ابن طاووس، علی بن موسی
| نام | ابنطاووس، علی بن موسی |
|---|---|
| نام های دیگر | اب‍ن‌‌طاوس، اب‍وال‍ق‍اس‍م علی
اب‍ن‌‌طاوس، رض‍ی‌ال‍دی‍ن علی سید بن طاوس طاوس طاوس آل‌طاوس ابنطاووس، رض‍ی‌ال‍دی‍ن علی |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 664 هـ.ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | اللهوف علی قتلی الطفوف / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
آداب سفر در فرهنگ نيايش / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده التشريف بالمنن في التعريف بالفتن / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده |
| کد مولف | AUTHORCODE894AUTHORCODE |
ولادت
سيد رضى الدين، على بن موسى بن جعفر بن طاووس، از نوادگان امام حسن مجتبى و امام سجاد عليهما السلام در روز 15 محرم سال 589 هجرى در شهر حله به دنيا آمد.
خاندان آل طاووس
جد هفتم ايشان، محمد بن اسحاق، كه به خاطر زيبايى و ملاحتش به طاووس مشهور شده بود از سادات بزرگوار مدينه محسوب مى‌شد.
پدر او، موسى بن جعفر نيز، از روات بزرگ حديث است كه روايات خود را در اوراقى نوشته بود و بعد از او فرزندش آنها را جمع آورى نموده و با نام «فرقة الناظر و بهجة الخاطر مما رواه والدي موسى بن جعفر» آن را منتشر نمود.
مادر او نيز دختر ورام بن ابى فراس، از بزرگان علماى اماميه بود. مادر پدرش نيز نوه شيخ طوسى مى‌باشد و به همين خاطر سيد گاهى مى‌گويد:«جدي ورام بن أبي فراس» و گاهى مى‌گويد: «جدي الشيخ الطوسي».
برادرها و برادرزاده‌ها و فرزندان او نيز از علماى بزرگوار شيعه بوده‌اند.
کسب علم و دانش
ابتداى تحصيلات سيد ابن طاووس در شهر حله بود كه از محضر پدر و جد خود، ورام بن ابى فراس علوم مقدماتى را آموخت.
سيد با دركى قوى و هوشى سرشار قدم در راه علم نهاد و در اندك زمانى از تمام هم شاگرديهاى خود سبقت گرفت. وى در كشف المحجة مى‌گويد:
«وقتى من وارد كلاس شدم آنچه را ديگران در طول چند سال آموخته بودند، در يك سال آموختم و از آنان پيشى گرفتم.»
او مدت دو سال و نيم به تحصيل فقه پرداخت و پس از آن خود را از استاد بى‌نياز ديد و بقيه كتب فقهى عصر خويش را به تنهايى مطالعه نمود.
شخصيت اجتماعى
سيد ابن طاووس در بين علما و مردم زمان خويش از احترام خاصى برخوردار بود. او علاوه بر اينكه فقيهى نام آور بود اديبى گرانقدر و شاعرى توانا شمرده مى‌شد، گرچه شهرت اصلى او در زهد و تقوى و عرفان اوست و اكثر تأليفات او در موضوع ادعيه و زيارات مى‌باشد.
سيد کتابخانه بزرگ و بى‌نظيرى داشت كه از جدش به ارث برده بود و او به گفته خودش تمام آن کتابها را مطالعه كرده يا درس گرفته بود.
سفرهاى علمى
ابن طاووس كه از محضر اساتيد حله استفاده كافى و لازم را برده بود براى استفاده از علماى ديگر شهرها عزم سفر نمود.
او ابتدا به كاظمين رفت. پس از مدتى ازدواج نمود و ساكن بغداد شد. مدت 15 سال در شهر بغداد به تربيت شاگردان و تدريس علوم مختلف پرداخت. ورود سيد به بغداد سال 625 هجرى بوده است.
سيد كه تحت فشار دولت عباسى براى پذيرش پستهاى حكومتى قرار گرفته بود از بغداد به حله، زادگاه خويش، مراجعت كرد.
