موسوی زنجانی، سید محمد بن ابوالقاسم
| نام | موسوی زنجانی، سید محمد بن ابوالقاسم |
|---|---|
| نام‌های دیگر | زنجانی، ابوطالب محمد بن ابوالقاسم
موسوی، ابوطالب محمد بن ابوالقاسم |
| نام پدر | میرزا ابوالقاسم |
| متولد | 18 ذى‌القعده 1259ق، برابر با 1219ش |
| محل تولد | زنجان |
| رحلت | 15 ربیع‌الاول 1329ق، برابر با 1289ش |
| اساتید | شیخ مرتضى انصارى |
| برخی آثار | إیضاح السبل فی الترجیح و التعادل |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02498AUTHORCODE |
میرزا ابوطالب (محمد) زنجانى (1259-1329ق)، ملقب به فخرالدین، فقیه اصولی، از شاگردان شیخ مرتضى انصارى
ولادت
او فرزند دوم میرزا ابوالقاسم زنجانى، در 18 ذى‌القعده 1259ق، برابر با 1219ش، در زنجان متولد شد. خاندان پدرى او از دوره صفویه مقام مرجعیت و قضاوت شهر زنجان را داشتند.
تحصیلات
تحصیلات مقدماتى را در زادگاهش آغاز کرد و سپس رهسپار قزوین شد. در سال 1278 به نجف رفت و در درس شیخ مرتضى انصارى و شیخ راضى شرکت کرد.
او، همراه با دو برادرش، آیت‌الله میرزا ابوالمکارم و آیت‌الله آمیرزا ابوعبدالله از برجسته‌ترین شاگردان آیت‌الله سید حسین کوه‌کمرى تبریزى بود. چهار سال از درس وى بهره برد و از او اجازه اجتهاد گرفت. در سنّ چهل سالگى به ایران بازگشت و در تهران اقامت گزید. جایگاه علمى و تبحر او در شاخه‌هاى متفاوت علوم دینى، سبب شد در اندک مدتى در زمره علماى مشهور تهران درآید.
او، علاوه بر فارسى و آذرى، با زبان‌هاى فرانسه، عربى و ترکى استامبولى آشنایى داشت. وى، با نظریات متفکران اروپایى هم‌عصر خود، از جمله توماس مالتوس و داروین آشنا بود و در نوشته‌هاى خود از آراء این متفکران استفاده مى‌کرد. محکمه شرعى او در تهران معتبر بود و اغلب پرونده‌هاى قضایى سفارت بریتانیا در محکمه او رسیدگى مى‌شد.
او، بیشتر وقت خود را به تألیف کتاب و تربیت شاگرد گذراند.
وفات
وى، در 15 ربیع‌الاول 1329ق، برابر با 1289ش، در سن شصت و نه سالگى، در تهران درگذشت و در مشهد در کنار مزار شیخ بهایى دفن شد.
آثار
- «احکام اوانى الذهب و الفضة»
- «ایضاح السبل» در ترجیح و تعادل
- «تحفة القاصد»
- «رشحة الخواطر» در احتیاط و توقف
- «التنقید» در احکام تقلید
- «غایة المرام» در احکام صیام
- «مرآة العصر»
- «الکفایة» در درایه
- «المقابیس فى اصول الفقه»
- «مناسک الحج»
- «حکم الربا» در جمیع ادیان
- «التسامح»
- «الذخیرة» در علم درایه
- «رشحة الخاطر» در فساد مقالات اخباریّه
- «الحق المصاب»
- «مقابس الأنوار» در اصول
- «المقلة العبراء» در مقتل خامس اصحاب کساء
- «طیف الخیال»
- «کیمیاى سعادت»(ترجمه آزاد از «طهارة الاعراق» اثر ابن مسکویه، از زبان عربى به زبان فارسى)
- «سیاحت‌نامه»(ترجمه از زبان فرانسه به زبان فارسى).