آیین‌های عاشورایی در ایران (عصر آل بویه) (320- 454 ق / 932- 1062 م): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ه شناسی ' به 'ه‌شناسی '
جز (جایگزینی متن - 'ه ی ' به 'ه‌ی ')
جز (جایگزینی متن - 'ه شناسی ' به 'ه‌شناسی ')
 
(۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
| عنوان‌های دیگر =
| عنوان‌های دیگر =
|پدیدآورندگان  
|پدیدآورندگان  
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =
[[شورمیج، مهتاب]] (نویسنده)
[[شورمیج، مهتاب]] (نویسنده)
|زبان  
|زبان  
خط ۱۱: خط ۱۱:
| موضوع =
| موضوع =
|ناشر  
|ناشر  
| ناشر = انتشارات شیعه شناسی
| ناشر =انتشارات شیعه‌شناسی
| مکان نشر =قم
| مکان نشر =قم
| سال نشر =۱۴۰۲  
| سال نشر =۱۴۰۲  
خط ۳۰: خط ۳۰:


==معرفی تفصیلی==
==معرفی تفصیلی==
بررسی آیین‌های عاشورایی شیعیان ایران از مقطع تاریخی برآمدن آل بویه در سال 320 ق تا پایان سال 454 (دهه‌ی سوم قرن چهارم تا دهه‌ی پنجم قرن پنجم هجری) از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ زیرا بررسی این موضوع علاوه بر نشان دادن چگونگی گسترش و نفوذ تشیع در ایران، گوشه‌هایی از تاریخ اجتماعی و مذهبی شیعیان ایران را روشن خواهد کرد. مهم تر اینکه آیین‌های مذکور هنوز در میان توده‌های مردم ایران نفوذ دارد. بدین روی نیازمند تحلیل و پژوهش است.
بررسی آیین‌های عاشورایی شیعیان ایران از مقطع تاریخی برآمدن آل بویه در سال 320 ق تا پایان سال 454 (دهه‌ی سوم قرن چهارم تا دهه‌ی پنجم قرن پنجم هجری) از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ زیرا بررسی این موضوع علاوه بر نشان دادن چگونگی گسترش و نفوذ تشیع در ایران، گوشه‌هایی از تاریخ اجتماعی و مذهبی شیعیان ایران را روشن خواهد کرد. مهم‌تر اینکه آیین‌های مذکور هنوز در میان توده‌های مردم ایران نفوذ دارد. بدین روی نیازمند تحلیل و پژوهش است.


آیین عاشورایی که مد نظر این پژوهش است، مجموعه‌ای از اعمال، رفتارها، آداب و رسومی است که مستقیم یا غیر مستقیم با انقلاب امام حسین علیه‌السلام ارتباط یافته است. این اعمال در شکل‌گیری تاریخ اجتماعی مردم و سبک زندگی شیعیان ایران نقش و تأثیر بسزایی داشته است. همچنین اهتمام عالمان، امرا و حاکمان شیعی مذهب آل بویه به برگزاری مراسم عاشورایی و آیین‌های مذهبی شیعی، همچون سیاهپوشی در ایام ماه محرم، عزاداری در ایام محرم،عزاداری زنان در ایام محرم، روضه خوانی، سخنرانی‌های مذهبی، مرثیه سرایی، سینه زنی، زنجیر زنی، اربعین امام حسین علیه‌السلام، مقتل خوانی، مقتل نویسی، سجده بر مهر تربت امام، قمه زنی، تعزیه (شبیه خوانی)، شمایل گردانی، سوزاندن پیکره‌ی قاتلان امام، استفاده از آلات موسیقی در عزاداری، به کارگیری بیرق و علم، اطعام و اشراب عزاداران، استفاده از حیوانات، برگزاری هیأت‌های عزاداران محلات و ایجاد ارتباط میان حوادث روزانه‌ی زندگی با رویدادهای مربوط به قیام امام حسین علیه‌السلام و ایجاد پیوند معنوی و روحانی با آن حضرت و احیای فرهنگ ایثار و شهادت، از دیگر تأثیرات آیین‌های عاشورایی در تاریخ اجتماعی شیعیان ایران در ادوار مذکور است که در پژوهش حاضر بررسی شده است.
آیین عاشورایی که مد نظر این پژوهش است، مجموعه‌ای از اعمال، رفتارها، آداب و رسومی است که مستقیم یا غیر مستقیم با انقلاب امام حسین علیه‌السلام ارتباط یافته است. این اعمال در شکل‌گیری تاریخ اجتماعی مردم و سبک زندگی شیعیان ایران نقش و تأثیر بسزایی داشته است. همچنین اهتمام عالمان، امرا و حاکمان شیعی مذهب آل بویه به برگزاری مراسم عاشورایی و آیین‌های مذهبی شیعی، همچون سیاهپوشی در ایام ماه محرم، عزاداری در ایام محرم،عزاداری زنان در ایام محرم، روضه خوانی، سخنرانی‌های مذهبی، مرثیه سرایی، سینه زنی، زنجیر زنی، اربعین امام حسین علیه‌السلام، مقتل خوانی، مقتل نویسی، سجده بر مهر تربت امام، قمه زنی، تعزیه (شبیه خوانی)، شمایل گردانی، سوزاندن پیکره‌ی قاتلان امام، استفاده از آلات موسیقی در عزاداری، به کارگیری بیرق و علم، اطعام و اشراب عزاداران، استفاده از حیوانات، برگزاری هیأت‌های عزاداران محلات و ایجاد ارتباط میان حوادث روزانه‌ی زندگی با رویدادهای مربوط به قیام امام حسین علیه‌السلام و ایجاد پیوند معنوی و روحانی با آن حضرت و احیای فرهنگ ایثار و شهادت، از دیگر تأثیرات آیین‌های عاشورایی در تاریخ اجتماعی شیعیان ایران در ادوار مذکور است که در پژوهش حاضر بررسی شده است.


اهتمام این پژوهش بر آن است تا ضمن بررسی آیین‌های عاشورایی، ریشه و خاستگاه این آیین‌ها و سیر تطور تاریخی و بازتاب آن‌ها در دوره‌ی زمانی تعریف شده، شناسایی و تحلیل شود. بنابراین اهداف عمده‌ی پژوهش پیش رو  شناخت آیین‌های عاشورایی با انگیزه‌ی حفظ، استمرار و پایداری میراث شیعه و شناخت انحرافات و آسیب‌شناسی آن برای جلوگیری از کجروی های احتمالی در اعصار بعدی است.<ref> [https://historylib.com/books/2729/%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86+%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D8%AF%D8%B1+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86+%28%D8%B9%D8%B5%D8%B1+%D8%A2%D9%84+%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%87%29+%28320-+454+%D9%82+_+ ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>
اهتمام این پژوهش بر آن است تا ضمن بررسی آیین‌های عاشورایی، ریشه و خاستگاه این آیین‌ها و سیر تطور تاریخی و بازتاب آن‌ها در دوره‌ی زمانی تعریف شده، شناسایی و تحلیل شود. بنابراین اهداف عمده‌ی پژوهش پیش رو  شناخت آیین‌های عاشورایی با انگیزه‌ی حفظ، استمرار و پایداری میراث شیعه و شناخت انحرافات و آسیب‌شناسی آن برای جلوگیری از کجروی‌های احتمالی در اعصار بعدی است.<ref> [https://historylib.com/books/2729/%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86+%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D8%AF%D8%B1+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86+%28%D8%B9%D8%B5%D8%B1+%D8%A2%D9%84+%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%87%29+%28320-+454+%D9%82+_+ ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>


==پانويس ==
==پانويس ==