ابن عاصم اندلسی، محمد بن محمد
| نام | ابن عاصم اندلسی، محمد بن محمد |
|---|---|
| نام‌های دیگر | غرناطی، ابوبکر محمد |
| نام پدر | محمد |
| متولد | 1359 م |
| محل تولد | غرناطه اندلس |
| رحلت | 829 هـ.ق |
| اساتید | ابوبكر ابن جزى و ابومحمد ابن جزى؛ ابومحمد ابن جزى؛ ابواسحاق ابراهيم بن الحاج |
| برخی آثار | حدائق الازاهر: فی مستحسن الاجوبه و المضحکات و الحکم و الامثال و الحکایات و النوادر |
| کد مؤلف | AUTHORCODE13197AUTHORCODE |
ابن عاصم، ابوبكر محمد بن محمد بن عاصم قيسى اندلسى غرناطى، اديب و فقيه مالكى، در سال 760ق، در غرناطه متولد شد. در همان شهر پرورش يافت و علوم را از دو دايى خود ابوبكر ابن جزى و ابومحمد ابن جزى و نيز از ابواسحاق ابراهيم بن الحاج، ابوسعيد بن لُب، ابوعبدالله قيجاطى، ابوعبدالله ابن علاّق، ابوالحسن على بن منصور اشهب، ابومحمد عبدالله تلمسانى، ابواسحاق شاطبى، ابوعبدالله بلنسى و ديگران فراگرفت. فرزندش قاضى ابويحيى، مطالب مفصلى درباره او نوشته كه بابا تنبكتى آن را نقل كرده است، اما اين مطالب بيشتر در مدح و ستايش اوست و جز نكاتى معدود، اطلاعى از زندگى او به دست نمى‌دهد. گفته‌اند او در آغاز، پيشه صحّافى و کتاب‌فروشى داشته و سرانجام به قاضى‌القضاتى غرناطه رسيده است. مدتى نيز كاتب (وزير) يوسف ثانى، الغنى بالله، صاحب غرناطه بوده است. ابن عاصم علاوه بر پايه رفيعش در فقه، در قرائت و ادب نيز مهارت داشته و بيشتر تأليفات او به‌صورت ارجوزه و قصيده است. در نحو بين قياس و سماع جمع مى‌كرده و گرايش به رأى بصريان داشته است.
ابن عاصم در سال 829ق، از دنيا رفت.
آثار
از ده کتاب او كه در منابع آمده، چهار اثر زير بر جاى مانده است:
- تحفة الحكّام في نكت العهود و الأحكام (ارجوزه‌اى در فقه مالكى است در 1698 بيت كه به تحفه ابن عاصم و العاصمية نيز معروف است)؛
- حدائق الأزهار (يا حديقة الأزاهر) في مستحسن الأجوبة و المضحكات و الحكم و الأمثال و الحكايات و النوادر؛
- مهيع (مرتقى) الوصول إلى معرفة علم الأصول؛
- منظومة في مبادئ النّحو.
منابع مقاله
برگرفته از دايرةالمعارف بزرگ اسلامى، ج 4 ص 172.