رضى الدين مدت سه سال نيز در جوار امام هشتم‌عليه السلام به سر برد. سپس به نجف و كربلا هجرت كرده و در هر كدام حدود 3 سال مقيم شد. در اين زمان علاوه بر تربيت شاگردان و تدريس علوم مختلف، همّت اصلى خويش را بر سير و سلوك و كسب معنويات قرار داد.
در زمان اقامت در كربلا کتاب شريف «كشف المحجة» را به عنوان وصيتى براى فرزندانش كه در آن زمان كودك بودند نوشت.
آخرين سفر ابن طاووس در سال 652 هجرى به بغداد بود. وى در بغداد منصب نقابت را پذيرفت و تا پايان عمر خويش در همانجا سكنى گزيد. زمانيكه مغولها به بغداد حمله كرده و آن را اشغال نمودند، سيد نيز در بغداد بود.
نقابت سادات
در دوران اقامت ابن طاووس در بغداد از سوى خليفه عباسى، المستنصر، پيشنهادهايى مانند وزارت، سفارت و... به او شد ؛ اما سيد هيچيك را نپذيرفت و استدلالش براى خليفه چنين بود كه:«اگر من طبق مصلحت شما عمل كنم رابطه خويش را با خداوند قطع مى‌نمايم و اگر طبق اوامر الهى و عدل و انصاف حركت كنم خاندان تو و بقيه وزرا و سفرا و فرماندهان تو آن را تحمل نخواهند كرد و چنين خواهند گفت كه على بن طاووس با اين رويه مى‌خواهد بگويد اگر حكومت به ما برسد اينچنين عمل مى‌كنيم و اين روشى است بر خلاف سيره حكمرانان قبل از تو و مردود دانستن حكومتهاى آنهاست.»
سيد در سال 661 هجرى نقابت علويان را پذيرفت. نقيب بزرگترين شخصيت علمى و دينى سادات بود كه كليه امور مربوط به سادات را عهده‌دار مى‌شد. اين وظايف شامل قضاوت مشاجرات، رسيدگى به مساكين و مستمندان، سرپرستى ايتام و... مى‌شد.
البته ايشان تأكيد دارد كه تنها بخاطر حفظ جان دوستان و شيعيانى كه در معرض قتل و غارت مغول قرار داشتند اين منصب را پذيرفته است.
اساتيد
سيد در محضر بزرگان عصر خويش به كسب علم و ادب و معنويت پرداخت. از جمله اساتيد اويند:
- پدر بزرگوارش موسى بن جعفر
- جدش ورام بن ابى فراس
- ابن نما حلى
- فخار بن معد موسوى
شاگردان
از جمله پرورش يافتگان مكتب سيد ابن طاووس مى‌توان به:
- سديد الدين حلى، پدر علامه حلى
- علامه حلى
- حسن بن داود حلى صاحب رجال
- عبد الكريم بن احمد بن طاووس، برادر زاده او
- على بن عيسى إربلى و... اشاره نمود.
تأليفات
ابن طاووس حدود 50 تأليف دارد كه بسيارى از آنها در موضوعات ادعيه و زيارات است.
سيد کتابخانه‌اى غنى داشته كه حدود 1500 کتاب در آن وجود داشته و در تأليف کتابهاى خويش از آنها استفاده مى‌برده است. بسيارى از كتب مرجع سيد در طول زمان از بين رفته و تنها منبع اطلاع ما از آنها، نوشته‌هاى امثال سيد ابن طاووس است و اين نكته ارزش تأليفات سيد را دوچندان مى‌كند.
از جمله تأليفات سيد است:
- ده جلد کتاب «المهمات و التتمات» كه هر يك با عنوان مستقل چاپ شده است از جمله: فلاح السائل، زهرة الربيع، جمال الأسبوع، إقبال الأعمال و...
سيد اين كتب را به عنوان تتمه مصباح المتهجد شيخ طوسى نوشته است.
- كشف المحجة لثمرة المهجة، کتابى اخلاقى است و شامل وصيتهاى سيد به فرزندانش مى‌باشد و مراحل مختلف زندگى خويش را هم در آن ذكر كرده است.
- مصباح الزائر و جناح المسافر
- الملهوف على قتلى الطفوف
- مهج الدعوات و منهج العنايات و...
