تفسیر غریب القرآن (ابن ملقن، عمر بن علی)

    از ویکی‌نور
    تفسیر غریب القرآن
    تفسیر غریب القرآن (ابن ملقن، عمر بن علی)
    پدیدآورانمجذوف، سمیر طه (محقق) ابن‌ملقن، عمر بن علی (نویسنده)
    ناشرعالم الکتب
    مکان نشربیروت - لبنان
    سال نشر1408 ق یا 1987 م
    چاپ1
    موضوعغریب القرآن قرآن - واژه‌نامه‌ها
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏82‎‏/‎‏3‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ت‎‏7*
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf



    تفسير غريب القرآن اثر سراج‌الدين عمر بن على بن احمد بن محمد بن عبدالله انصارى اندلسى (متوفى 804ق)، مشهور به «ابن ملقّن»، توضيح و تفسير كلمات غريب قرآن به زبان عربى مى‌باشد.

    ساختار

    كتاب با دو مقدمه از محقق و نویسنده و يك تمهيد آغاز و مطالب دربردارنده تفسير و توضيح برخى از كلمات و آيات قرآن كريم، به ترتيب سوره‌ها، از سوره حمد تا سوره ناس مى‌باشد.

    گزارش محتوا

    در مقدمه محقق، به اقدامات محقق پيرامون تحقيق و تصحيح كتاب.[۱]و در مقدمه نویسنده كه بسيار مختصر مى‌باشد، به موضوع كتاب اشاره شده است.[۲]

    در تمهيد، ضمن توضيح علم تفسير، معنى تفسير، معنى تأويل، معناى غريب و چگونگى پيدايش و تطور تاريخى علم غريب القرآن، به گوشه‌هايى از زندگانى نویسنده، اشاره گرديده است.[۳]

    اين اثر، از نيكوترين آثار نگاشته شده در اين زمينه است. از جمله ويژگى‌هاى اين اثر، آن است كه نویسنده در آن، واژه‌ها را به ترتيب سوره‌ها و آيات در سوره‌ها تنظيم كرده و در تبين و تفسير معانى آنها، گاه از محدوده تفسير واژگانى فراتر رفته و به تفسير گسترده‌ترى دست يازيده است.

    تأثيرپذيرى وى از كتاب ارجمند «تحفة الأريب» ابوحيان، روشن است، اما بى‌گمان كتاب ابن ملقّن، گسترده‌تر و سودمندتر مى‌باشد.

    اين اثر را سمير طه مجذوب با تحقيق و تصحيحى استوار و سودمند نشر داده است. او كتاب را بر اساس دو نسخه مقابله كرده و موارد اختلافى را در پانوشت‌ها ثبت كرده است و افزون بر آن، توضيحات روشنگرى در پانوشت‌ها در جهت تبيين مطالب متن افزوده و گاه تفسيرهاى ابن ملقّن را با قرآن‌پژوهان پيشين سنجيده است.[۴]

    وضعيت كتاب

    فهارس كتاب، در انتهاى آن جاى گرفته است، اين فهارس به ترتيب عبارتند از: فهرست مصادر و منابع؛ مطالب به ترتيب سور و آيات قرآن؛ كلمات غريب قرآنى مذكور در متن به ترتيب حروف الفبا؛ احاديث؛ اعلام؛ قوافى و اشعار؛ قبايل و لغات و فهرست عام.

    در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع و اشاره به اختلاف نسخ، توضيح برخى از كلمات و عبارات متن ذكر شده است.


    پانويس

    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن كتاب.
    2. مهدوى‌راد، محمدعلى، «سير نگارش‌هاى علوم قرآنى (7)»، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه بينات، شماره 10، تابستان 1375.