سرگذشت نام ایران: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' می ک' به ' می‌ک') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ه شناسی ' به 'ه‌شناسی ') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
نام‌های جغرافیایی یا جاینام ها واژگانی هستند که از دیدگاه زبان شناسی، تاریخی، جغرافیای تاریخی و پژوهش‌های فرهنگی و سیاسی دارای اهمیت‌اند. توپونیمی یا جاینام شناسی به بررسی علمی جاینام ها از ابعاد مختلف پرداخته و آن‌ها را با محوریت زبان‌شناسی تاریخی و در نظر گرفتن اطلاعات تاریخی و جغرافیایی بررسی می‌کند. جاینام شناسی همچنین جاینام ها را از نظر نوع، خرد یا کلان بودن و ساختار صرفی طبقه بندی می‌کند. آگاهی‌های به دست آمده از پژوهش‌های جاینام شناسی، ارزش جاینام ها را آشکار می‌کند و ابعاد مختلف شان را می‌نمایاند. شناخت تاریخ خود واژه و تاریخ مرتبط با مکان جغرافیایی از نتایج مهم جاینام شناسی است زیرا هر جاینام از نظر زبان شناختی، معنی و تاریخ ویژه‌ی خود را دارد و هیچ جاینامی بی معنی نیست. زبان‌شناسی تاریخی از طریق | نام‌های جغرافیایی یا جاینام ها واژگانی هستند که از دیدگاه زبان شناسی، تاریخی، جغرافیای تاریخی و پژوهش‌های فرهنگی و سیاسی دارای اهمیت‌اند. توپونیمی یا جاینام شناسی به بررسی علمی جاینام ها از ابعاد مختلف پرداخته و آن‌ها را با محوریت زبان‌شناسی تاریخی و در نظر گرفتن اطلاعات تاریخی و جغرافیایی بررسی می‌کند. جاینام شناسی همچنین جاینام ها را از نظر نوع، خرد یا کلان بودن و ساختار صرفی طبقه بندی می‌کند. آگاهی‌های به دست آمده از پژوهش‌های جاینام شناسی، ارزش جاینام ها را آشکار می‌کند و ابعاد مختلف شان را می‌نمایاند. شناخت تاریخ خود واژه و تاریخ مرتبط با مکان جغرافیایی از نتایج مهم جاینام شناسی است زیرا هر جاینام از نظر زبان شناختی، معنی و تاریخ ویژه‌ی خود را دارد و هیچ جاینامی بی معنی نیست. زبان‌شناسی تاریخی از طریق ریشه‌شناسی در زمانی ما را به معنای متقدم یا معنای تاریخی جاینام ها می‌رساند. جاینام‌های تاریخی به دلیل نگهداشت اطلاعات تاریخی در خود، در زمره‌ی میراث تاریخی و فرهنگی بوده و پاسداشت آن‌ها حفظ میراث تاریخی تلقی می‌شود. | ||
نام ایران با اهمیت‌ترین کلان جاینام در تمدن غرب آسیا است که در عرصه‌های تاریخ، جغرافی، فرهنگی و سیاست مشهور است. تداوم کاربرد جاینام ایران طی دو هزاره‌ی اخیر در حالی که خاستگاه و ریشه‌ی آن را تا 3700 سال پیش می‌توان جستجو کرد، اهمیت تاریخی این کلان جاینام را در تمدن بشر نشان می‌دهد. ایرانی بودن نه از جنبه‌ی انتساب به کشور یا مرزهایی جدید با این نام، بلکه به عنوان مشخصه‌ی تمایز قومی یا فرهنگی، ریشه‌هایی دارد که برخی به دوران تاریخی هخامنشی و ماد، و برخی به دوران اساطیری هندو آریاییان می‌رسد اما تحولات دوره‌ی ماد و هخامنشی آغازگر پیدایش آگاهی جمعی جدیدی بود که در ایرانشهر ساسانی نمود پیدا کرد. از آغاز دوران ساسانیان، ایران در چهارچوب هویت سیاسی و مرتبط با نام کشور و حاکمیت بر قلمروی سیاسی سربرآورد و ایرانی بودن معنایی جدید و از جهاتی قابل مقایسه و نزدیک به هویت‌های ملی عصر مدرن یافت. احساس تعلق جمعی به مؤلفه‌های تمایز سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایرانشهر و آنچه هویت کهن ایرانی بود در سراسر دوران اسلامی به شکل‌های گوناگون تداوم یافت. | نام ایران با اهمیت‌ترین کلان جاینام در تمدن غرب آسیا است که در عرصه‌های تاریخ، جغرافی، فرهنگی و سیاست مشهور است. تداوم کاربرد جاینام ایران طی دو هزاره‌ی اخیر در حالی که خاستگاه و ریشه‌ی آن را تا 3700 سال پیش می‌توان جستجو کرد، اهمیت تاریخی این کلان جاینام را در تمدن بشر نشان می‌دهد. ایرانی بودن نه از جنبه‌ی انتساب به کشور یا مرزهایی جدید با این نام، بلکه به عنوان مشخصه‌ی تمایز قومی یا فرهنگی، ریشه‌هایی دارد که برخی به دوران تاریخی هخامنشی و ماد، و برخی به دوران اساطیری هندو آریاییان می‌رسد اما تحولات دوره‌ی ماد و هخامنشی آغازگر پیدایش آگاهی جمعی جدیدی بود که در ایرانشهر ساسانی نمود پیدا کرد. از آغاز دوران ساسانیان، ایران در چهارچوب هویت سیاسی و مرتبط با نام کشور و حاکمیت بر قلمروی سیاسی سربرآورد و ایرانی بودن معنایی جدید و از جهاتی قابل مقایسه و نزدیک به هویت‌های ملی عصر مدرن یافت. احساس تعلق جمعی به مؤلفه‌های تمایز سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایرانشهر و آنچه هویت کهن ایرانی بود در سراسر دوران اسلامی به شکل‌های گوناگون تداوم یافت. | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۱:۲۵
| سرگذشت‌نام ایران | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | احدیان، محمدمهدی (نویسنده) |
| ناشر | آوای خاور |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | ۱۳۹۸ |
| شابک | 2-34-9923-600-978 |
| کد کنگره | |
سرگذشت نام ایران تألیف محمدمهدی احدیان؛ این کتاب پژوهشی است درباره‌ی نام «ایران». واژه‌ی ایران را از دیدگاه زبان‌شناسی تاریخی بررسی می‌کند، ریشه‌های چهار هزار ساله و معنی آن را می‌کاود و شواهد ایران و آریا را در نوشته‌های تاریخی اوستا و ادبیات پهلوی، کتیبه‌های شاهان هخامنشی، ساسانی و کوشانی، و نوشته‌های یونانی، عربی و ادبیات هزارساله‌ی فارسی ارائه می‌دهد.
