الإمام علي بن أبيطالب(ع) من حبه عنوان الصحيفة: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - ' | تعداد جلد =' به '| تعداد جلد =')
    جز (جایگزینی متن - 'ابن بابویه، محمد بن علی' به 'ابن بابویه، ابوجعفر، محمد بن علی')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
     
    (۳۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۳: خط ۳:
    | عنوان =الإمام علي بن أبي‎طالب(ع) من حبه عنوان الصحيفة
    | عنوان =الإمام علي بن أبي‎طالب(ع) من حبه عنوان الصحيفة
    | پدیدآوران =  
    | پدیدآوران =  
    [[رحمانی همدانی، احمد]](نويسنده)
    [[رحمانی همدانی، احمد]](نویسنده)
       
       
    | زبان =عربي
    | زبان =عربی
    | کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏38‎‏ ‎‏/‎‏ر‎‏3‎‏الف‎‏8  
    | کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏38‎‏ ‎‏/‎‏ر‎‏3‎‏الف‎‏8  
    | موضوع =
    | موضوع =
    خط ۱۲: خط ۱۲:
    علي بن ابي‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - فضايل - احاديث  
    علي بن ابي‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - فضايل - احاديث  
    | ناشر =  
    | ناشر =  
    مرکز فرهنگي انتشاراتي منير  
    مرکز فرهنگی انتشاراتي منير  
    | مکان نشر = ايران - تهران
    | مکان نشر = ایران - تهران
    | سال نشر = |مجلد1: 1417ق ,  
    | سال نشر = |مجلد1: 1417ق ,  


    خط ۲۰: خط ۲۰:
    | شابک =964-5601-08-8
    | شابک =964-5601-08-8
    | تعداد جلد =1
    | تعداد جلد =1
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =17344
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =04325
    | کتابخوان همراه نور =04325
    | کد پدیدآور =
    | کد پدیدآور =
    | پس از =
    | پس از =
    | پیش از =
    | پیش از =
    }}
    }}
    '''الإمام علي بن أبي‎طالب من حبه عنوان الصحيفة'''، اثر [[رحمانی همدانی، احمد|احمد رحمانی همدانی]]، از نویسندگان معاصر است که آن را به زبان عربی در مناقب [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین]] و برتری ایشان بر سائر مردم و زندگانی وی نوشته است.
    '''الإمام علي بن أبي‎طالب من حبه عنوان الصحيفة'''، اثر [[رحمانی همدانی، احمد|احمد رحمانی همدانی]]، از نویسندگان معاصر است که آن را به زبان عربی در مناقب [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین]] و برتری ایشان بر سائر مردم و زندگانی وی نوشته است.


    خط ۳۷: خط ۳۷:


    ==گزارش محتوا==
    ==گزارش محتوا==
    در مقدمه ناشر نخست مناقب [[امام على(ع)|حضرت امیر(ع)]]، در قالب سه قسم تقسیم‎بندی شده، سپس مطالب کتاب بر اساس دو قسم اخیر این تقسیم‎بندی تحلیل گردیده و آنگاه از چاپ‎های کتاب سخن رفته است<ref>ر.ک: مقدمه ناشر، ص27-29</ref>.
    در مقدمه ناشر نخست مناقب [[امام على(ع)|حضرت امیر(ع)]]، در قالب سه قسم تقسیم‌بندی شده، سپس مطالب کتاب بر اساس دو قسم اخیر این تقسیم‌بندی تحلیل گردیده و آنگاه از چاپ‎های کتاب سخن رفته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17344/1/27 ر.ک: مقدمه ناشر، ص27-29]</ref>.
     
    در ذیل عنوان «درر منثورة و ثمر مقتطفة»، روایات، اشعار و سخنانی از افراد سرشناس، پیرامون شخصیت [[امام على(ع)|حضرت امیر(ع)]] ذکر شده است<ref>ر.ک: «درر منثورة و ثمر مقتطفة»، ص33-36</ref>.
     
    در مقدمه مؤلف، مطالبی پیرامون فلسفه و حکمت وجوب نماز، روزه، زکات، حج، جهاد، اهمیت ولایت و آیه تبلیغ ذکر شده است<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص37-42</ref>.
     
