نزهة الأنام في تاريخ الإسلام: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ابن‌ح' به 'ابن‌ ح'
جز (جایگزینی متن - 'ابن‌ج' به 'ابن‌ ج')
جز (جایگزینی متن - 'ابن‌ح' به 'ابن‌ ح')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
خط ۷۹: خط ۷۹:
الف) كتب تاريخ عمومى.
الف) كتب تاريخ عمومى.


- المختصر فى اخبار البشر، اثر ملك مؤيد اسماعيل، مشهور به [[ابوالفداء، اسماعیل بن علی|ابوالفداء]] (672-732) مى‌باشد. او از خاندان ايوبيان و امير حماة بوده است. اين اثر يك دوره تاريخى عمومى و متضمن اطلاعات مربوط به ادوار پيش از اسلام «دوران با مليّت» تا 729 قمرى است: محقق از مجلد سوم و چهارم كه در رابطه با دوران ايوبيان، جنگ‌هاى صليبى، ملوك، ملوك مصر، شام و تونس و همچنين از فتح قيصريّه و مرگ هلاكوخان و حوادث ديگر تاريخ اسلام تا 729 قمرى بازگو نموده است، استفاده كرده است. اشخاصى چون ابن‌حبيب دمشقى و ديگران ذيل‌هايى بر تاريخ او نوشته‌اند كه معروف‌ترين آنها، تتمة المختصر فى اخبار البشر ابن‌وردى(متوفاى 749 قمرى) است كه حوادث تا سال 749 را آورده است. [[البداية و النهاية (دارالفکر)|البداية و النهاية]] مهم‌ترين اثر ابن‌كثير(701-774) مى‌باشد. اين اثر نوعى تاريخ عمومى است كه مؤلف آن حوادثى را كه از ابتدا آفرينش تا 751 رخ داده، ضمن آن آورده است.
- المختصر فى اخبار البشر، اثر ملك مؤيد اسماعيل، مشهور به [[ابوالفداء، اسماعیل بن علی|ابوالفداء]] (672-732) مى‌باشد. او از خاندان ايوبيان و امير حماة بوده است. اين اثر يك دوره تاريخى عمومى و متضمن اطلاعات مربوط به ادوار پيش از اسلام «دوران با مليّت» تا 729 قمرى است: محقق از مجلد سوم و چهارم كه در رابطه با دوران ايوبيان، جنگ‌هاى صليبى، ملوك، ملوك مصر، شام و تونس و همچنين از فتح قيصريّه و مرگ هلاكوخان و حوادث ديگر تاريخ اسلام تا 729 قمرى بازگو نموده است، استفاده كرده است. اشخاصى چون ابن‌ حبيب دمشقى و ديگران ذيل‌هايى بر تاريخ او نوشته‌اند كه معروف‌ترين آنها، تتمة المختصر فى اخبار البشر ابن‌وردى(متوفاى 749 قمرى) است كه حوادث تا سال 749 را آورده است. [[البداية و النهاية (دارالفکر)|البداية و النهاية]] مهم‌ترين اثر ابن‌كثير(701-774) مى‌باشد. اين اثر نوعى تاريخ عمومى است كه مؤلف آن حوادثى را كه از ابتدا آفرينش تا 751 رخ داده، ضمن آن آورده است.


- مرآةالجنان و عبراليقظان، اثر عبدالله يافعى مصرى (متوفاى 766) است كه دربر دارنده تاريخ اسلام، از هجرت پيامبر اكرم(ص) تا 750 به شيوۀ سالشمارى مى‌باشد و به پيوست رويدادها، وفيات مشاهير را نيز آورده است.
- مرآةالجنان و عبراليقظان، اثر عبدالله يافعى مصرى (متوفاى 766) است كه دربر دارنده تاريخ اسلام، از هجرت پيامبر اكرم(ص) تا 750 به شيوۀ سالشمارى مى‌باشد و به پيوست رويدادها، وفيات مشاهير را نيز آورده است.
خط ۹۹: خط ۹۹:
- عيون التواريخ، تألیف ابن‌ شاكر كتبى مى‌باشد. اين اثر مجموعه‌اى از شرح حال بزرگان كه به شيوۀ سالشمارى تنظيم و تا سال 760 را دربرگرفته است.
- عيون التواريخ، تألیف ابن‌ شاكر كتبى مى‌باشد. اين اثر مجموعه‌اى از شرح حال بزرگان كه به شيوۀ سالشمارى تنظيم و تا سال 760 را دربرگرفته است.


- الدرر الكامنة فى اعيان المائة الثامنة، اثر [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن‌حجر عسقلانى]] است كه شرح حال بسيارى از بزرگان سده هشتم را از آغاز تا پايان 800 به ترتيب الفبايى جمع‌آورى نموده است.
- الدرر الكامنة فى اعيان المائة الثامنة، اثر [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن‌ حجر عسقلانى]] است كه شرح حال بسيارى از بزرگان سده هشتم را از آغاز تا پايان 800 به ترتيب الفبايى جمع‌آورى نموده است.


