ابن اثیر، مبارک بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' فى ' به ' في ') |
جز (جایگزینی متن - '↵↵|' به ' |') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۵۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR03961.jpg|بندانگشتی|ابن اثیر، مبارک بن محمد]] | [[پرونده:NUR03961.jpg|بندانگشتی|ابن اثیر، مبارک بن محمد]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |ابن اثیر، مبارک بن محمد | ||
|- | |- | ||
| | |نام‌های دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثیر جزری]]، مبارک بن محمد | ||
ابن اثیر، اب‍وال‍ب‍رک‍ات | |||
ابن اثیر، مجدالدین مبارک | |||
ابن اثیر جزری، مجدالدین | |||
ابن الاث‍ی‍ر، مبارک بن محمد | |||
مبارک بن محمد ابن اثیر | |||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" |محمد | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" |544ق | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" |در جزيره ابن عُمَر (اكنون شهر مرزى میان سوريه و تركيه) | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" |606 ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" |ابوالفضل بن طوسى | ||
ناصح‌الدين ابومحمد سعيد بن دَهّان بغدادى، ابوبكر يحيى بن سعدون مغربى قُرطُبى | |||
ابوالحزم مكّى بن ريّان بن شَبَّه ماكِسى | |||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" |[[النهایة في غریب الحدیث و الأثر]] | ||
|-class= | |||
[[المختار من مناقب الأخیار]] | |||
[[البدیع في علم العربیة]] | |||
|- class="articleCode" | |||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
|data-type= | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE03961AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
{{کاربردهای دیگر|ابن اثیر (ابهام زدایی)}} | |||
'''مبارك بن محمد بن عبدالواحد شيبانى جزرى موصلى''' (544-606 ق)، معروف به مجدالدین ابن اثیر، رجالى، مفسر، محدِّث و فقيه شافعى مذهب یکى از سه فرزند محمد شیبانى جزرى (فرزند بزرگتر) و نویسنده کتاب [[النهاية في غريب الحديث و الأثر|النهایه في غریب الحدیث]] است. | |||
== ولادت == | |||
در 544ق، درعراق ديده به جهان گشود.او برادر بزرگتر عزّالدين و ضياءالدّين ابن اثير است كه در جزيره ابن عُمَر (اكنون شهر مرزى میان سوريه و تركيه) زاده شد. | |||
== | == تحصیلات == | ||
وى دوران كودكى و نوجوانى را در زادگاه خویش گذراند و پس از آن با پدر و برادرانش به موصل كوچ كرد و در آنجا ادبيات را از ناصح‌الدين ابومحمد سعيد بن دَهّان بغدادى، ابوبكر يحيى بن سعدون مغربى قُرطُبى و ابوالحزم مكّى بن ريّان بن شَبَّه ماكِسى، نحوى ضرير و حديث را از محدّثان موصل از جمله ابوالفضل بن طوسى فراگرفت. | |||
در | او همچنین کتاب صحیح بخاری را در موصل در سال 588ق نزد محمّد بن محمّد بن سرايا فرا گرفت.<ref>[https://tarikh.inoor.ir/fa/event/page/2E802H/%D8%AA%D8%AD%D8%B5%DB%8C%D9%84_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1_%D8%AC%D8%B2%D8%B1%DB%8C_%D9%86%D8%B2%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7?rowNumber=1 پایگاه جامع تاریخ]</ref> | ||
هنگامى كه به حج مى‌رفت، در بغداد از ابوالقاسم بن خَلّ و عبدالوهّاب بن سكينه، ابوالقاسم يَعيش بن صدقه فُراتى، ابوالفرج عبدالمنعم بن عبدالوهاب بن كُلَيْب حَرّانى و ابواحمد عبدالوهاب بن على حديث شنيد. | |||
== مجدالدین در دستگاه سلجوقیان == | |||
وى آن زمان كه در موصل مى‌زيست، به اتابكان زنگى موصل، كه از سوى سلجوقيان فرمانرواى آنجا بودند، نزدیک شد و به وسيله چند تن از حاكمان زنگى به مقام مشاور ویژه و نيز منشى خاص دست يافت. | |||
وى مدتى خزانه‌دار سيف‌الدين غازى بن مَودود بن زنگى بود و پس از آن مدتى نيز توسط سيف‌الدين به سرپرستى ديوان جزيره ابن عمر گمارده شد، آنگاه به موصل بازگشت و مقام نيابت ديوان را از سوى وزير جلال‌الدين ابوالحسن على بن منصور اصفهانى عهده‌دار شد و پس از آن نزد مجاهدالدين قايْماز راه يافت و در آنجا به مقام بلندى رسيد. | |||
هنگامى كه در 589ق | هنگامى كه در 589ق مجاهدالدين دستگیر و زندانى شد و عزّالدّين مسعود جانشين وى گرديد، وى در خدمت مسعود درآمد و پس از درگذشت او، به جانشين وى نورالدين ارسلان شاه پيوست و در فرمانروايى نورالدين قدرتى عظيم يافت. | ||
او در سال‌هاى | او در سال‌هاى پایانى زندگى، فلج شد و دست و پاى وى ناتوان گرديد و از نوشتن بازماند، از اين‌رو خانه‌نشين شد و رباطى در یکى از آبادى‌هاى پيرامون موصل بنياد نهاد و تمام دارایيش را وقف آن كرد. | ||
خانه او محل گرد آمدن عالمان، اديبان و پژوهشگران علوم قرآنى و معارف دينى بود. گفته‌اند كه در | خانه او محل گرد آمدن عالمان، اديبان و پژوهشگران علوم قرآنى و معارف دينى بود. گفته‌اند كه در همین ايّام جمعى از افاضل روزگار، وى را در كار تصنيف يارى كرده‌اند. | ||
او در بسيارى از علوم روزگارش توانا بود و در تمام آنها شاگردانى پرورده و نيز آثارى پديد آورده است. فرزندش شهاب قوصى، | او در بسيارى از علوم روزگارش توانا بود و در تمام آنها شاگردانى پرورده و نيز آثارى پديد آورده است. فرزندش شهاب قوصى، تاج‌الدين عبدالمحسن بن محمد حامض شيخ باجريقى و فخرالدّين بخارى‌از او روايت كرده‌اند. | ||
قلقشندى در برخى از آثارش | قلقشندى در برخى از آثارش حديث‌هایى را از ابن اثير نقل كرده است. قفطى نيز مى‌گوید: مجدالّدين اجازه روايت تمام آثارش را به وى داده است. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
از جمله آثار اوست: | |||
# جامع الاصول من احاديث الرسول؛ | |||
# المُرَصّع في الاباءِ و الامّهات؛ | |||
# منال الطّالب في شرح طوال الغرائب؛ | |||
# النّهایه في غريب الحديث و الاثر؛ | |||
# المختار في مناقب الاخيار؛ | |||
# البديع في علم العربيه؛ | |||
# رسائل ابن اثير؛ | |||
# الباهر في الفروق؛ | |||
# تهذيب الفصول ابن دَهّان<ref>یوسفی اشکوری، حسن ج2، ص704</ref>. | |||
==پانویس== | |||
<references/> | |||
==منابع مقاله== | |||
یوسفی اشکوری، | |||
دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374. | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[المرصع فی الآباء و الامهات و الأبنا و البنات و الأذواء و الذوات]] | |||
[[المرصع | |||
[[النهایة في غریب الحدیث و الأثر]] | [[النهایة في غریب الحدیث و الأثر]] | ||
| خط ۹۸: | خط ۱۱۲: | ||
[[جامع الاصول في أحادیث الرسول]] | [[جامع الاصول في أحادیث الرسول]] | ||
[[جامع الأصول من احاديث الرسول | [[جامع الأصول من احاديث الرسول صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم]] | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۹ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۴۴
| نام | ابن اثیر، مبارک بن محمد |
|---|---|
| نام‌های دیگر | ابن اثیر جزری، مبارک بن محمد
ابن اثیر، اب‍وال‍ب‍رک‍ات ابن اثیر، مجدالدین مبارک ابن اثیر جزری، مجدالدین ابن الاث‍ی‍ر، مبارک بن محمد مبارک بن محمد ابن اثیر |
| نام پدر | محمد |
| متولد | 544ق |
| محل تولد | در جزيره ابن عُمَر (اكنون شهر مرزى میان سوريه و تركيه) |
| رحلت | 606 ق |
| اساتید | ابوالفضل بن طوسى
ناصح‌الدين ابومحمد سعيد بن دَهّان بغدادى، ابوبكر يحيى بن سعدون مغربى قُرطُبى ابوالحزم مكّى بن ريّان بن شَبَّه ماكِسى |
| برخی آثار | النهایة في غریب الحدیث و الأثر |
| کد مؤلف | AUTHORCODE03961AUTHORCODE |
مبارك بن محمد بن عبدالواحد شيبانى جزرى موصلى (544-606 ق)، معروف به مجدالدین ابن اثیر، رجالى، مفسر، محدِّث و فقيه شافعى مذهب یکى از سه فرزند محمد شیبانى جزرى (فرزند بزرگتر) و نویسنده کتاب النهایه في غریب الحدیث است.
ولادت
در 544ق، درعراق ديده به جهان گشود.او برادر بزرگتر عزّالدين و ضياءالدّين ابن اثير است كه در جزيره ابن عُمَر (اكنون شهر مرزى میان سوريه و تركيه) زاده شد.
تحصیلات
وى دوران كودكى و نوجوانى را در زادگاه خویش گذراند و پس از آن با پدر و برادرانش به موصل كوچ كرد و در آنجا ادبيات را از ناصح‌الدين ابومحمد سعيد بن دَهّان بغدادى، ابوبكر يحيى بن سعدون مغربى قُرطُبى و ابوالحزم مكّى بن ريّان بن شَبَّه ماكِسى، نحوى ضرير و حديث را از محدّثان موصل از جمله ابوالفضل بن طوسى فراگرفت.
او همچنین کتاب صحیح بخاری را در موصل در سال 588ق نزد محمّد بن محمّد بن سرايا فرا گرفت.[۱]
هنگامى كه به حج مى‌رفت، در بغداد از ابوالقاسم بن خَلّ و عبدالوهّاب بن سكينه، ابوالقاسم يَعيش بن صدقه فُراتى، ابوالفرج عبدالمنعم بن عبدالوهاب بن كُلَيْب حَرّانى و ابواحمد عبدالوهاب بن على حديث شنيد.
مجدالدین در دستگاه سلجوقیان
وى آن زمان كه در موصل مى‌زيست، به اتابكان زنگى موصل، كه از سوى سلجوقيان فرمانرواى آنجا بودند، نزدیک شد و به وسيله چند تن از حاكمان زنگى به مقام مشاور ویژه و نيز منشى خاص دست يافت.
وى مدتى خزانه‌دار سيف‌الدين غازى بن مَودود بن زنگى بود و پس از آن مدتى نيز توسط سيف‌الدين به سرپرستى ديوان جزيره ابن عمر گمارده شد، آنگاه به موصل بازگشت و مقام نيابت ديوان را از سوى وزير جلال‌الدين ابوالحسن على بن منصور اصفهانى عهده‌دار شد و پس از آن نزد مجاهدالدين قايْماز راه يافت و در آنجا به مقام بلندى رسيد.
هنگامى كه در 589ق مجاهدالدين دستگیر و زندانى شد و عزّالدّين مسعود جانشين وى گرديد، وى در خدمت مسعود درآمد و پس از درگذشت او، به جانشين وى نورالدين ارسلان شاه پيوست و در فرمانروايى نورالدين قدرتى عظيم يافت.
او در سال‌هاى پایانى زندگى، فلج شد و دست و پاى وى ناتوان گرديد و از نوشتن بازماند، از اين‌رو خانه‌نشين شد و رباطى در یکى از آبادى‌هاى پيرامون موصل بنياد نهاد و تمام دارایيش را وقف آن كرد.
خانه او محل گرد آمدن عالمان، اديبان و پژوهشگران علوم قرآنى و معارف دينى بود. گفته‌اند كه در همین ايّام جمعى از افاضل روزگار، وى را در كار تصنيف يارى كرده‌اند.
او در بسيارى از علوم روزگارش توانا بود و در تمام آنها شاگردانى پرورده و نيز آثارى پديد آورده است. فرزندش شهاب قوصى، تاج‌الدين عبدالمحسن بن محمد حامض شيخ باجريقى و فخرالدّين بخارى‌از او روايت كرده‌اند.
قلقشندى در برخى از آثارش حديث‌هایى را از ابن اثير نقل كرده است. قفطى نيز مى‌گوید: مجدالّدين اجازه روايت تمام آثارش را به وى داده است.
آثار
از جمله آثار اوست:
- جامع الاصول من احاديث الرسول؛
- المُرَصّع في الاباءِ و الامّهات؛
- منال الطّالب في شرح طوال الغرائب؛
- النّهایه في غريب الحديث و الاثر؛
- المختار في مناقب الاخيار؛
- البديع في علم العربيه؛
- رسائل ابن اثير؛
- الباهر في الفروق؛
- تهذيب الفصول ابن دَهّان[۲].
پانویس
- ↑ پایگاه جامع تاریخ
- ↑ یوسفی اشکوری، حسن ج2، ص704
منابع مقاله
یوسفی اشکوری،
دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.