    مطالب کتاب، شامل مباحثی در فضائل نفسانی و کمالات روحی هبه‎شده و اکتسابی [[امام على(ع)|حضرت امیر(ع)]] می‎باشد؛ مانند حدیث نورانیت، کیفیت خلق نور ایشان، اتحاد نور ایشان با نور پیامبر(ص)، بحث از عصمت و طهارت آن حضرت و سبقت در اسلام آوردن، فخر کردن ملائکه به خدمت نمودن به ایشان، واجب بودن حب ایشان و حرمت بغض نسبت به وی، یقین حضرت، عبادت و خوف و سخاوت، ایثار، حسن خلق، حلم، عفو، تواضع، هیبت، شجاعت، جهاد، نصیحت وی برای خدا و رسولش، ولایت تکوینی ایشان


    در ذیل عنوان «درر منثورة و ثمر مقتطفة»، روایات، اشعار و سخنانی از افراد سرشناس، پیرامون شخصیت [[امام على(ع)|حضرت امیر(ع)]] ذکر شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17344/1/33 ر.ک: «درر منثورة و ثمر مقتطفة»، ص33-36]</ref>.


    در مقدمه مؤلف، مطالبی پیرامون فلسفه و حکمت وجوب نماز، روزه، زکات، حج، جهاد، اهمیت ولایت و آیه تبلیغ ذکر شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17344/1/37 ر.ک: مقدمه مؤلف، ص37-42]</ref>.


     
    مطالب کتاب، شامل مباحثی در فضائل نفسانی و کمالات روحی هبه‌شده و اکتسابی [[امام على(ع)|حضرت امیر(ع)]] می‌باشد؛ مانند حدیث نورانیت، کیفیت خلق نور ایشان، اتحاد نور ایشان با نور پیامبر(ص)، بحث از عصمت و طهارت آن حضرت و سبقت در اسلام آوردن، فخر کردن ملائکه به خدمت نمودن به ایشان، واجب بودن حب ایشان و حرمت بغض نسبت به وی، یقین حضرت، عبادت و خوف و سخاوت، ایثار، حسن خلق، حلم، عفو، تواضع، هیبت، شجاعت، جهاد، نصیحت وی برای خدا و رسولش، ولایت تکوینی ایشان،علم ایشان به امور غیبی، جامع اضداد بودن وی و...
     
     
     
     
     
     
     
     
    ،
     
     
     
    علم ایشان به امور غیبی، جامع اضداد بودن وی و...


    بخشی دیگر از مباحث، مربوط به سیره آن حضرت در امور شخصی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، تربیتی و غیره است.
    بخشی دیگر از مباحث، مربوط به سیره آن حضرت در امور شخصی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، تربیتی و غیره است.


    در فصل اول از باب اول، بخشی از احادیثی که از طریق عامه پیرامون شأن و مقام [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین]] وارد شده، نقل شده است؛ از جمله حدیثی از زید بن علی بن حسین بن علی بن ابی‎طالب است که از پدرش، او هم از جدش، از [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] نقل کرده که رسول خدا(ص) فرمودند: یا علی اگر بنده‎ای خدا را عبادت کند، مثل عبادتی که نوح در قومش کرد و برای او مانند کوه احد طلا باشد و در راه خدا انفاق نماید و عمرش چنان طولانی شود که هزار حج را پیاده انجام دهد، سپس بین صفا و مروه مظلوم کشته شود، ولی تو را دوست نداشته باشد، بویی از بهشت به مشامش نمی‎رسد و داخل بهشت نخواهد شد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص45</ref>.
    در فصل اول از باب اول، بخشی از احادیثی که از طریق عامه پیرامون شأن و مقام [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین]] وارد شده، نقل شده است؛ از جمله حدیثی از زید بن علی بن حسین بن علی بن ابی‎طالب است که از پدرش، او هم از جدش، از [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] نقل کرده که رسول خدا(ص) فرمودند: یا علی اگر بنده‌ای خدا را عبادت کند، مثل عبادتی که نوح در قومش کرد و برای او مانند کوه احد طلا باشد و در راه خدا انفاق نماید و عمرش چنان طولانی شود که هزار حج را پیاده انجام دهد، سپس بین صفا و مروه مظلوم کشته شود، ولی تو را دوست نداشته باشد، بویی از بهشت به مشامش نمی‌رسد و داخل بهشت نخواهد شد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17344/1/45 ر.ک: متن کتاب، ص45]</ref>.


