أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها

    از ویکی‌نور
    أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها
    أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها
    پدیدآورانابن کلبی، هشام بن محمد (نویسنده) صفوت، احمد زکی (محقق)
    ناشردار الکتب و الوثائق القومیة، الإدارة المرکزیة للمراکز العلمیة، مرکز تحقیق التراث
    مکان نشرقاهره - مصر
    سال نشر1424 ق یا 2003 م
    چاپ1
    موضوعاعراب - نسب نامه
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏CS‎‏ ‎‏1083‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏الف‎‏8
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها، اثر هشام بن محمد بن كلبى، در باره نسب‌شناسى اسب‌هاى معروف در زمان جاهليت و صدر اسلام مى‌باشد. كتاب، با تحقیق احمد زکی صفوت، به زبان عربى و در قرن نهم هجرى نوشته شده است.

    ساختار

    كتاب با مقدمه‌اى از دكتر حسين نصار آغاز و مطالب بدون تبویب و فصل‌بندى، ارائه شده است.

    در سرتاسر كتاب، مؤلف به نسب‌شناسى اسبان پرداخته و به اشعارى كه شاعران در مدح آن‌ها سروده‌اند، اشاره كرده است. وى نام 157 اسب را كه در جاهليت و اسلام از شهرت برخوردار بوده‌اند - غير از اسب‌هاى پيامبر(ص) - ذكر كرده است.

    گزارش محتوا

    نویسنده در این كتاب، مطالبى نسبت به نگهدارى و تكريم اسب در جاهليت و اسلام متذكر شده و آياتى از قرآن كريم را يادآور مى‌شود كه در آن‌ها، خداوند به پيامبرش نسبت به درخدمت‌گرفتن اسب و تيمار كردن آن، دستور فرموده است، مانند:«و أعدوا لهم ما استطعتم من قوة و من رباط الخيل ترهبون به عدو اللّه و عدوكم»؛ ازاين‌رو، پيامبر(ص) در پى اجراى فرمان الهى برآمد و اسب را مورد نوازش قرار داده و بر آن تحريص فرمود و به مسلمانان پاداش و غنيمتى را كه در آن نهفته است، يادآور شد. در پى فرمايشات پيامبر(ص)، مسلمانان به نگهدارى و تيمار اسب همت گماشتند و از این طريق ثواب و بركت در روزى را از خداوند خواستار شدند. پيامبر(ص) اسبان را به مسابقه گذاشت و برای اسب برنده جايزه معين فرمود و اصحابش را بر این امر تشویق نمود[۱].

    ابن كلبى، مطالبى در باب انبياء الهى چون داود(ع) و سليمان(ع) و اسماعيل(ع) و... و توجه ايشان نسبت به اسب بيان كرده است؛ مثلاًمى‌گوید: اولین كسى كه بر اسب سوار شد، حضرت اسماعيل(ع) بود[۲] و همچنين مى‌نویسد: جناب داود(ع) اسب را بسيار دوست مى‌داشت[۳].

    در قسمتى ديگر از كتاب، به نام‌هاى مختلف اسبان چون: زاد الراكب[۴]، الهجيس[۵]، الدينارى[۶] اشاره مى‌كند و در ادامه نام اسب‌هاى پنج‌گانه پيامبر(ص) را تحت عناوین لزاز، لحاف، المرتجز، سكب و يعسوب [۷]يادآور مى‌شود.

    از جمله نام اسب‌هایى كه در این كتاب، به آن‌ها اشاره شده، عبارتند از: اعوج[۸]، الغراب، الوجيه، لاحق، المذهب، مكتوم[۹]، داحس[۱۰]، الغبراء[۱۱]، فياض[۱۲]، ام سبل[۱۳]، القريظ[۱۴]، الحماله، اجدل، ذو اللمه[۱۵]، ثادق، العسجدى[۱۶]، الرقيب[۱۷]، الشيط[۱۸]، العراده[۱۹] و...

    وضعيت كتاب

    تحقيق كتاب، توسط احمد زكى صورت گرفته است.

    فهرست‌هاى اسامى اسب‌ها؛ اعلام؛ ايام؛ اماكن و شهرها؛ قبائل؛ اشعار و ارجاز و امثال، در انتهاى كتاب آمده است.

    پاورقى‌ها بسيار مفصل بوده و در آن‌ها، به اختلاف نسخ و توضيح و تشريح كلمات دشوار متن، پرداخته شده است.

    پانويس


    منابع مقاله

    مقدمه و متن كتاب.


    وابسته‌ها