أخلاق الوزيرين: تفاوت میان نسخه‌ها

أخلاق الوزیرین
أخلاق الوزیرین
پدیدآوران	طنجی، محمد بن تاویت (محقق) ابوحیان توحیدی، علی بن محمد (نویسنده)
عنوان‌های دیگر	مثالب الوزیرین الصاحب ابن عباد و ابن العمید
ناشر	دار صادر
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1412 ق یا 1992 م
چاپ	1
موضوع	ابن عمید، ابوالفضل محمد بن حسین، 298؟ - 360ق. نقد و تفسیر صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد، 326 - 385ق. - نقد و تفسیر وزیران - ایران
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏DSR‎‏ ‎‏719‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏الف‎‏3*
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf
	v; t; e;

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۳۰

اخلاق الوزيرين- الصاحب بن عباد و ابن العمید کتابى از ابوحيان على بن محمد بن عباس توحيدى بغدادى (310-414ق)، با تحقیق محمد بن محمد بن تاویت طنجی(1336-1394ق)، در بیان معایب دو وزیر آل بویه با زبان طنز مؤلف در علوم بسيارى دست داشته و با زبانى فصيح و در عين حال مصنوع به بيان مطالب متنوع مى‌پرداخته است. آدام متز، مستشرق سویسى، او را بزرگترين نثر نویس عربى على الاطلاق دانسته است. او از بخت مساعدى برخوردار نبود و سراسر عمر را به فقر و نيازمندى گذراند. معاش او از راه نگارش کتاب‌هایى برای وزراء و امرايى چون ابن عمید و صاحب بن عباد تأمین مى‌شد و عجب آن است كه مشمول لطف و انعام هيچ یک از این بزرگان قرار نگرفت. مؤلف در این کتاب، ضمن امثال و حكايات و لطايف، به زبان طنز از معايب و زشتيهاى دو وزير آل بویه، اسماعيل بن عباد طالقانى 385 ه.ق مصاحب و وزير مویدالدوله ديلمى و وزير برادرش فخرالدوله، و ابوالفضل محمد بن حسین عمید بن محمد معروف به ابن العمید 360 ه.ق، وزير با تدبير ركن الدوله ديلمى و معلم عضد الدوله ديلمى، ياد كرده است. از این رو كسانى این اثر او را مثالب الوزيرين و ذم الوزيرين خوانده‌اند.

ساختار

اخلاف الوزيرين به‌صورت نامه‌اى است مفصل خطاب به یکى از دوستان يا بزرگان بدون هيچ فصل بندى يا اختيار عناوین.

گزارش محتوا

نویسنده در مقدمه مشروح کتاب، سبب تألیف آن را شرح مى‌دهد^[۱] و تاريخچه‌اى از كارهاى مشابه نقل مى‌كند و خود را در بيان مثالب و معايب این دو وزير محق مى‌شمارد. سپس به شرح مفصل خصوصيات زندگى صاحب بن عباد مى‌پردازد^[۲]، و آنگاه به سراغ ابوالفضل بن عمید مى‌رود و بيشتر از خست و لئامت او سخن مى‌گوید^[۳]. در خلال بحث از ابن العمید، كرارا به بيان مطالب صاحب گريز مى‌زند، و از علاقه او به شنيدن تملق و از خودبزرگ بينى او ياد مى‌كند كه خویش را در علم بيان از قس بن ساعده و در نحو از سيبویه و در كلام از نظام و در فقه از ابوحنيفه و در عروض از خليل بن احمد بالاتر مى‌شمرد و به ولع او به سجع سازى اشاره، و سجعهاى غريبى از او نقل مى‌كند و فخرفروشى او را در احاطه بر لغت عرب و آشنايى با نوادر و غرائب الفاظ مى‌نكوهد^[۴]. استادى ابوحيان در هجو، آن هم در لباس و ظاهر جد، به دل مى‌نشيند و بر عقل و احساس اثر مى‌كند. او برای هر مطلب شاهدى مى‌آورد. مع الوصف ابن خلكان داشتن این کتاب را شوم مى‌داند.

پانويس

منابع مقاله

فرهنگ آثار ایرانى-اسلامى
متن مقدمه کتاب

وابسته‌ها

صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد احیای فرهنگی در عهد آل بویه تاریخ آل بویه حیات علمی در عهد آل بویه

