المشارع و المطارحات (ترجمه طاهری): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'مىشد' به 'میشد') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'هها' به 'هها') |
||
| (۳۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR13914J1.jpg | |||
| عنوان =المشارع و المطارحات | |||
| | | عنوان‌های دیگر =المشارع و المطارحات (راهها و گفتگوها) | ||
| پدیدآوران = | |||
[[سهروردی، یحیی بن حبش]] (نویسنده) | |||
| | |||
| | |||
[[طاهري، صدرالدين]] (مترجم) | [[طاهري، صدرالدين]] (مترجم) | ||
| زبان = فارسی | |||
|زبان | | کد کنگره =BBR 760 1385الف | ||
| موضوع = | |||
فلسفه اسلامی | |||
|کد کنگره | | ناشر = | ||
مجلس شورای اسلامی، کتابخانه موزه و مرکز اسناد | |||
| مکان نشر =ایران - تهران | |||
|موضوع | | سال نشر =1385ش | ||
|ناشر | |||
| | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE13914AUTOMATIONCODE | ||
| | | چاپ =1 | ||
| | | شابک =964-6640-47-5 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| | | کتابخانۀ دیجیتال نور =13914 | ||
| | | کتابخوان همراه نور =13914 | ||
| | | کد پدیدآور = | ||
|کد | | پس از = | ||
| | | پیش از = | ||
}} | |||
'''المشارع و المطارحات''' (راهها و گفتگوها)، تألیف [[سهروردی، یحیی بن حبش|شهاب‌الدین یحیى سهروردى]] (549-587ق)، مشهور به [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]]، یکى از آثار مهم در زمینه مطالعات فلسفى با ترجمه [[طاهري، صدرالدين|سید صدرالدین طاهرى]] است. اصل کتاب شامل دانش‌هاى سهگانه، منطق، طبیعیات و الهیات بوده، ولى آنچه با تصحیح [[کربن، هانری|هانرى کربن]] به چاپ رسیده و ترجمه آن در این کتاب ارائه مىشود، دانش سوم یا «الهیات» است. | |||
'''المشارع و المطارحات''' (راهها و گفتگوها)، تألیف شهاب‌الدین یحیى سهروردى (549-587ق)، مشهور به شیخ | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب مشتمل بر مقدمه مترجم، مقدمه مؤلف و متن کتاب در هفت مشرع است که هر مشرع مشتمل بر فصولی است و در مجموع 49 فصل دارد؛ برخی چون مشرع چهارم مشتمل بر دو فصل و برخی هم چون مشرع سوم حاوی پانزده فصل است. | کتاب مشتمل بر مقدمه مترجم، مقدمه مؤلف و متن کتاب در هفت مشرع است که هر مشرع مشتمل بر فصولی است و در مجموع 49 فصل دارد؛ برخی چون مشرع چهارم مشتمل بر دو فصل و برخی هم چون مشرع سوم حاوی پانزده فصل است. | ||
سهروردی در مقدمه بخش منطق، شیوه نگارش کل کتاب را چنین توضیح داده است: | |||
[[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] در مقدمه بخش منطق، شیوه نگارش کل کتاب را چنین توضیح داده است: «باید دانست که من در این کتاب ترتیبى را رعایت نکرده‌ام و گاهى خود را ملتزم به علمى نساخته‌ام، بلکه غرضم طرح بحث بوده است؛ گرچه ممکن است در این بحث کار به بررسى علوم مختلف کشیده شده باشد.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41587/42 ر.ک: مرادخانی، زهرا، ص42]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/17961/2/2 سهروردی، یحیی بن حبش، ص2]</ref> | |||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
