تربية الأجيال علی أخلاقيات و آداب المناقشة و المحاورة و المناظرة العلمية: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'مهم تر' به 'مهم‌تر'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'مهم تر' به 'مهم‌تر')
خط ۴۶: خط ۴۶:
در فصل نخست، اصطلاحات مربوطه تعریف شده و ارتباط مناظره و مناقشه و اخلاق بیان گردیده و اهداف مناظره و مناقشه تبیین شده است. برخی از اصطلاحات مربوطه که تعریف شده‌اند، عبارتند از: «مناقشه»؛ «حوار»؛ «مناظره»؛ «مجادله»؛ «ادب» و...<ref>ر.ک: متن کتاب، ص10-15</ref>
در فصل نخست، اصطلاحات مربوطه تعریف شده و ارتباط مناظره و مناقشه و اخلاق بیان گردیده و اهداف مناظره و مناقشه تبیین شده است. برخی از اصطلاحات مربوطه که تعریف شده‌اند، عبارتند از: «مناقشه»؛ «حوار»؛ «مناظره»؛ «مجادله»؛ «ادب» و...<ref>ر.ک: متن کتاب، ص10-15</ref>


در پایان این فصل، به مهم ترین اهدافی که باید در مناقشات، محاورات و مناظرات مد نظر قرار بگیرد، اشاره شده است که عبارتند از: وصول به حقیقت و توسعه معلومات؛ اصلاح اشتباهات و اصلاح بین مردم؛ اظهار حقایق و نشر افکار، ارزش‌ها و دستورالعمل‌ها؛ بهبود روابط انسانی و برادری بین مردم؛ از میان بردن باطل یا ازاله افکار نادرست؛ از میان بردن شبهات و شایعات پیرامون موضوعات مورد علاقه طرفین و...<ref>ر.ک: همان، ص18</ref>
در پایان این فصل، به مهم‌ترین اهدافی که باید در مناقشات، محاورات و مناظرات مد نظر قرار بگیرد، اشاره شده است که عبارتند از: وصول به حقیقت و توسعه معلومات؛ اصلاح اشتباهات و اصلاح بین مردم؛ اظهار حقایق و نشر افکار، ارزش‌ها و دستورالعمل‌ها؛ بهبود روابط انسانی و برادری بین مردم؛ از میان بردن باطل یا ازاله افکار نادرست؛ از میان بردن شبهات و شایعات پیرامون موضوعات مورد علاقه طرفین و...<ref>ر.ک: همان، ص18</ref>


در فصل دوم، ابتدا به بیان اهمیت بحث و گفتگو و آداب مربوط به آن، پرداخته شده و سپس، آفات و اشکالات در آن، توضیح داده شده است. از جمله اموری که در بیان این اهمیت و آداب گفتگو، بدان اشاره گردیده است، عبارتند از: حفظ روابط خوب و حسنه بین طرفین مناظره و گفتگو؛ تحقق بخشیدن اهداف و وظایف مورد نظر در مناظرات، همایش‌ها و سمینارها؛ دسترسی به حقایق و پیدا کردن راه حل برای مشکلات؛ صرفه جویی در وقت، تلاش و مال و...<ref>ر.ک: همان، ص25</ref>
در فصل دوم، ابتدا به بیان اهمیت بحث و گفتگو و آداب مربوط به آن، پرداخته شده و سپس، آفات و اشکالات در آن، توضیح داده شده است. از جمله اموری که در بیان این اهمیت و آداب گفتگو، بدان اشاره گردیده است، عبارتند از: حفظ روابط خوب و حسنه بین طرفین مناظره و گفتگو؛ تحقق بخشیدن اهداف و وظایف مورد نظر در مناظرات، همایش‌ها و سمینارها؛ دسترسی به حقایق و پیدا کردن راه حل برای مشکلات؛ صرفه جویی در وقت، تلاش و مال و...<ref>ر.ک: همان، ص25</ref>
خط ۵۲: خط ۵۲:
نویسنده ضررها و اشکالاتی که احتمال دارد در مناظرات و گفتگوها اتفاق بیفتد را در پنج سطح زیر، خلاصه کرده است: خانواده؛ مدارس و دانشگاه‌ها؛ مؤسسات و شرکت‌ها؛ افراد و اجتماعات عمومی و مردم و دولت‌ها.<ref>ر.ک: همان، ص28-29</ref>
نویسنده ضررها و اشکالاتی که احتمال دارد در مناظرات و گفتگوها اتفاق بیفتد را در پنج سطح زیر، خلاصه کرده است: خانواده؛ مدارس و دانشگاه‌ها؛ مؤسسات و شرکت‌ها؛ افراد و اجتماعات عمومی و مردم و دولت‌ها.<ref>ر.ک: همان، ص28-29</ref>


