صفحهٔ اصلی
ویکی‌نور
خوش آمدیددانشــنامه تخصـصی کتاب‌شـناسی و زندگی‌نامـه
(با 13333 مقاله فارسی)
محمَّد بن محمَّد بن نعمان بن عبدالسَّلام حارثی مذحجی عکبری (336-413ق)، معروف به شيخ مفيد و ابن المعلّم، فقیه و متکلم، از علمای برجسته شیعه قرن ۴ هجری قمری. از معروف‌ترین آثار وی، المُقنَعَة در علم فقه، اوائل المقالات در دانش کلام و الاِرشاد در شرح حال امامان شیعه است.
شيخ مفيد از ديدگاه دانشمندان شيعه و سنى داراى جايگاهى رفيع است كه به كلماتى از بزرگان اشاره مى‌كنيم:
نجاشى، شاگرد نامدار و مورد اعتماد شيخ مفيد در بارۀ او می‌گوید: «محمد بن محمد بن نعمان بن عبدالسلام بن جابر بن نعمان بن سعيد بن جبير، شيخ و استاد ما است - كه رضوان خدا بر او باد - فضل او در فقه و حديث و ثقه بودن او مشهورتر از آن است كه توصيف شود. او تأليفات متعددى دارد.»
شيخ طوسى، شاگرد ارزندۀ مكتب او، در بارۀ استاد در «فهرست» مى‌نويسد: «محمد بن محمد بن نعمان، معروف به ابن المعلم، از متكلمان اماميه است. در عصر خويش رياست و مرجعيت شيعه به او منتهى گرديد. در فقه و كلام بر هر كس ديگر مقدم بود. حافظۀ خوب و ذهنى دقيق داشت و در پاسخ به سؤالات، حاضرجواب بود او بيش از 200 جلد كتاب كوچك و بزرگ دارد.»
ابن حجر عسقلانى نيز دربارۀ او مى‌گويد: «او بسيار عابد و زاهد و اهل خشوع و تهجد بود و مداومت بر علم و دانش داشت. جماعت بسيارى از محضر او بهره بردند. او بر تمام شیعیان حق دارد. پدرش در «واسط» زندگى میكرد و به آموزگارى مى‌پرداخت و در «عكبرى» كشته شد. گفته مى‌شود كه عضد‌الدوله به ملاقات او مى‌شتافت و هنگام مريضى به عيادت او مى‌رفت.
نهج‌الإعلان بما يثبت به دخول شهر رمضان، از آثار فقهى آیت‌الله مولى على غروى عليارى است كه در پاسخ به سؤال يكى از دوستان يا شاگردانش به نام ميرزا حسن كه از بحث رؤيت هلال شهيدين در لمعة و روضة پرسيده بود، به زبان عربى و در سال 1301ق تأليف گرديده است.
مؤلف، با توجه به متن شهيد اول در لمعة و شرح شهيد ثانى در روضة، علم به دخول ماه رمضان را از چهار راه ممكن مى‌داند كه قبل از ورود به آن بحث معنى علم، شهر و رمضان را توضيح داده است؛ براى مثال در اشتقاق كلمه رمضان چندين قول را آورده و مورد بررسى قرارشان داده است. ايشان اضافه شدن كلمه شهر به نام ماه‌ها را نيز داراى اثر و حكمتى مى‌داند كه بدان نيز پرداخته است.
امّا امورى كه ماه رمضان بدان‌ها ثابت مى‌شود:
اولين اين راه‌ها، عبارت است از رؤيت هلال كه به همين مناسبت، بحثى مبسوط راجع به رؤيت و مفهوم و محدوده‌ى آن مطرح گرديده است.
خود كلمه‌ى هلال نيز حلاجى گرديده و از اختلافى كه ميان لغوى‌ها درباره‌ى لفظ هلال وجود دارد پرده برداشته شده است.
دومين راه اثبات ماه رمضان شهادت شهود است بر رؤيت آن.
راه سوم عبارت است از شايع شدن آن در ميان مردم؛ يعنى اينكه بسيارى، هلال را به چشم خود ديده باشند و در بين مردم شايع شود. اين طريقه، مستند به رواياتى است كه مؤلف، آنها را در اين قسمت آورده است.
گذشت سى روز از اول ماه شعبان هم راه چهارم است. اين طريق، اجماعى ميان مسلمين بلكه از ضروريات دين مى‌باشد كه بعد از سپرى شدن سى روز از شعبان روزه واجب مى‌گردد.
- اولین گام برای ویکی‌نویس شدن، عضویت می‌باشد.
- مزایای ثبت نام در ویکی‌نور را در راهنمای عضویت مطالعه کنید.
- برای آشنایی با ویکی‌نور، اهداف و چشم‌اندازها و حوزه تولید نوشتارهای آن درباره ویکی‌نور را مشاهده کنید.
- اشتباه‌های نگارشی و املایی نوشتارهای موجود را ویرایش کنید.
- نوشتارهای از پیش نوشته را بر اساس شیوه‌نامه ویکی‌نور ویرایش کنید.
- راهنمای ویکی‌نور جایی برای یافتن هر آنچه به آن نیاز دارید است.
- اصول بنیادین ویکی‌نور را مطالعه کنید.
- نوشتاری جدید ایجاد کنید.
- مجموعه اغذيه و ادويه در آثار حکماء اندلس
- موقف إبن رشد الفلسفي من علم الکلام
- تفصيل آيات القرآن الحكيم بانضام كتاب المستدرك
- سید محمدعلی موحد ابطحی اصفهانی
- سید محمدعلی موحد ابطحی
- کتاب النفس
- سلسلة الفکر الإسلامي تأصيل العقيدة و تأويل آياتها عند علماء المغرب خلال القرنين الخامس و السادس الهجريين
- نقد المیتافیزیقا بین الغزالی و ابن رشد
- تفصیل آیات القرآن الحکیم
- احمد بن محمد بن حجاج مروزی
- ابى‌بكر احمد بن محمد بن حجاج مروزى
- محمدجواد مرادی‌نیا
- عنایت‌الله مجیدی
- محمدتقی فعالی
- طبقات الكبرى
