دو رساله درباره‌ی فتوت و تصوف در طریقت‌های صفویه و رفاعیه: تفاوت میان نسخه‌ها

به عقیده‌ی پژوهشگر این رساله هرچه زمان بیش تر می گذرد و آشنایی با منابع دست نوشته‌ی ناشناخته درباره‌ی تصوف بیش تر می‌شود، درستی این نظریه که همانا تصوف از سده‌های دهم و یازدهم به بعد سخت از آیین قلندری و به تبع آن از فتوت متأثر شده است، بیش از پیش به ثبوت می رسد. به گونه‌ای که باید گفت بیش تر طریقت‌های صوفیان، امروزه از فتوت و قلندری تأثیر پذیرفته‌اند.  درباره‌ی اینکه فتوت و ارتباط آن با تصوف چیست و آیین قلندری چگونه از فتوت پدید آمده است؛ در آثار پیشین نویسنده بارها سخن به میان آمده است.

رساله‌ی دوم به صراحت می گوید که درباره‌ی طریقت رفاعیه است که برخلاف صفویه در ایران به سر نمی برده‌اند، بلکه در سرزمین‌های مجاور ایران از جمله عراق و ترکیه فعال بوده‌اند و هنوز هم هستند. در این رساله به جای سادات صفوی با سادات رفاعی سروکار داریم. بیش تر مباحث این رساله همان سخنان مندرج در فتوت نامه‌ها و رساله‌های قلندری است و مشحون از اصطلاحات اهل فتوت و قلندریه. بر اساس تأثیر پذیری رفاعیه از فتوت و قلندری، تمایل به تشیع در این رساله هم بیش و کم  نمودار است. اما تردیدی نیست که نویسنده‌ی رساله خود سنی مذهب بوده است، زیرا برای امیرالمؤمنین علی(ع) تعبیرات رضی الله عنه و یا کرم الله وجهه را به جای علیه السلام به کار برده است. به هر تقدیر، این هردو رساله منابعی هستند ارزشمند برای پژوهشگران تاریخ اجتماعی و مطالعات درباره‌ی تصوف و طریقت‌های صوفیان.<ref> [https://historylib.com/books/2677 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>