در فصل سوم، به توضیح و بحث پیرامون پنجاه مورد از مهم ترین اخلاقیات و مبادی اساسی مورد توجه در مناظره و گفتگو پرداخته شده است که برخی از آن‌ها عبارتند از: نیکو نمودن گمان و نیت از ابتدای بحث؛ عمل بر طبق گروه تا زمانی که هدف واحدی وجود دارد؛ اینکه هدف از ابتدای مناظره، رسیدن به حقیقت باشد؛ اینکه هر کسی خود را جای طرف مقابل گذاشته و شرایط او را درک کند؛ آغاز با موارد و جوانب ایجابیقبل از امور سلبی؛ سعه صدر داشتن طرفین؛ وجوب احترام به نظریه دیگری؛ شناخت طرق و اسالیب خوب برای اظهار حقایق؛ اجتناب و دوری از عصبانیت و تحقیر طرف مقابل؛ دوری از بزرگ نمایی و یا مبالغه در امور؛ وجوب تسلیم و خضوع در برابر حق و قول صواب و تمسک به آن؛ وجوب تحدید موضع اعتراض با دقت و همراه با ادب و احترام؛ وجوب اجتناب از قطع کردن سخن دیگری و...<ref>ر.ک: همان، ص33-57</ref>
در فصل سوم، به توضیح و بحث پیرامون پنجاه مورد از مهم‌ترین اخلاقیات و مبادی اساسی مورد توجه در مناظره و گفتگو پرداخته شده است که برخی از آن‌ها عبارتند از: نیکو نمودن گمان و نیت از ابتدای بحث؛ عمل بر طبق گروه تا زمانی که هدف واحدی وجود دارد؛ اینکه هدف از ابتدای مناظره، رسیدن به حقیقت باشد؛ اینکه هر کسی خود را جای طرف مقابل گذاشته و شرایط او را درک کند؛ آغاز با موارد و جوانب ایجابیقبل از امور سلبی؛ سعه صدر داشتن طرفین؛ وجوب احترام به نظریه دیگری؛ شناخت طرق و اسالیب خوب برای اظهار حقایق؛ اجتناب و دوری از عصبانیت و تحقیر طرف مقابل؛ دوری از بزرگ نمایی و یا مبالغه در امور؛ وجوب تسلیم و خضوع در برابر حق و قول صواب و تمسک به آن؛ وجوب تحدید موضع اعتراض با دقت و همراه با ادب و احترام؛ وجوب اجتناب از قطع کردن سخن دیگری و...<ref>ر.ک: همان، ص33-57</ref>