- طبقات الشافعية، اثر اسنوى(متوفاى 772) مى‌باشد كه شرح حال علماء و ادباء مشهور از اهل مذهب شافعى را به ترتيب حروف ابجديّه جمع‌آورى نموده است.
- طبقات الشافعية، اثر اسنوى(متوفاى 772) مى‌باشد كه شرح حال علماء و ادباء مشهور از اهل مذهب شافعى را به ترتيب حروف ابجديّه جمع‌آورى نموده است.
خط ۱۱۹: خط ۱۱۹:
فصل سوم، با پيش‌گفتارى در رابطه با بررسى دوران حيات علمى و ادبى در زمانى كه ابن دقماق در آن زيست و نمو نمود است، آغاز مى‌شود. دوران حيات او معاصر با سال‌هاى پايانى دولت مماليك بحرى(648-792) و آغاز حاكميّت مماليك برجى و چركسى(782-922) است كه بر مصر و شام حكومت می‌كردند. اين دورانى است كه ابن دقماق متولّد و در آن رشد نموده است و از آنجا كه مماليك، حمايت از علوم دينى را درپيش گرفته بودند، مواجهه با ساختن و تجديد بناى مدارس و مساجد جامع در مصر و ديگر شهرهاى دور هستيم؛ از جمله مدرسه ظاهريه، مدرسه منصوريه، جامع عمر و جامع ابن‌ طولون و تجديد بناى جامع ازهر و به خاطر همين حمايت معنوى و مالى از علوم دينى حاكمان، مماليك است كه مى‌بينم اصولا دانش تاريخ و هم دانش‌هاى ديگر در اين قرن، بيش از هر نقطه، در مصر و شامات رشد و نمو داشت و به عكس، شرق از يك‌سو گرفتار مغولان و ايلخانان و سپس تيموريان شده، به همين دليل براى مدّتى براى طولانى از دانش امروزى به دور افتاد.
فصل سوم، با پيش‌گفتارى در رابطه با بررسى دوران حيات علمى و ادبى در زمانى كه ابن دقماق در آن زيست و نمو نمود است، آغاز مى‌شود. دوران حيات او معاصر با سال‌هاى پايانى دولت مماليك بحرى(648-792) و آغاز حاكميّت مماليك برجى و چركسى(782-922) است كه بر مصر و شام حكومت می‌كردند. اين دورانى است كه ابن دقماق متولّد و در آن رشد نموده است و از آنجا كه مماليك، حمايت از علوم دينى را درپيش گرفته بودند، مواجهه با ساختن و تجديد بناى مدارس و مساجد جامع در مصر و ديگر شهرهاى دور هستيم؛ از جمله مدرسه ظاهريه، مدرسه منصوريه، جامع عمر و جامع ابن‌ طولون و تجديد بناى جامع ازهر و به خاطر همين حمايت معنوى و مالى از علوم دينى حاكمان، مماليك است كه مى‌بينم اصولا دانش تاريخ و هم دانش‌هاى ديگر در اين قرن، بيش از هر نقطه، در مصر و شامات رشد و نمو داشت و به عكس، شرق از يك‌سو گرفتار مغولان و ايلخانان و سپس تيموريان شده، به همين دليل براى مدّتى براى طولانى از دانش امروزى به دور افتاد.


و به دليل همين حركت علمى و ادبى در اين دوران، ملاحظه مى‌كنيم كه به تعداد قابل شمارى براى فراگيرى علوم اشتياق نشان مى‌دهند و از آثار ديگران كثرت بسيارى از علماء و ادباء در زمينه‌هاى مختلف در اين عصر مى‌باشد؛ از جمله [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن‌حجر عسقلانى]] بدر عينى.
و به دليل همين حركت علمى و ادبى در اين دوران، ملاحظه مى‌كنيم كه به تعداد قابل شمارى براى فراگيرى علوم اشتياق نشان مى‌دهند و از آثار ديگران كثرت بسيارى از علماء و ادباء در زمينه‌هاى مختلف در اين عصر مى‌باشد؛ از جمله [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن‌ حجر عسقلانى]] بدر عينى.


مخصوصاً در زمينه تاريخ عمومى؛ از جمله مهمترين آنها [[البداية و النهاية (دارالفکر)|البداية و النهاية]] ابن‌كثير، العبر و ديوان المبتداء و الخبر فى تاريخ العرب و العجم و...ابن‌ خلدون، صبح الاعشى فى صناعة الانشاء قلقسندى و نزهة الانام فى تاريخ الاسلام. مؤلف بعد از اين پيش‌گفتار محقّق، متن اصلى ابن دقماق را مى‌آورد. از آنجا كه مطالب اين اثر، حوادث سى سال آخر حكومت ايوبى را دربر دارد، لذا گزيده‌اى از اين دولت را مى‌آوریم.
مخصوصاً در زمينه تاريخ عمومى؛ از جمله مهمترين آنها [[البداية و النهاية (دارالفکر)|البداية و النهاية]] ابن‌كثير، العبر و ديوان المبتداء و الخبر فى تاريخ العرب و العجم و...ابن‌ خلدون، صبح الاعشى فى صناعة الانشاء قلقسندى و نزهة الانام فى تاريخ الاسلام. مؤلف بعد از اين پيش‌گفتار محقّق، متن اصلى ابن دقماق را مى‌آورد. از آنجا كه مطالب اين اثر، حوادث سى سال آخر حكومت ايوبى را دربر دارد، لذا گزيده‌اى از اين دولت را مى‌آوریم.