وفات
سيد على بن طاووس در سال 664 هجرى در سن 75 سالگى و در شهر بغداد وفات نمود. بدن شريفش را به نجف اشرف منتقل نموده و در حرم امير المؤمنين عليه السلام به خاك سپردند.
وابسته‌ها
رسالة المواسعة و المضايقة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
اللهوف علی قتلی الطفوف / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
ادب حضور / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
تسهیل السبیل بالحجة في إنتخاب كشف المحجة لثمرة المهجة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
آداب سفر در فرهنگ نيايش / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
طرائف / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
برنامه سعادت / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
کشف المحجة يا فانوس / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
ترجمه لهوف / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
غم نامه کربلا / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
محاسبه نفس، یا، روش پیشگیری از وقوع جرم / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الملاحم و الفتن في ظهور الغایب المنتظر (عجل الله فرجه) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الملاحم و الفتن / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
التشريف بالمنن في التعريف بالفتن / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
طرف من الأنباء و المناقب في شرف سید الأنبیاء و عترته الأطائب و طرف من تصریحه بالوصیة بالخلافة لعلي بن أبي طالب / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
ترجمه مهج الدعوات و منهج العبادات / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الإقبال بالأعمال الحسنة فیما یعمل مرة في السنة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
فلاح السائل / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مهج الدعوات و منهج العبادات / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مهج الدعوات و منهج العبادات / نوع اثر: کتاب / نقش: پدیدآورنده
إقبال الأعمال (طبع قديم) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الأمان من أخطار الأسفار و الأزمان / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
جمال الأسبوع بكمال العمل المشروع / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
سعد السعود / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الطرائف في معرفة مذاهب الطوائف / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
فتح الأبواب بين ذوي الألباب و بين رب الأرباب في الاستخارات / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
فرج المهموم / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
محاسبة النفس / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
اليقين باختصاص مولانا علی (علیه السلام) بامرة المؤمنین / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الدروع الواقية / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
كشف المحجة لثمرة المهجة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
نزهة الناظر و تنبیه الخاطر / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
نور هدایت / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
نيايش هايی از سويدای دل / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
ترجمه کامل إقبال الأعمال / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
نشانه های ظهور امام زمان (عج) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مهج الدعوات و منهج العنایات ( ترجمه فلسفی ) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مهج الدعوات و منهج العنایات (قیومی) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
زندگانی اباعبدالله الحسین (ع) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
فلاح السائل (سائل رستگار) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
محاسبة النفس (ترجمه) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مصباح الزائر / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مقتل الحسين (ع) المسمي باللهوف في قتلي الطفوف / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الأمان من اخطار الأسفار و الأزمان / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الطرائف في معرفة مذاهب الطوائف / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مهج الدعوات و منهج العبادات / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مهج الدعوات، حرزهاي چهارده معصوم / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
سعد السعود للنفوس: منضود من کتب وقف علي بن موسی بن طاووس / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
لهوف سيد ابن طاووس (ترجمه کامل لهوف سيد بن طاووس) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
لهوف سيد بن طاووس (ترجمه کامل با توضيح اصطلاحات و اعلام متن به ضميمه فرجام قاتلان امام حسين (ع)) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
سوگنامه کربلا (ترجمه لهوف ابن طاووس) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[متن کامل و ترجمه لهوف سيد ابن طاووس (همراه با کرامات امام حسين عليه السلام و قمر بني هاشم عليه السلام و عاقبت شوم قاتلان امام حسين عليه السلام و ياران]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
زندگاني ابا عبد الله الحسين (ع) (ويرايش قديم) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
ساحل خونين / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مويه هاي غريبانه (ترجمه الملهوف علي قتلي الطفوف) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الامان من اخطار الاسفار و الازمان / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
پس از شهیدان کربلا / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
ترجمه و متن کامل لهوف سید ابن طاووس: همراه فرجام قاتلان امام حسین (ع) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الیقین باختصاص مولانا علی (علیه السلام) بإمرة المؤمنین / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الدروع الواقیة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
محاسبة النفس / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الطرائف في معرفة مذاهب الطوائف / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
اللهوف علی قتلی الطفوف / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده