جلوه‌های رحمت الهی
| جلوه‌های رحمت الهی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | انصاریان، حسین (نویسنده) |
| ناشر | دار العرفان |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1384 ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-94738-9-0 |
| موضوع | رحمت الهی (اسلام)
رحمت الهی (اسلام) - احادیث رحمت الهی (اسلام) - جنبههای قرآنی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 219/8 /الف8ج8 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
جلوه‌هاى رحمت الهى، اثر حسين انصاريان، مشتمل بر مباحثى همچون مراتب رحمت الهى، بيان جلوه‌هاى رحمت الهى، مسئوليت انسان در برابر نعمت‌ها و موجبات محروميت از رحمت حق مى‌باشد كه به زبان فارسى و در سال 1384ش، نوشته شده است.
ساختار
كتاب با مقدمه ناشر آغاز و مطالب در پنج قسمت، تنظيم شده است.
اين اثر كه از قلم محققانه نویسنده و عالمى اهل پرهيزگارى تراوش نموده است، جلوه‌اى از درياى بى‌كران و اقيانوس مواج رحمت الهى را مكتوب كرده و به مراتب رحمت حق و رحمت عام و خاص حضرت احديت و جلوه‌ها و موجبات رحمت الهى اشاره مى‌نمايد و به بيان مسئوليت انسان در برابر نعمت‌ها پرداخته و در پايان از محرومين از رحمت الهى سخن به ميان آورده است.
گزارش محتوا
در مقدمه به اهميت و ارزش فضايل و كمالات انسان پرداخته شده و به اين نكته اشاره گرديده كه مرحله نخست زندگى بشر، در حيطه جهان مادى است و در اين برهه است كه انسان بايد فضائل و كمالات انسانى را در وجود خود به ظهور برساند و زمانى انسان به هدف خويشتن از خلقت - كه همانا كمالات واقعى است - نائل مى‌گردد كه دو جنبه وجودى خود را در اين جهان ارتقاء [دهد] و به سطوح عالى برساند، اين دو جنبه، يكى عقل نظرى و ديگر عقل عملى است.[۱]
در بخش نخست، به دنبال بيان مراتب رحمت الهى، مسائلى از جلوه رحمت عام و جلوه رحمت خاص به رشته تحرير درآمده تا براى خواننده، نشان اندكى از درياى بى‌پايان مهر و رحمت حق باشد[۲]
به نظر نویسنده، رحمت و مهر حق به همه موجودات و به‌ويژه انسان، حقيقتى است كه چون روز روشن و خورشيد تابناك در برابر ديد هر عاقل منصفى است و به نظر نمى‌رسد كه نيازى به توضيح و تفصيل و شرح و بيان داشته باشد، ولى از آنجا كه گاهى ديو غفلت به انسان حمله مى‌كند و چشم او را از تماشاى حقايق فرومى‌بندد و بيمارى خطرناك نسيان از حقايق را بر انسان چيره مى‌سازد، تذكر واقعياتى كه در زندگى آدمى نقش مثبت دارد، خالى از فايده و سود عظيم، نيست[۳]
در بيان جلوه‌هاى رحمت عام، وى به اين نكته اشاره دارد كه اين رحمت، اقتضا دارد كه خداوند انواع نعمت‌هاى مادى و رزق و روزى ظاهرى را بر پهن‌دشت زمين قرار دهد و هر كسى را با هر مسلك و موقعيتى بر سر اين سفره عام بار دهد و او را در بهره‌ورى و سودجويى از آن، برابر نياز و حقى كه دارد، آزادى دهد[۴]
وى برترين راه درك رحمت خاص را رجوع به قرآن مى‌داند. وى بر اين باور است كه قرآن مجيد، بيان‌كننده اين حقيقت مى‌باشد كه افق طلوع رحمت خاص و فضل و احسان ويژه حق و محل ظهور اين واقعيت، ايمان و عمل صالح و اخلاق و توبه است كه همه آنها محصول پربركت اطاعت از خدا و پيامبر(ص) اوست[۵]