[1] ر.ک: مقدمه، ص3

[2] ر.ک: همان، ص13

[3] ر.ک: همان، ص15

[4] ر.ک: متن، ص330

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+{{جعبه اطلاعات کتاب
-[[پرونده:NUR11324J1.jpg|بندانگشتی|أخلاق الوزیرین]]
+| تصویر =NUR11324J1.jpg
-{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
+| عنوان =أخلاق الوزیرین
-|+ |
+| عنوان‌های دیگر =مثالب الوزیرین الصاحب ابن عباد و ابن العمید
-|-
+| پدیدآوران =
-! نام کتاب!! data-type='bookName'|أخلاق الوزیرین
+[[طنجی، محمد بن تاویت]] (محقق)
-|-
+[[ابوحیان توحیدی، علی بن محمد]] (نویسنده)
-|نام های دیگر کتاب
+| زبان =عربی
-|data-type='otherBookNames'|مثالب الوزیرین الصاحب ابن عباد و ابن العمید
+| کد کنگره =‏DSR‎‏ ‎‏719‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏الف‎‏3*
-|-
+| موضوع =
-|پدیدآورندگان
+ابن عمید، ابوالفضل محمد بن حسین، 298؟ - 360ق. نقد و تفسیر
-|data-type='authors'|[[طنجی، محمد بن تاو یت]] (محقق)
-[[ابوحیان توحیدی، علی بن محمد]] (نويسنده)
-|-
-|زبان
-|data-type='language'|عربی
-|-
-|کد کنگره
-|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏DSR‎‏ ‎‏719‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏الف‎‏3*
-|-
-|موضوع
-|data-type='subject'|ابن عمید، ابوالفضل محمد بن حسین، 298؟ - 360ق. نقد و تفسیر
 صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد، 326 - 385ق. - نقد و تفسیر
 وزیران - ایران
-|-
+| ناشر =
-|ناشر
+دار صادر
-|data-type='publisher'|دار صادر
+| مکان نشر =بیروت - لبنان
-|-
+| سال نشر =1412 ق یا 1992 م
-|مکان نشر
+| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11324AUTOMATIONCODE
-|data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
+| چاپ =1
-|-
+| تعداد جلد =1
-|سال نشر
+| کتابخانۀ دیجیتال نور =11324
-|data-type='publishYear'| 1412 هـ.ق یا 1992 م
+| کتابخوان همراه نور =11324
-|-class='articleCode'
+| کد پدیدآور =
-|کد اتوماسیون
+| پس از =
-|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE11324AUTOMATIONCODE
+| پیش از =
-|}
+}}
-</div>
+'''اخلاق الوزيرين- الصاحب بن عباد و ابن العمید''' کتابى از [[ابوحيان على بن محمد بن عباس توحيدى بغدادى]] (310-414ق)، با تحقیق محمد بن محمد بن تاویت طنجی(1336-1394ق)، در بیان معایب دو وزیر آل بویه با زبان طنز
+مؤلف در علوم بسيارى دست داشته و با زبانى فصيح و در عين حال مصنوع به بيان مطالب متنوع مى‌پرداخته است. [[آدام متز]]، مستشرق سویسى، او را بزرگترين نثر نویس عربى على الاطلاق دانسته است. او از بخت مساعدى برخوردار نبود و سراسر عمر را به فقر و نيازمندى گذراند.
+معاش او از راه نگارش کتاب‌هایى برای وزراء و امرايى چون [[ابن عمید]] و [[صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد|صاحب بن عباد]] تأمین مى‌شد و عجب آن است كه مشمول لطف و انعام هيچ یک از این بزرگان قرار نگرفت.
-== معرفى اجمالى کتاب ==
+مؤلف در این کتاب، ضمن امثال و حكايات و لطايف، به زبان طنز از معايب و زشتيهاى دو وزير آل بویه، اسماعيل بن عباد طالقانى 385 ه.ق مصاحب و وزير مویدالدوله ديلمى و وزير برادرش فخرالدوله، و ابوالفضل محمد بن حسین عمید بن محمد معروف به ابن العمید 360 ه.ق، وزير با تدبير ركن الدوله ديلمى و معلم عضد الدوله ديلمى، ياد كرده است. از این رو كسانى این اثر او را مثالب الوزيرين و ذم الوزيرين خوانده‌اند.
-'''اخلاق الوزيرين- الصاحب بن عباد و ابن العميد''' کتابى از [[ابوحيان على بن محمد بن عباس توحيدى بغدادى]] متوفاى بين 440 و 441 ه.ق است. مؤلف در علوم بسيارى دست داشت‌ه و با زبانى فصيح و در عين حال مصنوع به بيان مطالب متنوع مى‌پرداخت‌ه است. آدام متز، مستشرق سويسى، او را بزرگترين نثر نويس عربى على الاطلاق دانسته است. او از بخت مساعدى برخوردار نبود و سراسر عمر را به فقر و نيازمندى گذراند.
-معاش او از راه نگارش کتابهايى براى وزراء و امرايى چون ابن عميد و صاحب بن عباد تامين مى‌شد و عجب آن است كه مشمول لطف و انعام هيچ يك از اين بزرگان قرار نگرفت.
-مؤلف در اين کتاب، ضمن امثال و حكايات و لطايف، به زبان طنز از معايب و زشتيهاى دو وزير آل بويه، اسماعيل بن عباد طالقانى 385 ه.ق مصاحب و وزير مويدالدوله ديلمى و وزير برادرش فخرالدوله، و ابوالفضل محمد بن حسين عميد بن محمد معروف به ابن العميد 360 ه.ق، وزير با تدبير ركن الدوله ديلمى و معلم عضد الدوله ديلمى، ياد كرده است. از اين رو كسانى اين اثر او را مثالب الوزيرين و ذم الوزيرين خوانده‌اند.
-== ساختار کتاب ==
-اخلاف الوزيرين به‌صورت نامه‌اى است مفصل خطاب به يكى از دوستان يا بزرگان بدون هيچ فصل بندى يا اختيار عناوين.
-== گزارش محتوا ==
-نويسنده در مقدمه مشروح کتاب، سبب تألیف آن را شرح مى‌دهد و تاريخچه اى از كارهاى مشابه نقل مى‌كند و خود را در بيان مثالب و معايب اين دو وزير محق مى‌شمارد. سپس به شرح مفصل خصوصيات زندگى صاحب بن عباد مى‌پردازد، و آنگاه به سراغ ابوالفضل بن عميد مى‌رود و بيشتر از خست و لئامت او سخن مى‌گويد. در خلال بحث از ابن العميد، كرارا به بيان مطالب صاحب گريز مى‌زند، و از علاقه او به شنيدن تملق و از خودبزرگ بينى او ياد مى‌كند كه خويش را در علم بيان از قس بن ساعده و در نحو از سيبويه و در كلام از نظام و در فقه از ابوحنيفه و در عروض ازخليل بن احمد بالاتر مى‌شمرد و به ولع او به سجع سازى اشاره، و سجعهاى غريبى از او نقل مى‌كند و فخرفروشى او را در احاطه بر لغت عرب و آشنايى با نوادر و غرائب الفاظ مى‌نكوهد. استادى ابوحيان در هجو، آن هم در لباس و ظاهر جد، به دل مى‌نشيند و بر عقل و احساس اثر مى‌كند. او براى هر مطلب شاهدى مى‌آورد. مع الوصف [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] داشتن اين کتاب را شوم مى‌داند.
-== منابع مقاله ==
-- فرهنگ آثار ايرانى-اسلامى
-- متن مقدمه کتاب
+==ساختار==
+اخلاف الوزيرين به‌صورت نامه‌اى است مفصل خطاب به یکى از دوستان يا بزرگان بدون هيچ فصل بندى يا اختيار عناوین.
+==گزارش محتوا==
+نویسنده در مقدمه مشروح کتاب، سبب تألیف آن را شرح مى‌دهد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11324?pageNumber=3&viewType=html ر.ک: مقدمه، ص3]</ref> و تاريخچه‌اى از كارهاى مشابه نقل مى‌كند و خود را در بيان مثالب و معايب این دو وزير محق مى‌شمارد. سپس به شرح مفصل خصوصيات زندگى صاحب بن عباد مى‌پردازد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11324?pageNumber=13&viewType=html ر.ک: همان، ص13]</ref>، و آنگاه به سراغ ابوالفضل بن عمید مى‌رود و بيشتر از خست و لئامت او سخن مى‌گوید<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11324?pageNumber=15&viewType=html ر.ک: همان، ص15]</ref>. در خلال بحث از ابن العمید، كرارا به بيان مطالب صاحب گريز مى‌زند، و از علاقه او به شنيدن تملق و از خودبزرگ بينى او ياد مى‌كند كه خویش را در علم بيان از قس بن ساعده و در نحو از [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبویه]] و در كلام از نظام و در فقه از ابوحنيفه و در عروض از خليل بن احمد بالاتر مى‌شمرد و به ولع او به سجع سازى اشاره، و سجعهاى غريبى از او نقل مى‌كند و فخرفروشى او را در احاطه بر لغت عرب و آشنايى با نوادر و غرائب الفاظ مى‌نكوهد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11324?sectionNumber=2&pageNumber=330&viewType=html&query=%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%AD%D9%86%D9%8A%D9%81%D9%87 ر.ک: متن، ص330]</ref>. استادى ابوحيان در هجو، آن هم در لباس و ظاهر جد، به دل مى‌نشيند و بر عقل و احساس اثر مى‌كند. او برای هر مطلب شاهدى مى‌آورد. مع الوصف [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] داشتن این کتاب را شوم مى‌داند.
+==پانويس ==
+<references />
-== پیوندها ==
+==منابع مقاله==
-[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/7332 مطالعه کتاب أخلاق الوزیرین در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
+# فرهنگ آثار ایرانى-اسلامى
+# متن مقدمه کتاب
+==وابسته‌ها==
+{{وابسته‌ها}}
+[[صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد]]
+[[احیای فرهنگی در عهد آل بویه]]
+[[تاریخ آل بویه]]
+[[حیات علمی در عهد آل بویه]]
 [[رده:کتاب‌شناسی]]
 [[رده: تاریخ]]
 [[رده: تاریخ ایران]]
+[[رده:بهمن (1400)]]