ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد
نام | ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد |
---|---|
نامهای دیگر |
Ibn Khaldun |
نام پدر | محمد |
متولد | 723 |
محل تولد | تونس |
رحلت | 808 هـ.ق |
اساتید | |
برخی آثار | |
کد مؤلف | AUTHORCODE1863AUTHORCODE |
ابوزيد عبدالرحمن بن محمد بن محمد بن محمد بن الحسن بن محمد بن جابر الخضرمى الاشبيلى المالكى معروف به ابن خلدون
(۷23-۸۰۸ ق) معروف به «ابن خلدون»، تاریخنگار، جامعهشناس، مردمشناس و سیاستمدار عرب مسلمان است. وی را از پیشگامان تاریخنگاری به شیوۀ علمی و از پیشگامان علم جامعهشناسی میدانند که حدود ۴۰۰ سال پیش از اگوست کنت - مؤسس علم جامعهشناسی - میزیست. ابنخلدون این علم جدید را عمران نام نهاد.
او در رمضان 723 هجری، مصادف با 27 می 1332 میلادی، در تونس در خانوادهای اندلسی(اسپانیای امروز) که اصلا یمنی بودند، متولد شد.
ابنخلدون منسوب به یکی از خاندانهای حاکم است، که از آغاز فتح اندلس بهبعد اغلب به ریاست و وزارت نائل میآمدند. قبل از تولد عبدالرحمن پدرش از یمن به تونس رفته و یک شخص درباری میشود. او در چنین خاندانی پرورش یافت و از آغاز خردسالی مناقب نیاکان خویش را میشنید و در مجلس پدرش حضور مییافت. پرورش در چنین خانوادهای دو ویژگی را ایجاب میکرد: شیفتگی به جاه و مقام و دلبستگی به مطالعه و دانش.
ابنخلدون در سنّ پنج سالگی نیای پدری خود را از دست داد و در سن هفده سالگی پدر و مادر وی بهیکباره هنگام شیوع وبای بزرگ در سراسر شرق و غرب عالم اسلام، حیات را بهدرود گفتند.
او در میانسالی ازدواج کرد و دارای چندین فرزند گردید. او نیز مثل پدرش در تونس به دربار راه مییابد و بهدلیل مخالفت با دربار، چندین بار تبعید و زندانی میشود. از آن پس پیوند او با محل تولدش سست شده و او را به سفر برمیانگیزاند.[۱]
تحصیلات
آموزشهای آغازین را را نزد پدرش فراگرفت و سپس نزد علمای تونسی قرآن و تفسیر، فقه، حدیث، علم رجال، تاریخ، فن شعر، فلسفه و منطق آموخت. از اندیشندان بلندپایه دنیای اسلام است که به دلیل نگارش مقدمه به عنوان بنیانگذار جامعهشناسی علمی شناخته شده است. درباره اندیشههای وی آثار فراوانی تالیف شده که ضمن هر کدام به نوعی تازه شکلگیری افکار و اندیشههای او را مطرح کرده و دیدگاههایش را درباره تحول در جامعه تشریح کردهاند.
زندگی علمی و فکری ابنخلدون پس از دوران تحصیل و از تاریخ دخول او به زندگی اجتماعی به سه دوره تقسیم میشود:
الف) دوران فعالیت سیاسی بهمدت ۲۲ سال در بلاد غرب (۱۳۷۴-۱۳۵۲)؛
ب) روزگار انزوا و گوشهنشینی و تالیف وی در قلعه ابنسلامه (۱۳۷۸-۱۳۷۴)؛
ج) ایام اشتغال به تدریس و امور قضایی با مراجعه و تجدید نظر در تالیفات (۱۳۷۸-۱۴۰۶).[۲]
مشايخ وى
علم فقه را نزد قاضى الجماعه ابن عبدالسلام و همچنين عبدالمهمين خضرمى و محمد بن ابراهيم إربيلى و ديگران آموخت.
آثار
- التاريخ الكبير كه در 70 جلد مى باشد.
- مقدمه ابن خلدون
- رحلت ابن خلدون
- لباب المحصل في اصول الدين
پانویس
منابع
سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «ابن خلدون»، تاریخ ۱۳۹۶/۸/۲۱