    در فصل سوم به حقیقت محمدیه و اقوال علما در این زمینه پرداخته شده و از علامه سلیمان حنفی شافعی در خطبه کتابش در «ينابيع المودة» نقل شده که: خدا کسی است که اول مرتبه از نور ذات خویش، حقیقت محمدیه را خلق کرد؛ حقیقتی که جامع عوالم غیبی و شهودی است و دارای مقامات ملکوتی و جبروتی می‎باشد و محمد(ص) را بهترین خلق قرار داده و مبدأ عوالم در ایجاد نهاده است و او را برزخی بین وجوب و امکان قرار داده است<ref>ر.ک: همان، ص60</ref>.
    در فصل سوم به حقیقت محمدیه و اقوال علما در این زمینه پرداخته شده و از علامه سلیمان حنفی شافعی در خطبه کتابش در «ينابيع المودة» نقل شده که: خدا کسی است که اول مرتبه از نور ذات خویش، حقیقت محمدیه را خلق کرد؛ حقیقتی که جامع عوالم غیبی و شهودی است و دارای مقامات ملکوتی و جبروتی می‌باشد و محمد(ص) را بهترین خلق قرار داده و مبدأ عوالم در ایجاد نهاده است و او را برزخی بین وجوب و امکان قرار داده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17344/1/60 ر.ک: همان، ص60]</ref>.


    همچنین از علامه قسطانی نقل شده که: پیامبر(ص) جنس عالی بر جمیع اجناس و پدر اکبر برای جمیع موجودات است<ref>ر.ک: همان</ref>.
    همچنین از علامه قسطانی نقل شده که: پیامبر(ص) جنس عالی بر جمیع اجناس و پدر اکبر برای جمیع موجودات است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17344/1/60 ر.ک: همان]</ref>.


    در فصل پنجم بیان شده که: نور رسالت و نور صاحب ولایت که خدا آن دو را قبل از هر چیز خلق کرده، متحد در جمیع خصال می‎باشند<ref>ر.ک: همان، ص69</ref>.
    در فصل پنجم بیان شده که: نور رسالت و نور صاحب ولایت که خدا آن دو را قبل از هر چیز خلق کرده، متحد در جمیع خصال می‌باشند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17344/1/69 ر.ک: همان، ص69]</ref>.


    در فصل ششم، بخشی از اخباری که اتحاد ولایت و رسالت را ذکر نموده‎اند، آورده شده؛ مانند این فرمایش پیامبر(ص): من و علی از نور واحد خلق شدیم، قبل از اینکه خدا حضرت آدم را خلق کند به مدت چهار هزار سال. زمانی که خدا حضرت آدم را خلق کرد، این نور را در صلبش قرار داد. پس پیوسته، این نور، واحد بود؛ تااینکه در صلب عبدالمطلب از هم جدا شدیم، در‎حالی‎که نبوت در من و وصایت در علی بود<ref>ر.ک: همان، ص77</ref>.
    در فصل ششم، بخشی از اخباری که اتحاد ولایت و رسالت را ذکر نموده‌اند، آورده شده؛ مانند این فرمایش پیامبر(ص): من و علی از نور واحد خلق شدیم، قبل از اینکه خدا حضرت آدم را خلق کند به مدت چهار هزار سال. زمانی که خدا حضرت آدم را خلق کرد، این نور را در صلبش قرار داد. پس پیوسته، این نور، واحد بود؛ تااینکه در صلب عبدالمطلب از هم جدا شدیم، در‎حالی‌که نبوت در من و وصایت در علی بود<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17344/1/77 ر.ک: همان، ص77]</ref>.


    در باب دوم که درباره برتری ائمه بر سائر مردم است، روایاتی در این‎باره، در ذیل آیه تطهیر، از طریق عامه و از طریق خاصه نقل شده است<ref>ر.ک: همان، 213-232</ref>.
    در باب دوم که درباره برتری ائمه بر سائر مردم است، روایاتی در این‌باره، در ذیل آیه تطهیر، از طریق عامه و از طریق خاصه نقل شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17344/1/213 ر.ک: همان، 213-232]</ref>.


    در فصل دوم این باب، به مقایسه بین [[امام على(ع)|علی(ع)]] و سائر انبیا پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص233</ref>.
    در فصل دوم این باب، به مقایسه بین [[امام على(ع)|علی(ع)]] و سائر انبیا پرداخته شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17344/1/233 ر.ک: همان، ص233]</ref>.


    در فصول بعدی به آیاتی، همچون: شهادت، مباهله، آیه شاهد، آیه خیر البریه، بر افضلیت [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] استدلال شده است<ref>ر.ک: همان، ص249-317</ref>.
    در فصول بعدی به آیاتی، همچون: شهادت، مباهله، آیه شاهد، آیه خیر البریه، بر افضلیت [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] استدلال شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17344/1/249 ر.ک: همان، ص249-317]</ref>.


    در فصول پس از آن، روایاتی درباره افضلیت ایشان و اهل بیشتان بر جمیع خلائق نقل شده است؛ از جمله در حدیثی از رسول خدا(ص) وارد شده است که: نبوت هیچ نبی‎ای در عالم اشباح تکمیل نگردید، تااینکه ولایت علی و ولایت اهل بیت او بر آنها عرضه گشت و از آنها سؤال شد و آنها به اطاعت و ولایت آنها اقرار نمودند<ref>ر.ک: همان، ص318</ref>.
    در فصول پس از آن، روایاتی درباره افضلیت ایشان و اهل بیشتان بر جمیع خلائق نقل شده است؛ از جمله در حدیثی از رسول خدا(ص) وارد شده است که: نبوت هیچ نبی‌ای در عالم اشباح تکمیل نگردید، تااینکه ولایت علی و ولایت اهل بیت او بر آنها عرضه گشت و از آنها سؤال شد و آنها به اطاعت و ولایت آنها اقرار نمودند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17344/1/318 ر.ک: همان، ص318]</ref>.


    یا از امام باقر(ع) منقول است که فرمودند: ولایت ما اهل‎بیت، همان ولایت خداست و هیچ پیامبری مبعوث نشد، مگر به ولایت ما اهل‎بیت<ref>ر.ک: همان</ref>.
    یا از امام باقر(ع) منقول است که فرمودند: ولایت ما اهل‎‌بیت، همان ولایت خداست و هیچ پیامبری مبعوث نشد، مگر به ولایت ما اهل‎‌بیت<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17344/1/318 ر.ک: همان]</ref>.


    در فصل هشتم، سخنانی از علما و مورخین در افضلیت [[امام على(ع)|علی(ع)]] بر جمیع بشر نقل شده است؛ مثلا [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] می‎فرماید: واجب است اعتقاد به اینکه خدا مخلوقی را برتر از محمد(ص) و ائمه(ع) نیافریده و ایشان محبوب‎ترین خلائق نزد خدا هستند... همچنین واجب است اعتقاد به اینکه خدا همه خلق را به‎خاطر پیامبر و اهل بیتش آفریده است و اگر آنها نبودند، خدا آسمان و زمین و بهشت و دوزخ و آدم و حوا و ملائکه و هیچ چیز دیگر را خلق نمی‎کرد<ref>ر.ک: همان، ص332</ref>.
    در فصل هشتم، سخنانی از علما و مورخین در افضلیت [[امام على(ع)|علی(ع)]] بر جمیع بشر نقل شده است؛ مثلاً[[ابن بابویه، ابوجعفر، محمد بن علی|شیخ صدوق]] می‌فرماید: واجب است اعتقاد به اینکه خدا مخلوقی را برتر از محمد(ص) و ائمه(ع) نیافریده و ایشان محبوب‎ترین خلائق نزد خدا هستند... همچنین واجب است اعتقاد به اینکه خدا همه خلق را به‌خاطر پیامبر و اهل بیتش آفریده است و اگر آنها نبودند، خدا آسمان و زمین و بهشت و دوزخ و آدم و حوا و ملائکه و هیچ چیز دیگر را خلق نمی‌کرد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17344/1/332 ر.ک: همان، ص332]</ref>.


    در باب سوم، به چهار منزل از منازل آخرت و مواقف آن که [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] در آنجا حضور می‎یابد اشاره شده است؛ از جمله احتضار، صراط، حوض کوثر<ref>ر.ک: همان، ص413-520</ref>.
    در باب سوم، به چهار منزل از منازل آخرت و مواقف آن که [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] در آنجا حضور می‌یابد اشاره شده است؛ از جمله احتضار، صراط، حوض کوثر<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17344/1/413 ر.ک: همان، ص413-520]</ref>.


    در باب چهارم، به تاریخ زندگانی آن حضرت (از زمان تولد در کعبه تا شهادت در مسجد کوفه) و جمال و شمائل ایشان پرداخته شده است.
    در باب چهارم، به تاریخ زندگانی آن حضرت (از زمان تولد در کعبه تا شهادت در مسجد کوفه) و جمال و شمائل ایشان پرداخته شده است.


    از پیامبر نقل شده است که: هرکس می‎خواهد به اسرافیل در هیبتش، به میکائیل در مقامش، به جبرائیل در جلالتش به آدم در تسلیم بودنش، به نوح در خشیتش، به ابراهیم در خلّتش، به یعقوب در حزنش، به یوسف در جمالش، به موسی در مناجاتش، به ایوب در صبرش، به یحیی در زهدش، به یونس در سنتش، به عیسی در ورعش و به محمد(ص) در حسب و خلقش نگاه کند، به [[امام على(ع)|علی بن ابی‎طالب(ع)]] بنگرد؛ همانا در او 90 خصلت از خصال انبیا است که خدا در او جمع نموده و در احدی قبل از او قرار نداده است<ref>ر.ک: همان، ص547</ref>.
    از پیامبر نقل شده است که: هرکس می‌خواهد به اسرافیل در هیبتش، به میکائیل در مقامش، به جبرائیل در جلالتش به آدم در تسلیم بودنش، به نوح در خشیتش، به ابراهیم در خلّتش، به یعقوب در حزنش، به یوسف در جمالش، به موسی در مناجاتش، به ایوب در صبرش، به یحیی در زهدش، به یونس در سنتش، به عیسی در ورعش و به محمد(ص) در حسب و خلقش نگاه کند، به [[امام على(ع)|علی بن ابی‎طالب(ع)]] بنگرد؛ همانا در او 90 خصلت از خصال انبیا است که خدا در او جمع نموده و در احدی قبل از او قرار نداده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17344/1/547 ر.ک: همان، ص547]</ref>.


    باب پنجم، در تبری از دشمنان آن حضرت است. در این راستا احادیث متعددی نقل شده است؛ از جمله ابن عاصم کوفی می‎گوید: به [[امام حسن عسکری(ع)]] عرض کردم: من از یاری شما با دستم عاجزم و جز موالات شما و برائت از دشمنانتان و لعن کردن آنها در خلوت، چیزی ندارم؛ بفرمایید حال من چگونه است؟ حضرت فرمودند: پدرم به من حدیث کرد که جدم رسول خدا(ص) فرمودند: کسی که نتواند ما اهل‎بیت را یاری کند، ولی دشمنان ما را در خلوت لعن نماید، خدا صدایش را به جمیع ملائکه می‎رساند و هنگامی که صدای او به ملائکه برسد، آنها برای او استغفار می‎کنند و می‎گویند: «اللهم صل علی روح عبدك، هو الذي بذل في نصرة أوليائه جهده». خدایا اگر این بنده بیشتر از این توانایی داشت، انجام می‎داد. از جانب خدا ندایی می‎رسد که: ای ملائکه من، دعای شما را در حق بنده‎ام اجابت کردم و...<ref>ر.ک: همان، 791-792</ref>.
    باب پنجم، در تبری از دشمنان آن حضرت است. در این راستا احادیث متعددی نقل شده است؛ از جمله ابن عاصم کوفی می‌گوید: به [[امام حسن عسکری(ع)]] عرض کردم: من از یاری شما با دستم عاجزم و جز موالات شما و برائت از دشمنانتان و لعن کردن آنها در خلوت، چیزی ندارم؛ بفرمایید حال من چگونه است؟ حضرت فرمودند: پدرم به من حدیث کرد که جدم رسول خدا(ص) فرمودند: کسی که نتواند ما اهل‎‌بیت را یاری کند، ولی دشمنان ما را در خلوت لعن نماید، خدا صدایش را به جمیع ملائکه می‌رساند و هنگامی که صدای او به ملائکه برسد، آنها برای او استغفار می‌کنند و می‌گویند: «اللهم صل علی روح عبدك، هو الذي بذل في نصرة أولیائه جهده». خدایا اگر این بنده بیشتر از این توانایی داشت، انجام می‌داد. از جانب خدا ندایی می‌رسد که: ای ملائکه من، دعای شما را در حق بنده‌ام اجابت کردم و..<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17344/1/791 ر.ک: همان، 791-792]</ref>.


