گرگانی استرابادی، رکن‌الدین محمد بن علی
| نام | رکن‌الدین محمد بن علی استرآبادی حلی غروی جرجانی |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | علی |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | زنده در 728ق |
| اساتید | علامه حلی |
| برخی آثار | فصول |
| کد مؤلف | AUTHORCODE23000AUTHORCODE |
رکن‌الدین محمد بن علی استرآبادی حلی غروی جرجانی (زنده در 728ق)، متکلم، اصولی و از علمای امامی سده‌های 7 و 8 ق/13 و 14م و از شاگردان علامه حلی، که بسیاری از آثار خواجه نصیر طوسی را به عربی ترجمه کرد. «الأبحاث في تقويم الأحداث» از آثار مهم اوست.
دوره زندگی و تحصیل
از منابع موجود اطلاعات دقیقی از زندگی جرجانی به دست نمی‌آید. تاریخ خاتمه برخی از آثار، سال‌های 697 و 728ق را نشان می‌دهد. وی مدتی در حله بود و نزد علامه حلی (متوفی 726ق/ 1326م)، به دانش‌اندوزی پرداخت. از تنوع عناوین آثارش برمی‌آید که از علوم مختلف زمانه خویش بهره کافی داشته است. در مقدمه ناشر بر «قواعد الأحكام» علامه حلی و همچنین در مقدمه بر «نهاية الأحكام» او، نام جرجانی در زمره شاگردانی نقل شده که از وی اجازه روایت یافته‌اند[۱].
جرجانی با خواجه نصیرالدین طوسی (متوفی 672ق) قریب‌العصر بود و نسبت به آثار وی اظهار شیفتگی می‌کرد و او را بسیار می‌ستود. وی شخصیت علامه حلی و کیفیت درس و بحث او را نیز سخت ستوده است[۲].
آثار
وی بسیاری از آثار نصیرالدین طوسی را به زبان عربی بازنگاشت و آثار علامه حلی را شرح کرد[۳].
برخی از آثار او عبارت است از:
- الأبحاث في تقويم الأحداث (در اثبات امامت ائمه اثناعشری(ع)، اثبات غیبت امام زمان(عج) و رد شبهات مربوط به آن پرداخته است و رد عقاید زیدیه در این باب)؛
- ترجمه «أوصاف الأشراف» نصیرالدین طوسی؛
- غايةالبادئ (شرح «مبادئ الأصول» علامه حلی. نسخه‌هایی از این کتاب با عنوان «نهاية البادئ» در دست است و ازاین‌رو، برخی به خطا آن را به کس دیگری منسوب کرده‌اند)؛
- ترجمه «فصول نصیریه» خواجه نصیرالدین طوسی؛
- الجبر و القدر (ترجمه رساله جبر و اختیار نصیرالدین طوسی)؛
- ترجمه «اخلاق ناصری» نصیرالدین طوسی؛
- الاشارات فی علم البلاغه و المعانی و البیان و البدیع
و...