شیخ اشراق دو کتاب فلسفى مفصل دارد: یکى از آنها کتاب «حكمة الإشراق» و دیگرى «المشارع و المطارحات» است. نهایت آمال شیخ در باب حکمت را بایستى در «حكمة الإشراق» جویا شد، ولى المشارع، چنان‌که در مقدمه آن تصریح شده، بهعنوان مقدمه ضرورى «حكمة الإشراق» نوشته شده است. در حکمت اشراق، که سهروردى مؤسس آن است، آخرین و برترین وسیله درک حقیقت «اشراق» است؛ اما حکمت بحثى و استدلالى نیز در این مکتب، | [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]] دو کتاب فلسفى مفصل دارد: یکى از آنها کتاب «حكمة الإشراق» و دیگرى «المشارع و المطارحات» است. نهایت آمال شیخ در باب حکمت را بایستى در «حكمة الإشراق» جویا شد، ولى المشارع، چنان‌که در مقدمه آن تصریح شده، بهعنوان مقدمه ضرورى «حكمة الإشراق» نوشته شده است. در حکمت اشراق، که سهروردى مؤسس آن است، آخرین و برترین وسیله درک حقیقت «اشراق» است؛ اما حکمت بحثى و استدلالى نیز در این مکتب، نه تنها مطرود نیست، بلکه لازم شناخته شده؛ چه، بر جویاى حکمت فرض است که نخست به بحث و استدلال بپردازد و طریق مشائیان را بپیماید؛ پس از پختگى در این مرحله است که بهتدریج به ناتوانى عقل پى می‌برد و راه صحیح را که توسل به اشراق و شهود است، پیدا مىکند؛ البته مراقبت نفسانى و تحمل ریاضات عرفانى نیز شرط ضرورى وصول بدین مرتبه است. از این جهت است که [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]] به نوشتههاى مشائى مختصر خود، مانند تلویحات قانع نشده و مفصل‌ترین کتاب مشائى خود را تحت عنوان «المشارع و المطارحات» به رشته تحریر کشیده و در مقدمه آن با صراحت تمام میگوید: «هرکس در علوم بحثى مهارت نیابد، به کتاب من که «حكمة الإشراق» نامیده مىشود، راه ندارد و این کتاب بایستى پیشاز «حكمة الإشراق» و بعد از مختصرى که تلویحات نامیده شده است، خوانده شود».<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16520/1/32 مقدمه مترجم، ص32]</ref> | ||
سهروردى در مشرع اول درباره برخى امور که دانستن آن پیش از علم کلّى ضرورت دارد و کسانى که درباره آن به اشتباه افتاده‌اند، سخن گفته است. وى این مشرع را در سه فصل سامان داده و در فصل نخست از چند اصطلاح بنیادین، همچون وجود و شیئیت، نسبت میان آن دو، واسطه میان وجود و عدم، وجوب و امکان و امتناع و حق و صدق سخن به میان آورده است. فصل دوم درباره وجود و عدم و فصل سوم درباره جوهر و عرض است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41587/42 ر.ک: مرادخانی، زهرا، ص42]</ref> | |||
در مشارع دوم تا پنجم، مباحثی پیرامون مقالات و اثبات عرضیت بعضى و جوهریت | در مشارع دوم تا پنجم، مباحثی پیرامون مقالات و اثبات عرضیت بعضى و جوهریت بعضى، تقسیمات وجود، واجب الوجود و فعل خداوند مطرح شده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41587/42 ر.ک: همان]</ref> | ||
مشرع ششم درباره وجود و غنا و خیر و شر داراى یازده | مشرع ششم درباره وجود و غنا و خیر و شر داراى یازده فصل است. در این فصول یازده‌گانه مطالبى چون نفى علت غایى از فعل واجب الوجود، قاعده امکان اشرف، ابطال قاعده‌اى از ابوالبرکات، صدور کثیر از واحد و...مطرح شده است. در اینجا بد نیست اشاره شود که سهروردى در فصل چهارم این مشرع سخت به ابوالبرکات بغدادى مى‌تازد و سخنان او را هذیانات مى‌خواند. ابوالبرکات بر این باور است که افعال خداوند منوط به اراده‌هاى متجدد نامتناهى است؛ بدین معنى که حق تعالى براى هریک از افعال زمانى باید اراده مجدّدى بکند و این کار او هرگز به پایان نمى‌رسد. سهروردى مى‌گوید: ابوالبرکات براى خداوند اراده ثابت ازلى و اراده‌هاى متجدد غیر متناهى پذیرفته و با اظهار این عقیده با مبانى عقلى و نیز اعتقادات یهود و اسلام مخالفت کرده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41587/42 ر.ک: همان، ص43-42]</ref> | ||
در مشرع هفتم و پایانى | در مشرع هفتم و پایانى این کتاب از ادراک و علم واجب‌الوجود و سعادت و شقاوت سخن به میان آمده است و مطالبى همچون بقاى نفس، امتناع تناسخ، سلوک حکماى الهى در آن مطرح شده است. در فصل هفتم از این مشرع وصیت سهروردى آمده است و او در این فصل سنّ خود را به هنگام نگارش المشارع نزدیک به سى سال ذکر کرده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41587/42 همان]</ref> | ||
===ویژگی‌های ترجمه: === | ===ویژگی‌های ترجمه: === | ||
الف)- هرجا اکتفا به متن اصلى، به علت نارسایى یا اختصار زیاد | الف)- هرجا اکتفا به متن اصلى، به علت نارسایى یا اختصار زیاد نمىتوانسته مطلب را بهخوبى واضح سازد، جمله یا جملاتى کوتاه در میان [ ] افزوده شده؛ بهگونهاى که پس از برداشتن [ ] متن اصلى و محتواى آن محفوظ مانده و در حد خود بهتنهایى مفهوم باشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16520/1/34 مقدمه مترجم، ص34]</ref> | ||
ب)- گاهى متن کتاب بهگونهاى مغشوش است که با اضافه کردن یکى دو جمله به‌وضوح نمیگراید و با طولانى شدن دامنه بحث و ذکر متفرقات مربوط به آن، اصل مطلب را به ورطه فراموشى | ب)- گاهى متن کتاب بهگونهاى مغشوش است که با اضافه کردن یکى دو جمله به‌وضوح نمیگراید و با طولانى شدن دامنه بحث و ذکر متفرقات مربوط به آن، اصل مطلب را به ورطه فراموشى مىسپارد؛ در اینگونه موارد سعى شده است چکیده مطلب در پایان متن تحت عنوان «خلاصه» و در داخل علامت [ ] ذکر شود و چنانچه نیاز به توضیح بیشتر احساس میشده و یا ایرادى به نظر مترجم رسیده، در پاورقى مستقلى به شرح مقصود پرداخته شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16520/1/34 همان]</ref> | ||
ج)- نسخههاى پیشین کتاب معمولا با چاپ سنگى و داراى صفحات بزرگ و عارى از شیوه پاراگرافبندى است و نسخهاى که مورد استفاده قرار گرفته باآنکه تصحیح شده و دقت فراوانى هم در تشخیص نسخه‌بدل‌هاى آن شده، متأسفانه گاه در متن خود مبهم است و عارى از مظنه اسقاط و اشتباه جزئى نیست. همچنین، گاه بىجهت پاراگراف جدیدى تأسیس شده و به عوض گاهى از تأسیس یک یا چند پاراگراف جدید و لازم خوددارى شده است. کوشش مترجم در سرتاسر کتاب بر این است که اینگونه نقایص را جبران کند. همین جا باید متذکر شد که در نسخه | ج)- نسخههاى پیشین کتاب معمولا با چاپ سنگى و داراى صفحات بزرگ و عارى از شیوه پاراگرافبندى است و نسخهاى که مورد استفاده قرار گرفته باآنکه تصحیح شده و دقت فراوانى هم در تشخیص نسخه‌بدل‌هاى آن شده، متأسفانه گاه در متن خود مبهم است و عارى از مظنه اسقاط و اشتباه جزئى نیست. همچنین، گاه بىجهت پاراگراف جدیدى تأسیس شده و به عوض گاهى از تأسیس یک یا چند پاراگراف جدید و لازم خوددارى شده است. کوشش مترجم در سرتاسر کتاب بر این است که اینگونه نقایص را جبران کند. همین جا باید متذکر شد که در نسخه تصحیح شده توسط هانرى کربن شمارههایى هم براى پاراگراف‌هایى که به نظر مصحح مهم و اساسى بوده در نظر گرفته شده، که به 225 مىرسد. در این ترجمه از شمارههاى مذکور – هرچند گاهى به نظر مترجم بىمورد می‌آمده و گاهى نیز لازم می‌نموده، ولى ذکر نشده - استفاده شده تا چنانچه خوانندهاى مراجعه به متن اصلى را در موردى لازم بداند، آسان‌تر بدان دست یابد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16520/1/34 ر.ک: همان]</ref> | ||
د)- عناوینى را مصحّح با علامت () افزوده که همه آنها با همان علامت در ترجمه آمدهاند؛ | د)- عناوینى را مصحّح با علامت () افزوده که همه آنها با همان علامت در ترجمه آمدهاند؛ به علاوه، عناوین فرعى دیگرى نیز توسط مترجم افزوده شده که همگى در علامت [ ] قرار گرفتهاند. این عناوین، به‌ضمیمه پاراگراف‌هاى جدیدى که تأسیس شده کمک فراوانى به تفکیک و فهم مطالب میکنند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16520/1/35 همان، ص35]</ref> | ||
ه)- شیوه نگارش شیخ اشراق در این کتاب | ه)- شیوه نگارش [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]] در این کتاب غالباً روان و قابل فهم است؛ اما در ترجمه نیز این کوشش به عمل آمده تا عبارات، سلیس و دور از پیچیدگى باشند و بهویژه جملات طولانى که بین مبتدا و خبر آنها فاصله زیاد وجود دارد، به جملات کوچک‌تر تجزیه شدهاند و درعینحال، سعى مترجم بر این بوده تا از وزن فلسفى مطالب کاسته نشود.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16520/1/35 همان]</ref> | ||
و)- اصطلاحات خاص عرفانى و فلسفى غالباً همراه با ترجمه آمده و در صورت وضوح، به‌صورت اصلى به ترجمه منتقل شدهاند.<ref>همان</ref> | و)- اصطلاحات خاص عرفانى و فلسفى غالباً ً همراه با ترجمه آمده و در صورت وضوح، به‌صورت اصلى به ترجمه منتقل شدهاند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16520/1/35 همان]</ref> | ||
ز)- پىنوشتهایى براى این ترجمه در نظر گرفته شده که شامل توضیح برخى اصطلاحات، تلخیص برخى از مطالب طولانى، نقل به مضمون شمارى از متون مشکل، نشانی‌هاى شناختهشده توسط مترجم و بالاخره پارهاى از انتقادات، در حد درک و معرفت مترجم | ز)- پىنوشتهایى براى این ترجمه در نظر گرفته شده که شامل توضیح برخى اصطلاحات، تلخیص برخى از مطالب طولانى، نقل به مضمون شمارى از متون مشکل، نشانی‌هاى شناختهشده توسط مترجم و بالاخره پارهاى از انتقادات، در حد درک و معرفت مترجم مىباشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16520/1/35 همان]</ref> | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
این ترجمه از روى نسخه | این ترجمه از روى نسخه تصحیح شده هانرى کربن، چاپ انجمن حکمت و فلسفه (1355ش، مجموعه یکم)، انجام شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16520/1/33 همان، ص33]</ref> | ||
فهرست مطالب در ابتداى کتاب و فهرست نام‌ها، جای‌ها، کتاب‌ها و اصطلاحات در پایان کتاب قابل ملاحظه است.<ref>همان، ص6</ref> | فهرست مطالب در ابتداى کتاب و فهرست نام‌ها، جای‌ها، کتاب‌ها و اصطلاحات در پایان کتاب قابل ملاحظه است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16520/1/6 همان، ص6]</ref> | ||
==پانویس == | ==پانویس== | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۸۵: | خط ۷۲: | ||
# سهروردی، یحیی بن حبش، «المشارع و المطارحات»، تهران، نشر حق یاوران، چاپ اول، 1385. | # سهروردی، یحیی بن حبش، «المشارع و المطارحات»، تهران، نشر حق یاوران، چاپ اول، 1385. | ||
== وابسته‌ها == | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[المشارع و المطارحات]] | [[المشارع و المطارحات]] | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده: | [[رده:فلسفه، مذهب و روانشناسی]] | ||
[[رده: | [[رده:فلسفه اسلامی]] | ||
[[رده: | [[رده:عصر صاحب نظران فلسفه اسلامی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۳۲
| المشارع و المطارحات | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سهروردی، یحیی بن حبش (نویسنده) طاهري، صدرالدين (مترجم) |
| عنوان‌های دیگر | المشارع و المطارحات (راهها و گفتگوها) |
| ناشر | مجلس شورای اسلامی، کتابخانه موزه و مرکز اسناد |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1385ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-6640-47-5 |
| موضوع | فلسفه اسلامی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BBR 760 1385الف |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
المشارع و المطارحات (راهها و گفتگوها)، تألیف شهاب‌الدین یحیى سهروردى (549-587ق)، مشهور به شیخ اشراق، یکى از آثار مهم در زمینه مطالعات فلسفى با ترجمه سید صدرالدین طاهرى است. اصل کتاب شامل دانش‌هاى سهگانه، منطق، طبیعیات و الهیات بوده، ولى آنچه با تصحیح هانرى کربن به چاپ رسیده و ترجمه آن در این کتاب ارائه مىشود، دانش سوم یا «الهیات» است.
ساختار
کتاب مشتمل بر مقدمه مترجم، مقدمه مؤلف و متن کتاب در هفت مشرع است که هر مشرع مشتمل بر فصولی است و در مجموع 49 فصل دارد؛ برخی چون مشرع چهارم مشتمل بر دو فصل و برخی هم چون مشرع سوم حاوی پانزده فصل است.
سهروردی در مقدمه بخش منطق، شیوه نگارش کل کتاب را چنین توضیح داده است: «باید دانست که من در این کتاب ترتیبى را رعایت نکرده‌ام و گاهى خود را ملتزم به علمى نساخته‌ام، بلکه غرضم طرح بحث بوده است؛ گرچه ممکن است در این بحث کار به بررسى علوم مختلف کشیده شده باشد.[۱]
گزارش محتوا
شیخ اشراق دو کتاب فلسفى مفصل دارد: یکى از آنها کتاب «حكمة الإشراق» و دیگرى «المشارع و المطارحات» است. نهایت آمال شیخ در باب حکمت را بایستى در «حكمة الإشراق» جویا شد، ولى المشارع، چنان‌که در مقدمه آن تصریح شده، بهعنوان مقدمه ضرورى «حكمة الإشراق» نوشته شده است. در حکمت اشراق، که سهروردى مؤسس آن است، آخرین و برترین وسیله درک حقیقت «اشراق» است؛ اما حکمت بحثى و استدلالى نیز در این مکتب، نه تنها مطرود نیست، بلکه لازم شناخته شده؛ چه، بر جویاى حکمت فرض است که نخست به بحث و استدلال بپردازد و طریق مشائیان را بپیماید؛ پس از پختگى در این مرحله است که بهتدریج به ناتوانى عقل پى می‌برد و راه صحیح را که توسل به اشراق و شهود است، پیدا مىکند؛ البته مراقبت نفسانى و تحمل ریاضات عرفانى نیز شرط ضرورى وصول بدین مرتبه است. از این جهت است که شیخ اشراق به نوشتههاى مشائى مختصر خود، مانند تلویحات قانع نشده و مفصل‌ترین کتاب مشائى خود را تحت عنوان «المشارع و المطارحات» به رشته تحریر کشیده و در مقدمه آن با صراحت تمام میگوید: «هرکس در علوم بحثى مهارت نیابد، به کتاب من که «حكمة الإشراق» نامیده مىشود، راه ندارد و این کتاب بایستى پیشاز «حكمة الإشراق» و بعد از مختصرى که تلویحات نامیده شده است، خوانده شود».[۲]
سهروردى در مشرع اول درباره برخى امور که دانستن آن پیش از علم کلّى ضرورت دارد و کسانى که درباره آن به اشتباه افتاده‌اند، سخن گفته است. وى این مشرع را در سه فصل سامان داده و در فصل نخست از چند اصطلاح بنیادین، همچون وجود و شیئیت، نسبت میان آن دو، واسطه میان وجود و عدم، وجوب و امکان و امتناع و حق و صدق سخن به میان آورده است. فصل دوم درباره وجود و عدم و فصل سوم درباره جوهر و عرض است.[۳]
در مشارع دوم تا پنجم، مباحثی پیرامون مقالات و اثبات عرضیت بعضى و جوهریت بعضى، تقسیمات وجود، واجب الوجود و فعل خداوند مطرح شده است.[۴]
مشرع ششم درباره وجود و غنا و خیر و شر داراى یازده فصل است. در این فصول یازده‌گانه مطالبى چون نفى علت غایى از فعل واجب الوجود، قاعده امکان اشرف، ابطال قاعده‌اى از ابوالبرکات، صدور کثیر از واحد و...مطرح شده است. در اینجا بد نیست اشاره شود که سهروردى در فصل چهارم این مشرع سخت به ابوالبرکات بغدادى مى‌تازد و سخنان او را هذیانات مى‌خواند. ابوالبرکات بر این باور است که افعال خداوند منوط به اراده‌هاى متجدد نامتناهى است؛ بدین معنى که حق تعالى براى هریک از افعال زمانى باید اراده مجدّدى بکند و این کار او هرگز به پایان نمى‌رسد. سهروردى مى‌گوید: ابوالبرکات براى خداوند اراده ثابت ازلى و اراده‌هاى متجدد غیر متناهى پذیرفته و با اظهار این عقیده با مبانى عقلى و نیز اعتقادات یهود و اسلام مخالفت کرده است.[۵]
در مشرع هفتم و پایانى این کتاب از ادراک و علم واجب‌الوجود و سعادت و شقاوت سخن به میان آمده است و مطالبى همچون بقاى نفس، امتناع تناسخ، سلوک حکماى الهى در آن مطرح شده است. در فصل هفتم از این مشرع وصیت سهروردى آمده است و او در این فصل سنّ خود را به هنگام نگارش المشارع نزدیک به سى سال ذکر کرده است.[۶]
ویژگی‌های ترجمه:
الف)- هرجا اکتفا به متن اصلى، به علت نارسایى یا اختصار زیاد نمىتوانسته مطلب را بهخوبى واضح سازد، جمله یا جملاتى کوتاه در میان [ ] افزوده شده؛ بهگونهاى که پس از برداشتن [ ] متن اصلى و محتواى آن محفوظ مانده و در حد خود بهتنهایى مفهوم باشد.[۷]
ب)- گاهى متن کتاب بهگونهاى مغشوش است که با اضافه کردن یکى دو جمله به‌وضوح نمیگراید و با طولانى شدن دامنه بحث و ذکر متفرقات مربوط به آن، اصل مطلب را به ورطه فراموشى مىسپارد؛ در اینگونه موارد سعى شده است چکیده مطلب در پایان متن تحت عنوان «خلاصه» و در داخل علامت [ ] ذکر شود و چنانچه نیاز به توضیح بیشتر احساس میشده و یا ایرادى به نظر مترجم رسیده، در پاورقى مستقلى به شرح مقصود پرداخته شده است.[۸]
ج)- نسخههاى پیشین کتاب معمولا با چاپ سنگى و داراى صفحات بزرگ و عارى از شیوه پاراگرافبندى است و نسخهاى که مورد استفاده قرار گرفته باآنکه تصحیح شده و دقت فراوانى هم در تشخیص نسخه‌بدل‌هاى آن شده، متأسفانه گاه در متن خود مبهم است و عارى از مظنه اسقاط و اشتباه جزئى نیست. همچنین، گاه بىجهت پاراگراف جدیدى تأسیس شده و به عوض گاهى از تأسیس یک یا چند پاراگراف جدید و لازم خوددارى شده است. کوشش مترجم در سرتاسر کتاب بر این است که اینگونه نقایص را جبران کند. همین جا باید متذکر شد که در نسخه تصحیح شده توسط هانرى کربن شمارههایى هم براى پاراگراف‌هایى که به نظر مصحح مهم و اساسى بوده در نظر گرفته شده، که به 225 مىرسد. در این ترجمه از شمارههاى مذکور – هرچند گاهى به نظر مترجم بىمورد می‌آمده و گاهى نیز لازم می‌نموده، ولى ذکر نشده - استفاده شده تا چنانچه خوانندهاى مراجعه به متن اصلى را در موردى لازم بداند، آسان‌تر بدان دست یابد.[۹]
د)- عناوینى را مصحّح با علامت () افزوده که همه آنها با همان علامت در ترجمه آمدهاند؛ به علاوه، عناوین فرعى دیگرى نیز توسط مترجم افزوده شده که همگى در علامت [ ] قرار گرفتهاند. این عناوین، به‌ضمیمه پاراگراف‌هاى جدیدى که تأسیس شده کمک فراوانى به تفکیک و فهم مطالب میکنند.[۱۰]
ه)- شیوه نگارش شیخ اشراق در این کتاب غالباً روان و قابل فهم است؛ اما در ترجمه نیز این کوشش به عمل آمده تا عبارات، سلیس و دور از پیچیدگى باشند و بهویژه جملات طولانى که بین مبتدا و خبر آنها فاصله زیاد وجود دارد، به جملات کوچک‌تر تجزیه شدهاند و درعینحال، سعى مترجم بر این بوده تا از وزن فلسفى مطالب کاسته نشود.[۱۱]
و)- اصطلاحات خاص عرفانى و فلسفى غالباً ً همراه با ترجمه آمده و در صورت وضوح، به‌صورت اصلى به ترجمه منتقل شدهاند.[۱۲]
ز)- پىنوشتهایى براى این ترجمه در نظر گرفته شده که شامل توضیح برخى اصطلاحات، تلخیص برخى از مطالب طولانى، نقل به مضمون شمارى از متون مشکل، نشانی‌هاى شناختهشده توسط مترجم و بالاخره پارهاى از انتقادات، در حد درک و معرفت مترجم مىباشد.[۱۳]
وضعیت کتاب
این ترجمه از روى نسخه تصحیح شده هانرى کربن، چاپ انجمن حکمت و فلسفه (1355ش، مجموعه یکم)، انجام شده است.[۱۴]
فهرست مطالب در ابتداى کتاب و فهرست نام‌ها، جای‌ها، کتاب‌ها و اصطلاحات در پایان کتاب قابل ملاحظه است.[۱۵]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- مرادخانی، زهرا، «معرفی تحلیلی یک مقاله، یک کتاب: نگاهی به آثار شیخ اشراق»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله کتاب ماه فلسفه، شهریور 1388، شماره 24، صفحه 39 تا 54.
- سهروردی، یحیی بن حبش، «المشارع و المطارحات»، تهران، نشر حق یاوران، چاپ اول، 1385.