    ==وضعیت کتاب==
    ==وضعیت کتاب==
    فهرست مطالب کتاب، در ابتدای آن ذکر شده است.
    فهرست مطالب کتاب، در ابتدای آن ذکر شده است.
    پاورقی‎ها مربوط به ذکر منابع کتاب می‎باشد.
    پاورقی‌ها مربوط به ذکر منابع کتاب می‌باشد.


    ==پانویس ==
    ==پانویس==
    <references />
    <references/>


    ==منابع مقاله==
    ==منابع مقاله==
    خط ۱۰۵: خط ۸۸:




    == وابسته‌ها ==
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}
     


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    خط ۱۱۷: خط ۱۰۰:
    [[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]]
    [[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]]
       
       
    [[رده:سرگذشت‌‌نامه‌های فردی]]
    [[رده:سرگذشت‌نامه‌های فردی]]
     
    [[رده:علی بن ابی‌طالب(ع)]]
     
    [[رده:25آذر الی 24 دی]]


    [[رده:قربانی-دی96]]
    [[رده:امام علی(ع)]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۷:۵۲

    الإمام علي بن أبي‎طالب(ع) من حبه عنوان الصحيفة
    الإمام علي بن أبيطالب(ع) من حبه عنوان الصحيفة
    پدیدآورانرحمانی همدانی، احمد(نویسنده)
    ناشرمرکز فرهنگی انتشاراتي منير
    مکان نشرایران - تهران
    چاپ1
    شابک964-5601-08-8
    موضوععلي بن ابي‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - احاديث علي بن ابي‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - فضايل - احاديث
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏38‎‏ ‎‏/‎‏ر‎‏3‎‏الف‎‏8
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    الإمام علي بن أبي‎طالب من حبه عنوان الصحيفة، اثر احمد رحمانی همدانی، از نویسندگان معاصر است که آن را به زبان عربی در مناقب امیرالمؤمنین و برتری ایشان بر سائر مردم و زندگانی وی نوشته است.

    ساختار

    کتاب، متشکل است از مقدمه ناشر، مطالبی تحت عنوان «درر منثورة و ثمر مقتطفة»، مقدمه مؤلف و 5 باب به شرح زیر:

    1. باب اول (مناقب امام علی(ع)): دارای 24 فصل؛
    2. باب دوم (ادله برتری ائمه(ع) بر سائر مردم): دارای 8 فصل؛
    3. باب سوم (امام علی(ع) و چهار منزل و موقف از منازل و مواقف آخرت): دارای 4 فصل؛
    4. باب چهارم (تاریخ زندگی آن حضرت): دارای 30 فصل؛
    5. باب پنجم (تبری از دشمنان آن حضرت).

    گزارش محتوا

    در مقدمه ناشر نخست مناقب حضرت امیر(ع)، در قالب سه قسم تقسیم‌بندی شده، سپس مطالب کتاب بر اساس دو قسم اخیر این تقسیم‌بندی تحلیل گردیده و آنگاه از چاپ‎های کتاب سخن رفته است.[۱].

    در ذیل عنوان «درر منثورة و ثمر مقتطفة»، روایات، اشعار و سخنانی از افراد سرشناس، پیرامون شخصیت حضرت امیر(ع) ذکر شده است.[۲].

    در مقدمه مؤلف، مطالبی پیرامون فلسفه و حکمت وجوب نماز، روزه، زکات، حج، جهاد، اهمیت ولایت و آیه تبلیغ ذکر شده است.[۳].

    مطالب کتاب، شامل مباحثی در فضائل نفسانی و کمالات روحی هبه‌شده و اکتسابی حضرت امیر(ع) می‌باشد؛ مانند حدیث نورانیت، کیفیت خلق نور ایشان، اتحاد نور ایشان با نور پیامبر(ص)، بحث از عصمت و طهارت آن حضرت و سبقت در اسلام آوردن، فخر کردن ملائکه به خدمت نمودن به ایشان، واجب بودن حب ایشان و حرمت بغض نسبت به وی، یقین حضرت، عبادت و خوف و سخاوت، ایثار، حسن خلق، حلم، عفو، تواضع، هیبت، شجاعت، جهاد، نصیحت وی برای خدا و رسولش، ولایت تکوینی ایشان،علم ایشان به امور غیبی، جامع اضداد بودن وی و...

    بخشی دیگر از مباحث، مربوط به سیره آن حضرت در امور شخصی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، تربیتی و غیره است.

    در فصل اول از باب اول، بخشی از احادیثی که از طریق عامه پیرامون شأن و مقام امیرالمؤمنین وارد شده، نقل شده است؛ از جمله حدیثی از زید بن علی بن حسین بن علی بن ابی‎طالب است که از پدرش، او هم از جدش، از حضرت علی(ع) نقل کرده که رسول خدا(ص) فرمودند: یا علی اگر بنده‌ای خدا را عبادت کند، مثل عبادتی که نوح در قومش کرد و برای او مانند کوه احد طلا باشد و در راه خدا انفاق نماید و عمرش چنان طولانی شود که هزار حج را پیاده انجام دهد، سپس بین صفا و مروه مظلوم کشته شود، ولی تو را دوست نداشته باشد، بویی از بهشت به مشامش نمی‌رسد و داخل بهشت نخواهد شد[۴].

    در فصل سوم به حقیقت محمدیه و اقوال علما در این زمینه پرداخته شده و از علامه سلیمان حنفی شافعی در خطبه کتابش در «ينابيع المودة» نقل شده که: خدا کسی است که اول مرتبه از نور ذات خویش، حقیقت محمدیه را خلق کرد؛ حقیقتی که جامع عوالم غیبی و شهودی است و دارای مقامات ملکوتی و جبروتی می‌باشد و محمد(ص) را بهترین خلق قرار داده و مبدأ عوالم در ایجاد نهاده است و او را برزخی بین وجوب و امکان قرار داده است.[۵].

    همچنین از علامه قسطانی نقل شده که: پیامبر(ص) جنس عالی بر جمیع اجناس و پدر اکبر برای جمیع موجودات است.[۶].

    در فصل پنجم بیان شده که: نور رسالت و نور صاحب ولایت که خدا آن دو را قبل از هر چیز خلق کرده، متحد در جمیع خصال می‌باشند[۷].

    در فصل ششم، بخشی از اخباری که اتحاد ولایت و رسالت را ذکر نموده‌اند، آورده شده؛ مانند این فرمایش پیامبر(ص): من و علی از نور واحد خلق شدیم، قبل از اینکه خدا حضرت آدم را خلق کند به مدت چهار هزار سال. زمانی که خدا حضرت آدم را خلق کرد، این نور را در صلبش قرار داد. پس پیوسته، این نور، واحد بود؛ تااینکه در صلب عبدالمطلب از هم جدا شدیم، در‎حالی‌که نبوت در من و وصایت در علی بود[۸].

    در باب دوم که درباره برتری ائمه بر سائر مردم است، روایاتی در این‌باره، در ذیل آیه تطهیر، از طریق عامه و از طریق خاصه نقل شده است.[۹].

    در فصل دوم این باب، به مقایسه بین علی(ع) و سائر انبیا پرداخته شده است.[۱۰].

    در فصول بعدی به آیاتی، همچون: شهادت، مباهله، آیه شاهد، آیه خیر البریه، بر افضلیت حضرت علی(ع) استدلال شده است.[۱۱].

    در فصول پس از آن، روایاتی درباره افضلیت ایشان و اهل بیشتان بر جمیع خلائق نقل شده است؛ از جمله در حدیثی از رسول خدا(ص) وارد شده است که: نبوت هیچ نبی‌ای در عالم اشباح تکمیل نگردید، تااینکه ولایت علی و ولایت اهل بیت او بر آنها عرضه گشت و از آنها سؤال شد و آنها به اطاعت و ولایت آنها اقرار نمودند[۱۲].

    یا از امام باقر(ع) منقول است که فرمودند: ولایت ما اهل‎‌بیت، همان ولایت خداست و هیچ پیامبری مبعوث نشد، مگر به ولایت ما اهل‎‌بیت[۱۳].

    در فصل هشتم، سخنانی از علما و مورخین در افضلیت علی(ع) بر جمیع بشر نقل شده است؛ مثلاًشیخ صدوق می‌فرماید: واجب است اعتقاد به اینکه خدا مخلوقی را برتر از محمد(ص) و ائمه(ع) نیافریده و ایشان محبوب‎ترین خلائق نزد خدا هستند... همچنین واجب است اعتقاد به اینکه خدا همه خلق را به‌خاطر پیامبر و اهل بیتش آفریده است و اگر آنها نبودند، خدا آسمان و زمین و بهشت و دوزخ و آدم و حوا و ملائکه و هیچ چیز دیگر را خلق نمی‌کرد[۱۴].

    در باب سوم، به چهار منزل از منازل آخرت و مواقف آن که حضرت علی(ع) در آنجا حضور می‌یابد اشاره شده است؛ از جمله احتضار، صراط، حوض کوثر[۱۵].

    در باب چهارم، به تاریخ زندگانی آن حضرت (از زمان تولد در کعبه تا شهادت در مسجد کوفه) و جمال و شمائل ایشان پرداخته شده است.

    از پیامبر نقل شده است که: هرکس می‌خواهد به اسرافیل در هیبتش، به میکائیل در مقامش، به جبرائیل در جلالتش به آدم در تسلیم بودنش، به نوح در خشیتش، به ابراهیم در خلّتش، به یعقوب در حزنش، به یوسف در جمالش، به موسی در مناجاتش، به ایوب در صبرش، به یحیی در زهدش، به یونس در سنتش، به عیسی در ورعش و به محمد(ص) در حسب و خلقش نگاه کند، به علی بن ابی‎طالب(ع) بنگرد؛ همانا در او 90 خصلت از خصال انبیا است که خدا در او جمع نموده و در احدی قبل از او قرار نداده است.[۱۶].

    باب پنجم، در تبری از دشمنان آن حضرت است. در این راستا احادیث متعددی نقل شده است؛ از جمله ابن عاصم کوفی می‌گوید: به امام حسن عسکری(ع) عرض کردم: من از یاری شما با دستم عاجزم و جز موالات شما و برائت از دشمنانتان و لعن کردن آنها در خلوت، چیزی ندارم؛ بفرمایید حال من چگونه است؟ حضرت فرمودند: پدرم به من حدیث کرد که جدم رسول خدا(ص) فرمودند: کسی که نتواند ما اهل‎‌بیت را یاری کند، ولی دشمنان ما را در خلوت لعن نماید، خدا صدایش را به جمیع ملائکه می‌رساند و هنگامی که صدای او به ملائکه برسد، آنها برای او استغفار می‌کنند و می‌گویند: «اللهم صل علی روح عبدك، هو الذي بذل في نصرة أولیائه جهده». خدایا اگر این بنده بیشتر از این توانایی داشت، انجام می‌داد. از جانب خدا ندایی می‌رسد که: ای ملائکه من، دعای شما را در حق بنده‌ام اجابت کردم و..[۱۷].

    وضعیت کتاب

    فهرست مطالب کتاب، در ابتدای آن ذکر شده است. پاورقی‌ها مربوط به ذکر منابع کتاب می‌باشد.

    پانویس

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.


    وابسته‌ها