در دومين بخش، جلوه‌هاى رحمت الهى بيان گرديده است. نویسنده، آفرينش را اولين جلوه رحمت الهى دانسته است. به عقيده وى، از نمونه‌هاى رحمت حق، پهن‌دشت آفرينش و همه نعمت‌هاى مادى است كه اهل تحقيق از آن به‌عنوان جهان تكوين ياد مى‌كنند. رحمت و فضل حضرت حق نسبت به انسان به‌گونه‌اى است كه دنيا را با همه نعمت‌هايش - كه نعمت‌هايى كامل و جامع است - براى او آفريده و همه را در مسير خدمت به وى به كار گرفته است.[۶]
دومين جلوه آفرينش به نظر نویسنده، وجود انسان مى‌باشد. وى در اين قسمت، به بحث پيرامون ارزش ذاتى انسان و برترى او از فرشتگان، نقش پيامبران(ع) در سعادت انسان، لياقت انسان براى راه‌يابى به پيشگاه ربوبى و رحمت حق به انسان در قرآن پرداخته است.[۷]
وى آيين اسلام را سومين جلوه رحمت حق برشمرده است. وى معتقد است كه خداوند با ارائه دين كامل، راه رسيدن به خوشبختى را براى انسان ترسيم كرده، ولى انسان‌ها در برابر اين راه به دو گروه تقسيم شدند، گروهى عقل و انصاف به خرج داده، راه خدا را انتخاب كردند و گروهى بر اثر كبر و لج‌بازى و عناد جاهلانه به ناسپاسى نسبت به اين نعمت عظيم برخاستند و به دست خود مايه بدبختى و تيره‌روزى را براى خود فراهم آوردند[۸]
نویسنده ضمن اشاره به اينكه رحمت خاص كه از آن به‌عنوان «رحمت رحيميه» نيز تعبير مى‌شود، نسبت به موجودات غير مكلّف فراگير نبوده و دايره عام ندارد، بلكه بر اساس لياقت و قابليت به انسان‌هايى در شرايط ويژه عطا مى‌گردد، بخش سوم را به بيان گوشه‌هايى از موجبات رحمت الهى اختصاص داده است.[۹]
وى معتقد است انسان، با ايمان به قرآن و عمل به آيات آن و با اعتقاد به پيامبران و با قبول ولايت و رهبرى امامان و اجراى دستورات آنان و مزيّن شدن به حسنات اخلاقى و قرار گرفتن در گردونه اعمال شايسته و آراسته شدن به توبه حقيقى، اتصال به رحمت حق پيدا مى‌كند و از بركت آن رحمت و پرتو آن حقيقت، دنيا و آخرتش آباد مى‌شود[۱۰]
در بخش چهارم، مسئوليت انسان در برابر نعمت‌ها بيان گرديده و توضيح داده شده است. برخى از اين مسئوليت‌ها عبارتند از: تفكر و تدبر؛ انديشه در خلق خير و شر؛ انديشه در خلق شيطان و دوزخ و سپاسگذارى[۱۱]
در آخرين بخش، به موجبات محروميت از رحمت حق اشاره گرديده است. برخى از عناوين مطرح‌شده در اين بخش، عبارتند از: معنى محروميت؛ زندگى ظلمانى؛ فلسفه وجود شيطان؛ شيطان، محك ارزش‌ها؛ كلام بهلول در بى‌ارزشى دنيا؛ برخورد اميرالمؤمنين(ع) با دنيا؛ حيات طيبه و خشنودى مؤمن هنگام مرگ[۱۲]
وضعيت كتاب
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست آيات؛ روايات؛ انبياء و معصومين؛ اعلام؛ اديان، مذاهب، قبايل و فرق؛ كتاب‌ها؛ مكان‌ها؛ اشعار و منابع و مآخذ در انتهاى كتاب آمده است.
در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع و توضيح برخى از كلمات و عبارات، نص آيات و رواياتى كه در متن به آنها اشاره شده، آورده شده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.