ساختار
کتاب با پیشگفتار و مقدمه آغاز می‌شود، فهرست عناوین اصلی کتاب به شرح زیر است.
1- ریشه‌های تاریخی نام ایران
2- آریا در ادبیات ودایی و اوستایی
3- آریا در دوره‌ی ماد و هخامنشی
4- آریا و ایران در دوره‌ی اشکانی و ساسانی
5- نام ایران در دوره‌ی اسلامی
6- گفتار پایانی
در پایان کتاب نقشه‌های تاریخی، منابع، نمایه و فهرست تفصیلی شواهد نام ایران آمده است.
گزارش محتوا
نام‌های جغرافیایی یا جاینام ها واژگانی هستند که از دیدگاه زبان شناسی، تاریخی، جغرافیای تاریخی و پژوهش‌های فرهنگی و سیاسی دارای اهمیت‌اند. توپونیمی یا جاینام شناسی به بررسی علمی جاینام ها از ابعاد مختلف پرداخته و آن‌ها را با محوریت زبان‌شناسی تاریخی و در نظر گرفتن اطلاعات تاریخی و جغرافیایی بررسی می‌کند. جاینام شناسی همچنین جاینام ها را از نظر نوع، خرد یا کلان بودن و ساختار صرفی طبقه بندی می‌کند. آگاهی‌های به دست آمده از پژوهش‌های جاینام شناسی، ارزش جاینام ها را آشکار می‌کند و ابعاد مختلف شان را می‌نمایاند. شناخت تاریخ خود واژه و تاریخ مرتبط با مکان جغرافیایی از نتایج مهم جاینام شناسی است زیرا هر جاینام از نظر زبان شناختی، معنی و تاریخ ویژه‌ی خود را دارد و هیچ جاینامی بی معنی نیست. زبان‌شناسی تاریخی از طریق ریشه‌شناسی در زمانی ما را به معنای متقدم یا معنای تاریخی جاینام ها می‌رساند. جاینام‌های تاریخی به دلیل نگهداشت اطلاعات تاریخی در خود، در زمره‌ی میراث تاریخی و فرهنگی بوده و پاسداشت آن‌ها حفظ میراث تاریخی تلقی می‌شود.
نام ایران با اهمیت‌ترین کلان جاینام در تمدن غرب آسیا است که در عرصه‌های تاریخ، جغرافی، فرهنگی و سیاست مشهور است. تداوم کاربرد جاینام ایران طی دو هزاره‌ی اخیر در حالی که خاستگاه و ریشه‌ی آن را تا 3700 سال پیش می‌توان جستجو کرد، اهمیت تاریخی این کلان جاینام را در تمدن بشر نشان می‌دهد. ایرانی بودن نه از جنبه‌ی انتساب به کشور یا مرزهایی جدید با این نام، بلکه به عنوان مشخصه‌ی تمایز قومی یا فرهنگی، ریشه‌هایی دارد که برخی به دوران تاریخی هخامنشی و ماد، و برخی به دوران اساطیری هندو آریاییان می‌رسد اما تحولات دوره‌ی ماد و هخامنشی آغازگر پیدایش آگاهی جمعی جدیدی بود که در ایرانشهر ساسانی نمود پیدا کرد. از آغاز دوران ساسانیان، ایران در چهارچوب هویت سیاسی و مرتبط با نام کشور و حاکمیت بر قلمروی سیاسی سربرآورد و ایرانی بودن معنایی جدید و از جهاتی قابل مقایسه و نزدیک به هویت‌های ملی عصر مدرن یافت. احساس تعلق جمعی به مؤلفه‌های تمایز سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایرانشهر و آنچه هویت کهن ایرانی بود در سراسر دوران اسلامی به شکل‌های گوناگون تداوم یافت.
چگونگی پیدایش و تکوین نام ایران، معنای تاریخی واژه‌ی ایران و اریان، شواهد نوشتاری برجای مانده از نام ایران در منابع مکتوب و مفهوم برخی واژگاه مرتبط با آن از جمله آریا و عراق، موضوعاتی است که این کتاب به آن‌ها می‌پردازد. این کتاب پژوهشی است درباره‌ی نام «ایران». واژه‌ی ایران را از دیدگاه زبان‌شناسی تاریخی بررسی می‌کند، ریشه‌های چهار هزار ساله و معنی آن را می‌کاود و شواهد ایران و آریا را در نوشته‌های تاریخی اوستا و ادبیات پهلوی، کتیبه‌های شاهان هخامنشی، ساسانی و کوشانی، و نوشته‌های یونانی، عربی و ادبیات هزارساله‌ی فارسی ارائه می‌دهد.[۱]
پانويس
منابع مقاله
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران