مروج الذهب و معادن الجوهر

    از ویکی‌نور
    مروج الذهب و معادن الجوهر
    مروج الذهب و معادن الجوهر
    پدیدآورانمسعودی، علی بن حسین (نویسنده) داغر، یوسف اسعد (محقق)
    ناشرمؤسسة دار الهجرة
    مکان نشرقم - ایران
    سال نشر1409 ق
    چاپ2
    موضوعاسلام - تاریخ

    اسلام - تاریخ - متون قدیمی تا قرن 14

    ایران - تاریخ

    ایران - تاریخ - متون قدیمی تا قرن 14

    تاریخ جهان - متون قدیمی تا قرن 14

    کشورهای اسلامی - تاریخ

    کشورهای اسلامی - تاریخ - متون قدیمی تا قرن 14
    زبانعربی
    تعداد جلد4
    کد کنگره
    ‏DS‎‏ ‎‏35‎‏/‎‏63‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏5‎‏م‎‏4‎‏ ‎‏1368‎‏الف
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    مروج الذهب و معادن الجوهر اثر علی بن حسین مسعودی

    مسعودى ابتدا كتابى با عنوان «اخبار الزمان و من اباده الحدثان» در 30 جلد نگاشت، سپس آن را مختصر كرد و «الكتاب الاوسط» ناميد، اختصارى از اين كتاب را نيز برگزيد و «مروج الذهب» ناميد. او بهترين و عالی‌ترین مطالب ديگر کتاب‌هايش را برگزيد و در اين كتاب آورد. از اين رو كتاب را مروج الذهب (مرغزار طلا) ناميد.

    مروج الذهب داراى دو بخش است. در بخش نخست تاريخ خلقت و انبياء و ملل مختلف تا قبل از بعثت پيامبر(ص) بررسى شده است. بخش دوم كتاب با بعثت پيامبر آغاز و با ذكر حوادث تا سال 336 پايان مى‌يابد.

    مروج الذهب تاریخیست عمومى كه علاوه بر تاريخ مسلمانان، به تاريخ جهان و احوال ديگر ملل نيز پرداخته است. روش مسعودى در تاريخنگارى، شيوه موضوعى است، هر چند او بين روش موضوعى و سالشمار جمع كرده و هنگام پرداختن به يك موضوع ترتيب زمانى را رعايت كرده است.

    مسعودى در ارائه مطالب تاريخى از جغرافيا بهره برده است. او در عين آشنايى با علوم مختلف بويژه جغرافيا به تاريخ پرداخته است. امتياز او بر «يعقوبى» در اين است كه تاريخ و جغرافيا را با هم درآميخته و در يك متن ديده است. احاطه او بر علوم مختلف و آشنايى وى با چندين زبان از جمله زبان فارسى، موجب شده نگاه او به حوادث فراتر از نگاهى صرفا تاريخى باشد. او با سفرهاى بسيار، از «مشاهده و معاينه» در تدوين كتابش بهره كافى برده است. آثار اين سفرها كه همراه با برداشت جامعه شناسه‌گانه و روانشناسه‌گانه وى از زندگى اجتماعى مردمان مختلف بوده در مروج الذهب آشكار است.

    او با وارد كردن عنصر استدلال عقلائى به قلمرو مباحث تاريخى از مرز «ديدن حادثه و نقل آن» گذشته و در وراى حوادث به دنبال علل و اسباب وقوع گشته است. طرح مباحث تمدن و فرهنگ و اهتمام به تاريخ و تفكر اقليتها و مذاهب در مروج الذهب چشمگير است.

    مسعودى در لابلاى مطالب علمى و تاريخى، داستانها و لطايف و ظرايفى را چاشنى كرده است تا خواننده را ملال حاصل نشده و رغبت به خواندن آن هميشگى باشد.

    منابع مسعودى

    مسعودى در مقدمه مروج الذهب فهرستى ارزشمند از مهمترين کتاب‌هاى تاريخى موجود تا آن عصر را آورده و از منابع مورد استفاده خود نام برده است، او «تاريخ طبرى» را كتابى پرفايده و سودمند دانسته است.

    عده‌اى از كسانى كه مسعودى از طريق آنان مطالب را نقل كرده است عبارتند از: هيثم بن عدى ابن اسحاق، ابومخنف، محمد بن سائب كلبى، واقدى، مدائنى و...

    مورخين پس از مسعودى همچون ابن كثير در «البداية و النهاية» و مقريزى در «الخبر عن البشر» و ابن خلدون در «العبر» از کتاب‌هاى مسعودى بهره برده‌اند.

    چاپهاى مروج الذهب

    مروج الذهب اول بار در پاريس سال 1787‌م چاپ شد، سپس چاپهاى مختلفى از آن در مصر از جمله با تحقيق محمد محيى‌الدين عبدالحميد در سال 1948‌م منتشر شد، چاپ ديگر آن با تحقيق اسعد داغر به سال 1974 در چهار جلد در بيروت روانه بازار شد، همين چاپ در قم توسط انتشارات دار الهجرة افست شد (اين نسخه در بخش تاريخ مركز تحقيقات كامپيوترى علوم اسلامى براى تحقيق مورد استفاده بوده است).

    چاپ بهتر مروج در 7 جلد با تحقيق «شارل پلا» به همراه فهارس متنوع در بيروت سال 1966 به زيور طبع آراسته شده است.

    ميرزا حيدر على فخر الادباء مروج را در سال 1316 ه‍. به فارسى ترجمه كرده كه نسخه آن در تهران است. ترجمه رايج «مروج الذهب» به زبان فارسى با قلم «ابوالقاسم پاينده» در 2 جلد توسط انتشارات علمى و فرهنگى چاپ شده و در اين برنامه مورد استفاده بوده است.


    وابسته‌ها