أنوار البدرين في تراجم علماء القطيف و الأحساء و البحرين
| نام کتاب | أنوار البدرين في تراجم علماء القطيف و الأحساء و البحرين |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | طبسی، محمد علی بن محمد رضا (مصحح)
بحرانی، علی بن حسن (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 55/2 /ب3الف8 |
| موضوع | احساء - سرگذشت نامه
شیعه - سرگذشت نامه قطیف - سرگذشت نامه مجتهدان و علما - بحرین - سرگذشت نامه |
| ناشر | کتابخانه عمومی حضرت آيت الله العظمی مرعشی نجفی (ره) |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1407 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE11637AUTOMATIONCODE |
معرفى كتاب
«أنوار البدرين في تراجم علماء القطيف و الأحساء و البحرين» اثر على بن حسن بحرانى، كتابى است به زبان عربى كه به شرح حال علماى شيعى قطيف، احساء و بحرين پرداخته و در سال 1327ق نوشته شده است.
صاحب «الذريعة» از اين كتاب با عنوان «أنوار البدرين و مطلع النيرين» نام برده است.
انگيزه مولف از نگارش كتاب، اجابت خواسته استادش شيخ محمد صالح، خلف علامه شيخ احمد بن شيخ صالح سترى بحرانى بوده است كه از وى خواسته كتابى درباره زندگى‌نامه علما، فقيهان، اديبان و فضلاى بحرين و نيز آثار و مصنفات ايشان به نگارش درآورد.
ساختار كتاب
كتاب مشتمل بر سه تقريظ، مقدمه‌اى به قلم نوه مولف، مقدمه‌اى به قلم نويسنده و سه باب است.
مولف در اين كتاب، به زندگينامه علماى منطقه‌اى پرداخته و از اين نظر داراى اهميت است كه از علماى فراوانى نام برده كه در منابع ديگر از آن‌ها يادى نشده و چنانچه مولف به معرفى آن‌ها در اين كتاب نمى‌پرداخت شايد ما هيچگاه نسبت به آن‌ها آگاهى نمى‌يافتيم.
اين كتاب از منابع مهم علماى شيعى در جنوب خليج فارس است و مرجع محققانى چون صاحب اعيان الشيعه قرار گرفته است.
گزارش محتوا
مولف در مقدمه، درباره تاريخ بحرين و شهرهاى سه گانه آن يعنى؛ جزيره أوال، قطيف و احساء و نيز اميران آن‌ها مطالبى را بيان كرده است.
در باب نخست، مولف پس از معرفى جزيره أوال، به شرح حال علماى شيعه آن پرداخته است. به گفته مولف، جزيره أوال همان بحرين است و بحرين، علم بالغلبه جزيره مذكور شده و الا بحرين نامى است كه بر منطقه‌اى وسيع‌تر اطلاق مى‌گردد. لازم به يادآورى است كه مولف در شرح حال افراد، ترتيب الفبايى را مد نظر قرار نداده؛ بلكه رعايت الأسبق فالأسبق را نموده است. در اين باب، شرح حال 122 تن از علماى بحرين از جمله خود مولف آمده است.
باب دوم به شرح حال علماى شيعه قطيف يا خط، اختصاص يافته است. قطيف همان شهرى است كه قرامطه در آن ظهور كرده و حجرالأسود و ناودان كعبه را بدانجا منتقل كردند و در آنجا خانه‌اى براى حج گزاردن بنا نمودند. در اين باب، شرح حال 58 تن از علماى اين منطقه آمده است.
باب سوم، شرح حال علماى شيعه إحساء يا هَجَر را دربر دارد. به گفته مولف، اين شهر از بزرگترين و زيباترين شهرهاى اسلامى است و از آن با عنوان «كوفة العرب» ياد مى‌شود. اين شهر از هوايى دلپذير و آبى گوارا برخوردار است. در اين باب، شرح حال 23 تن از علماى إحساء آمده است.
به گفته «صاحب الذريعة»، مولف در پايان كتاب چهل حديث از طرق عامه در فضائل اهل بيت(ع) نقل كرده كه در نسخه حاضر در برنامه، از اين بخش اثرى يافت نشد.
وضعيت كتاب
فهرست مطالب، در انتهاى كتاب آمده است.
كتاب مشتمل بر پاورقى‌هايى به قلم مصحح، آقاى محمدعلى محمدرضا طبسى و برخى ديگر از جمله فرزند مولف مى‌باشد.
منابع:
1- دايرة المعارف تشيع، ج2، ص585.
2- الذريعة الى تصانيف الشيعة، ج2، ص420.
3- شرح حال مولف در متن كتاب، ص270-273.
4- مقدمه نوه مولف.
پیوندها
مطالعه کتاب أنوار البدرين في تراجم علماء القطيف و الأحساء و البحرين در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور