إعراب القرآن (ابن نحاس): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' ' به '') |
جز (ویرایش Hbaghizadeh@noornet.net (بحث) به آخرین تغییری که A-esmaili@noornet.net انجام داده بود وا...) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR02039J1.jpg | |||
| عنوان =إعراب القرآن | |||
| | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | |||
| | [[نحاس، احمد بن محمد]] (نويسنده) | ||
| | |||
[[ابراهیم، عبدالمنعم خلیل]] (مصحح) | [[ابراهیم، عبدالمنعم خلیل]] (مصحح) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 82/8 /ن3الف6 | ||
| موضوع = | |||
قرآن - اعراب | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
قرآن - صرف و نحو | قرآن - صرف و نحو | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون | ||
| مکان نشر =بیروت - لبنان | |||
| سال نشر = 1421 هـ.ق یا 2001 م | |||
|مکان نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE2039AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
|سال نشر | | تعداد جلد =5 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =12585 | |||
| | | کد پدیدآور = | ||
|کد | | پس از = | ||
| | | پیش از = | ||
}} | |||
'''اعراب القرآن''' اثر احمد بن محمد بن اسماعيل ابن نحاس(متوفاى 338ق) به زبان عربى، اولين کتابى است كه در زمينۀ نحو قرآن با اين عمق و سطح علمى بدست ما رسيده است. کتاب توسط عبدالمنعم خليل ابراهيم تحقيق و حاشيه نويسى شده است.نويسنده در اين کتاب و به مباحث اعراب كامل قرآن، قرائت‌هايى كه نياز به تبيين اعرابى دارد، اختلاف نحويين و معانى مختلف وجوه نحوى و شرح آنها، پرداخته است. به لغات و ديدگاه‌هاى مختلف آن نيز اشاراتى دارد. نويسنده اقوال بسيارى از علماى لغت را كه از اساتيد خود يا كتب آنها ديده بود، نقل مى‌نمايد. | |||
موقف و موضع ابن‌نحاس تماما موقف مكتب اهل بصره است. او در جاى جاى کتابش به رد آراى مكتب كوفه در اعراب قرآن پرداخته است. با اين حال در پاره‌اى از موارد نيز آراء مكتب بصره را نپذيرفته است. | موقف و موضع ابن‌نحاس تماما موقف مكتب اهل بصره است. او در جاى جاى کتابش به رد آراى مكتب كوفه در اعراب قرآن پرداخته است. با اين حال در پاره‌اى از موارد نيز آراء مكتب بصره را نپذيرفته است. | ||
| خط ۴۷: | خط ۳۹: | ||
ابوجعفر در تأليف کتاب خود پيش از هر چيز از آثار [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]] و کتاب [[العين]] ([[خلیل بن احمد|خليل بن احمد]])، مسائل الكبر (اخفش سعيد بن سعده)، معانى القرآن (زجاج)، معانى القرآن، المصادر، المقصور و الممدود(فرّاء‌م 207 ق)، کتاب القراآت(ابوعبيده قاسم بن سلام‌م 224 ق)، الغريب المصنف(ابوعبيد)، کتاب القراآت(ابن سعدان نحوى،م 231 ق) بهره گرفته است.در كنار آن، از اساتيد خود نيز نقل مى‌نمايد مانند: بكر بن سهل دمياطى، نسائى، طحاوى، ابوالحسن احمد بن سعيد دمشقى، ابوالقاسم عبدالله بن محمد بغوى و تفسير طبرى. | ابوجعفر در تأليف کتاب خود پيش از هر چيز از آثار [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]] و کتاب [[العين]] ([[خلیل بن احمد|خليل بن احمد]])، مسائل الكبر (اخفش سعيد بن سعده)، معانى القرآن (زجاج)، معانى القرآن، المصادر، المقصور و الممدود(فرّاء‌م 207 ق)، کتاب القراآت(ابوعبيده قاسم بن سلام‌م 224 ق)، الغريب المصنف(ابوعبيد)، کتاب القراآت(ابن سعدان نحوى،م 231 ق) بهره گرفته است.در كنار آن، از اساتيد خود نيز نقل مى‌نمايد مانند: بكر بن سهل دمياطى، نسائى، طحاوى، ابوالحسن احمد بن سعيد دمشقى، ابوالقاسم عبدالله بن محمد بغوى و تفسير طبرى. | ||
گفتيم كه اعراب القرآن آراء اعلام مذهب بصرى در نحو، لغت و قراآت را در بر دارد، آنان عبارتند از: ابوعمرو بن العلاء، يونس، قطرب، اخفش، ابوعبيده ابن الاعرابى، مازنى، ابوحاتم سجستانى، زجاج، [[خلیل بن احمد|خليل بن احمد]] و [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]]. از ميان كوفيون به اقوال اين افراد بيشتر مى‌پردازد: كسائى، ثعلب، فراء و ابن‌سكيت. | گفتيم كه اعراب القرآن آراء اعلام مذهب بصرى در نحو، لغت و قراآت را در بر دارد، آنان عبارتند از: ابوعمرو بن العلاء، يونس، قطرب، اخفش، ابوعبيده ابن الاعرابى، مازنى، ابوحاتم سجستانى، زجاج، [[خلیل بن احمد|خليل بن احمد]] و [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]] . از ميان كوفيون به اقوال اين افراد بيشتر مى‌پردازد: كسائى، ثعلب، فراء و ابن‌سكيت. | ||
روش كلى وى به اين شكل مى‌باشد كه با عنوان «شرح اعراب سورة...» آغاز مى‌كند، سپس قطع يا آيۀ مورد نظر را به ترتيب مصحف آورده، كلمات و جمله‌ها را يكى پس از ديگرى از جهت اعراب بررسى مى‌نمايد و وجوه گوناگون آن را بيان مى‌دارد، و در جاى خود به قرائت كلمه نيز مى‌پردازد. | روش كلى وى به اين شكل مى‌باشد كه با عنوان «شرح اعراب سورة...» آغاز مى‌كند، سپس قطع يا آيۀ مورد نظر را به ترتيب مصحف آورده، كلمات و جمله‌ها را يكى پس از ديگرى از جهت اعراب بررسى مى‌نمايد و وجوه گوناگون آن را بيان مى‌دارد، و در جاى خود به قرائت كلمه نيز مى‌پردازد. | ||
| خط ۵۳: | خط ۴۵: | ||
ابن نحاس،«معانى القرآن» را پيش از «اعراب القرآن» نوشته است، بنابراين در موارد زيادى به آن احاله مى‌نمايد. | ابن نحاس،«معانى القرآن» را پيش از «اعراب القرآن» نوشته است، بنابراين در موارد زيادى به آن احاله مى‌نمايد. | ||
== نسخه شناسى ==اين کتاب قبلا به كوشش زهير غازى زاهد تصحيح و مقدمه نويسى شده و از سوى «عالم الکتاب» در بيروت در سال 1408ق 1988م در چهار مجلد به طبع رسيده است. | == نسخه شناسى == | ||
اين کتاب قبلا به كوشش زهير غازى زاهد تصحيح و مقدمه نويسى شده و از سوى «عالم الکتاب» در بيروت در سال 1408ق 1988م در چهار مجلد به طبع رسيده است. | |||
نسخۀ حاضر با تصحيح، تعليق، پاورقى و مقدمه نويسى عبدالمنعم خليل ابراهيم در 5 مجلد به قطع وزيرى از سوى منشورات محمد على بيضون، دار الكتب العلميه بيروت در چاپ اول به سال 1421ق و 2001م، عرضه شده است. | نسخۀ حاضر با تصحيح، تعليق، پاورقى و مقدمه نويسى عبدالمنعم خليل ابراهيم در 5 مجلد به قطع وزيرى از سوى منشورات محمد على بيضون، دار الكتب العلميه بيروت در چاپ اول به سال 1421ق و 2001م، عرضه شده است. | ||
| خط ۶۳: | خط ۵۸: | ||
پاورقى‌ها توسط محقق انجام گرفته و شامل ذكر منابع اقوال، قرائتها، شواهد و رجال‌شناسى مى‌باشد. فهرست محتويات هر جلد در آخر آن قرار دارد. و فهرستى از مصطلحات به كار برده در کتاب ابتداى جلد اول مى‌باشد. | پاورقى‌ها توسط محقق انجام گرفته و شامل ذكر منابع اقوال، قرائتها، شواهد و رجال‌شناسى مى‌باشد. فهرست محتويات هر جلد در آخر آن قرار دارد. و فهرستى از مصطلحات به كار برده در کتاب ابتداى جلد اول مى‌باشد. | ||
== منابع مقاله ==#مقدمۀ محقق «اعراب القرآن» ج1 و ساير مجلدات آن | == منابع مقاله == | ||
#دانشنامۀ قرآن و قرآن پژوهى [[خرمشاهی، بهاءالدین| | |||
#مقدمۀ محقق «اعراب القرآن» ج1 و ساير مجلدات آن | |||
#دانشنامۀ قرآن و قرآن پژوهى [[خرمشاهی، بهاءالدین|بهاء الدين خرمشاهى]] ص259 و ص2218 | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده:قرآن و علوم قرآنی]] | [[رده:قرآن و علوم قرآنی]] | ||
[[رده:علوم قرآنی]] | [[رده:علوم قرآنی]] | ||
[[رده: مباحث ادبی و بلاغی قرآن]] | [[رده:مباحث ادبی و بلاغی قرآن]] | ||
نسخهٔ ۱۳ ژوئن ۲۰۱۸، ساعت ۱۵:۰۳
| إعراب القرآن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | نحاس، احمد بن محمد (نويسنده) ابراهیم، عبدالمنعم خلیل (مصحح) |
| ناشر | دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1421 هـ.ق یا 2001 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | قرآن - اعراب قرآن - صرف و نحو |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 5 |
| کد کنگره | BP 82/8 /ن3الف6 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اعراب القرآن اثر احمد بن محمد بن اسماعيل ابن نحاس(متوفاى 338ق) به زبان عربى، اولين کتابى است كه در زمينۀ نحو قرآن با اين عمق و سطح علمى بدست ما رسيده است. کتاب توسط عبدالمنعم خليل ابراهيم تحقيق و حاشيه نويسى شده است.نويسنده در اين کتاب و به مباحث اعراب كامل قرآن، قرائت‌هايى كه نياز به تبيين اعرابى دارد، اختلاف نحويين و معانى مختلف وجوه نحوى و شرح آنها، پرداخته است. به لغات و ديدگاه‌هاى مختلف آن نيز اشاراتى دارد. نويسنده اقوال بسيارى از علماى لغت را كه از اساتيد خود يا كتب آنها ديده بود، نقل مى‌نمايد.
موقف و موضع ابن‌نحاس تماما موقف مكتب اهل بصره است. او در جاى جاى کتابش به رد آراى مكتب كوفه در اعراب قرآن پرداخته است. با اين حال در پاره‌اى از موارد نيز آراء مكتب بصره را نپذيرفته است.
شواهد مؤلف در اين کتاب 1-اشعار موثق(602 شاهد)، از شعراى عصر جاهلى، اسلامى و اموى؛ 2-احاديث معتبر نبوى (168 شاهد)؛ 3-امثال و اقوال ديگر مى‌باشد.
ضوابطى نيز كه در زمينۀ قراءات رعايت نموده، عبارتند از:1) موافقت قاريان با علم عربى؛ 2)آنچه مورد توافق جماعت و عامه است؛ 3) موافقت قاريان با رسم الخط مصحف.
ابوجعفر در تأليف کتاب خود پيش از هر چيز از آثار سيبويه و کتاب العين (خليل بن احمد)، مسائل الكبر (اخفش سعيد بن سعده)، معانى القرآن (زجاج)، معانى القرآن، المصادر، المقصور و الممدود(فرّاء‌م 207 ق)، کتاب القراآت(ابوعبيده قاسم بن سلام‌م 224 ق)، الغريب المصنف(ابوعبيد)، کتاب القراآت(ابن سعدان نحوى،م 231 ق) بهره گرفته است.در كنار آن، از اساتيد خود نيز نقل مى‌نمايد مانند: بكر بن سهل دمياطى، نسائى، طحاوى، ابوالحسن احمد بن سعيد دمشقى، ابوالقاسم عبدالله بن محمد بغوى و تفسير طبرى.
گفتيم كه اعراب القرآن آراء اعلام مذهب بصرى در نحو، لغت و قراآت را در بر دارد، آنان عبارتند از: ابوعمرو بن العلاء، يونس، قطرب، اخفش، ابوعبيده ابن الاعرابى، مازنى، ابوحاتم سجستانى، زجاج، خليل بن احمد و سيبويه . از ميان كوفيون به اقوال اين افراد بيشتر مى‌پردازد: كسائى، ثعلب، فراء و ابن‌سكيت.
روش كلى وى به اين شكل مى‌باشد كه با عنوان «شرح اعراب سورة...» آغاز مى‌كند، سپس قطع يا آيۀ مورد نظر را به ترتيب مصحف آورده، كلمات و جمله‌ها را يكى پس از ديگرى از جهت اعراب بررسى مى‌نمايد و وجوه گوناگون آن را بيان مى‌دارد، و در جاى خود به قرائت كلمه نيز مى‌پردازد.
ابن نحاس،«معانى القرآن» را پيش از «اعراب القرآن» نوشته است، بنابراين در موارد زيادى به آن احاله مى‌نمايد.
نسخه شناسى
اين کتاب قبلا به كوشش زهير غازى زاهد تصحيح و مقدمه نويسى شده و از سوى «عالم الکتاب» در بيروت در سال 1408ق 1988م در چهار مجلد به طبع رسيده است.
نسخۀ حاضر با تصحيح، تعليق، پاورقى و مقدمه نويسى عبدالمنعم خليل ابراهيم در 5 مجلد به قطع وزيرى از سوى منشورات محمد على بيضون، دار الكتب العلميه بيروت در چاپ اول به سال 1421ق و 2001م، عرضه شده است.
محقق، بعد از مقدمه‌اى در زندگينامه و تأليفات ابن نحاس، تاريخچه‌اى از مباحث اعراب القرآن و مشهورترين مؤلفين اين علم بيان داشته است.
مؤلف نيز در مقدمه‌اى كوتاه موارد بحث شده در کتاب را همراه با روش خود، متذكر شده است.
پاورقى‌ها توسط محقق انجام گرفته و شامل ذكر منابع اقوال، قرائتها، شواهد و رجال‌شناسى مى‌باشد. فهرست محتويات هر جلد در آخر آن قرار دارد. و فهرستى از مصطلحات به كار برده در کتاب ابتداى جلد اول مى‌باشد.
منابع مقاله
- مقدمۀ محقق «اعراب القرآن» ج1 و ساير مجلدات آن
- دانشنامۀ قرآن و قرآن پژوهى بهاء الدين خرمشاهى ص259 و ص2218