در فصل چهارم، به بحث از روش‌های متخلق شدن به اخلاقیات و آداب مناظره، پرداخته شده است که برخی از آن‌ها عبارتند از: وجوب اعتماد به نفس؛ ضرورت شناخت اسالیب تغییر سلوک؛ وجوب ممارست مستمر به اخلاقیات مناظره؛ ضرورت حفظ اعتماد به نفس حتی در صورت شکست در مناظره؛ لزوم مشورت با چهره‌های موفق و استفاده از تجربیات ایشان؛ ضرورت شناخت و آشنایی با روش‌های تربیتی؛ وجوب آشنایی با روش‌های تقویت اراده و...<ref>ر.ک: همان، ص61-63</ref>
در فصل چهارم، به بحث از روش‌های متخلق شدن به اخلاقیات و آداب مناظره، پرداخته شده است که برخی از آن‌ها عبارتند از: وجوب اعتماد به نفس؛ ضرورت شناخت اسالیب تغییر سلوک؛ وجوب ممارست مستمر به اخلاقیات مناظره؛ ضرورت حفظ اعتماد به نفس حتی در صورت شکست در مناظره؛ لزوم مشورت با چهره‌های موفق و استفاده از تجربیات ایشان؛ ضرورت شناخت و آشنایی با روش‌های تربیتی؛ وجوب آشنایی با روش‌های تقویت اراده و...<ref>ر.ک: همان، ص61-63</ref>
خط ۵۸: خط ۵۸:
در پنجمین فصل، به بررسی نقش مؤسسات و نهادهای مختلفی همچون خانواده، مدارس، دانشگاه‌ها و محیطهای علمی، در تربیت و آموزش اخلاقیات و آداب مناظره و گفتگو به نسل‌های آینده، پرداخته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص67-74</ref>
در پنجمین فصل، به بررسی نقش مؤسسات و نهادهای مختلفی همچون خانواده، مدارس، دانشگاه‌ها و محیطهای علمی، در تربیت و آموزش اخلاقیات و آداب مناظره و گفتگو به نسل‌های آینده، پرداخته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص67-74</ref>


در فصل آخر، به لزوم پرورش و تربیت نسل‌های بعدی بنا بر گفتمان فرهنگی موفق و موافق پرداخته شده و به مباحث زیر، اشاره شده است: اهمیت گفتگوی فرهنگ‌ها و تربیت نسل‌ها بر طبق آن؛ بیان مهم ترین ویژگی‌ها و خصایص فرهنگ اسلامی؛ آشنایی به راه‌های مقابله با تهاجم فرهنگی؛ شرایط آموزشی برای تربیت و ساختن نسلی مسلمان برای ارائه فرهنگ اسلامی برتر؛ شرایط مهم برای موفقیت در گفتمان فرهنگی.<ref>ر.ک: همان، ص79-104</ref>
در فصل آخر، به لزوم پرورش و تربیت نسل‌های بعدی بنا بر گفتمان فرهنگی موفق و موافق پرداخته شده و به مباحث زیر، اشاره شده است: اهمیت گفتگوی فرهنگ‌ها و تربیت نسل‌ها بر طبق آن؛ بیان مهم‌ترین ویژگی‌ها و خصایص فرهنگ اسلامی؛ آشنایی به راه‌های مقابله با تهاجم فرهنگی؛ شرایط آموزشی برای تربیت و ساختن نسلی مسلمان برای ارائه فرهنگ اسلامی برتر؛ شرایط مهم برای موفقیت در گفتمان فرهنگی.<ref>ر.ک: همان، ص79-104</ref>


در خاتمه به بیان مهم ترین نتایج بحث و توصیه‌های نویسنده اختصاص یافته است.<ref>خاتمه، ص118-120</ref>
در خاتمه به بیان مهم‌ترین نتایج بحث و توصیه‌های نویسنده اختصاص یافته است.<ref>خاتمه، ص118-120</ref>


نمونه‌هایی از محاورات و مناظرات قدیمی و جدید، به انتهای کتاب اضافه شده است که عبارتند از: مناظره حضرت موسی(ع) و یارانش با فرعون و قوم او؛ مناظره سلیمان بن عبدالملک از پادشاهان اموی با ابوحازم یکی از علمای تابعین؛ نمونه‌هایی از مناظرات میان مسلمانان و اهل کتاب؛ مناظره سقراط و افلاطون.<ref>متن کتاب، ص127-140</ref>
نمونه‌هایی از محاورات و مناظرات قدیمی و جدید، به انتهای کتاب اضافه شده است که عبارتند از: مناظره حضرت موسی(ع) و یارانش با فرعون و قوم او؛ مناظره سلیمان بن عبدالملک از پادشاهان اموی با ابوحازم یکی از علمای تابعین؛ نمونه‌هایی از مناظرات میان مسلمانان و اهل کتاب؛ مناظره سقراط و افلاطون.<ref>متن کتاب، ص127-140</ref>