الفقه الاستدلالي

    از ویکی‌نور
    الفقه الاستدلالي
    الفقه الاستدلالي
    پدیدآورانايرواني، باقر (نویسنده)
    مکان نشرایران - تهران
    چاپ2
    زبانعربي
    تعداد جلد2

    الفقه الاستدلالي، اثر آیت‌الله باقر ایروانی، مباحثی استدلالی در برخی از ابواب فقه می‌باشد.

    ساختار

    کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در دو بخش عبادات و معاملات، در دو جلد، تنظیم شده است.

    گزارش محتوا

    در مقدمه، به این نکته اشاره گردیده که کتاب «دروس تمهيدية في الفقه الاستدلالي»، اولین تجربه نویسنده در نگارش کتب فقهی بوده و با انگیزه بدیل واقع شدن برای «الروضة البهية» شهید ثانی نوشته شده و این اثر، دومین تجربه و به‌عنوان بدیل برای «المكاسب» شیخ انصاری به رشته تحریر درآمده است؛ با این تفاوت که این کتاب، تمامی ابواب فقه را در بر نگرفته و فقط شامل برخی از مباحث مربوط به عبادات و معاملات می‌شود[۱].

    جلد اول، بخش اول را در خود جای داده که مربوط به عبادات بوده و مسائل مربوط به سه مبحث طهارت، صلات و صوم، در آن مطرح گردیده است. جلد دوم، به مباحث مربوط به معاملات اختصاص یافته است.

    از جمله ویژگی‌های این اثر در مقایسه با کتب و آثار پیشینیان، می‌توان به امور زیر، اشاره نمود:

    1. آثار پیشنیان مانند گنجینه‌ای بزرگ و مهم از افکار و طرق استدلال آنان می‌باشد و حال آنکه پس از ایشان، افکار و طرق استدلال جدیدی به وجود آمده است که آثاری از جمله کتاب حاضر، دربردارنده آن می‌باشد و این امر با توجه به حرکت تطور علوم و افکار، امری طبیعی و معمول است.
    2. روش قدیمی، هرچند دانش‌پژوه را به عمق و دقت در مطالب وامی‌داشت، اما او را در مدت اندک و به‌صورت گام‌بام، به ملکه استنباط نمی‌رساند؛ درحالی‌که در اثر حاضر، دانشجو نحوه ورود و خروج به مطالب و استنباط و استدلال در آن را به‌خوبی فرامی‌گیرد.
    3. تدریس روش قدیم، مستلزم دو مرحله بوده است: اولی بیان آنچه مشتمل است بر بیان افکار دقیق و دیگری استفاده از الفاظ سخت و دیرفهمی که ذهن دانش‌پژوه را درگیر خود کرده و در فهم معنای دقیق، به مشکل می‌اندازد؛ درحالی‌که در روش جدید، به دلیل استفاده از معانی آسان‎تر، فهم مطالب سریع‎تر و راحت‎تر می‌باشد.

    وضعیت کتاب

    فهرست مطالب هر جلد، در انتهای همان جلد آمده و در پاورقی‌ها بیشتر به ذکر منابع پرداخته شده است.[۲].

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه، ج1، ص3
    2. ر.ک: پاورقی، ص300

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.


    وابسته‌ها

    الروضة البهية في شرح اللمعة الدمشقية (كلانتر)

    المكاسب (طبع قدیم)