سیره پژوهی رژی بلاشر خاورشناس فرانسوی

سیره پژوهی رژی بلاشر خاورشناس فرانسوی
پدیدآوران	شفیعی خوزانی، زیبا (نویسنده)
ناشر	امیرکبیر
مکان نشر	تهران
سال نشر	۱۳۹۶ش
موضوع	نقد و تفسیر بلاشر، رژیس‌، ۱۹۰۰- ۱۹۷۳م‌.,سرگذشتنا‌مه‌ محمد(ص‌)، پیا‌مبر اسلام‌، ۵۳ قبل‌ از هجرت‌ - ۱۱ق‌.,تا‌ثیر -- تمدن‌ غرب‌ محمد(ص‌)، پیا‌مبر اسلام‌، ۵۳ قبل‌ از هجرت‌ - ۱۱ق‌.,قرآن‌ -- تحقیق‌,اسلام‌ شنا‌سا‌ن‌ فرانسوی,نقد و تفسیر سنت‌ نبوی,اسلام‌ و غرب‌,دیدگا‌ه‌ دربا‌ره‌ قرآن‌ خا‌ورشنا‌سا‌ن‌
کد کنگره	‏BP۵۷/۵/ب۸ش۷

سیره پژوهی رژی بلاشر خاورشناس فرانسوی تألیف زیبا شفیعی خوزانی؛ شمار نقدها و مقالاتی که در دهه اخیر، در رابطه با نظریات بلاشر پیرامون قرآن با استفاده از کتاب در آستانه قرآن (ترجمه شادروان رامیار از کتاب مقدمه‌ای بر قرآن بلاشر) نوشته شده و همچنین آمادگی اندیشمندان مسلمان برای پاسخگویی علمی و مستدل به شرق‌شناسانی چون بلاشر که به کار علمی و بی طرفانه شهره‌اند، مؤید ضرورت ترجمه کتاب مسئله محمد و دستیابی به دیدگاه‌های وی در خصوص سیره پیامبر اسلام(ص) است.

ساختار

بخشهای مختلف کتاب عبارت است از:

نقل قولی از بلاشر درباره پیامبر اسلام(ص)

پیشگفتار

فصل اول: سیره پژوهی مستشرقان فرانسوی از آغاز جنگ‌های صلیبی تا نیمه اول قرن بیستم

فصل دوم: منابع سیره نبوی از دید رژی بلاشر

فصل سوم: گاهواره اسلام

فصل چهارم: پیامبر اسلام(ص) پیش از رسالت

فصل پنجم: آغاز دعوت در مکه

فصل ششم: گسترش رسالت در مکه

فصل هفتم: ناکامی و ترک دعوت در مکه

فصل هشتم: استقرار و تحکیم جامعه اسلامی در مدینه

فصل نهم: گسترش اسلام در عربستان تا زمان فوت پیامبر(ص)

فصل دهم: مطالعه تطبیقی سیره بلاشر با آثار اسلام‌شناسان غربی پیش از او

فصل یازدهم: نتیجه‌گیری

کتاب‌شناسی

پیوست‌ها

ترتیب سوره‌های قرآن طبق روایت ابن عباس

ترتیب نزون سوره‌های قرآن بر اساس طبقه‌بندی بلاشر

گزارش محتوا

برخورد مسیحیان با اسلام همواره با سوء تفاهماتی همراه بوده است. برای مدت بیش از هزار سال، دین اسلام عمده‌ترین تهدید برای مردم اروپا به نظر می‌رسید و اسلام و مسلمانان سرسخت‌ترین دشمنان مسیحیت و تمدن غربی محسوب می‌شدند. نخستین تصاویری که مسیحیان از اسلام و پیامبر آن در ذهن ساخته بودند، تصاویری حقیقتا مخدوش و تحریف شده بود، اما به تدریج که مغرب زمین از قرون وسطی فاصله گرفت، شناخت اروپاییان از اسلام بیشتر شد.

بررسی انتقادی منابع تاریخ اسلام در اروپای سده نوزدهم میلادی، تشکیک و بی اعتمادی به همه منابع روایی و تاریخی اسلام و یأس از امکان ارائه سیره‌ای صحیح از پیامبر اسلام(ص) را برای برخی از مورخان و سیره‌نویسان غربی به همراه داشت. در چنین فضایی رژی بلاشر (1973 ـ 1900 م) خاورشناس فرانسوی اعلام داشت که می‌توان به کمک قرآن، تنها منابع معاصر پیامبر، پاره‌ای اسناد معتبر موجود و برخی اطلاعات تکمیلی مربوط به حوزه زبان‌شناسی، قوم‌شناسی، تاریخ ادیان و ...، شرح حال تاریخی قابل قبولی از پیامبر اسلام(ص) تدوین نمود. او در کتاب مسئله محمد، شرح حال نقادانه‌ای از پیامبر اسلام(ص)، تاریخ زندگانی پیامبر اسلام(ص) را نه با استفاده از اخبار و اطلاعات سیره که صرفاً بر اساس شواهد قرآنی تدوین نموده و شهادت سنت را تنها به منظور تأیید مطالب به کار گرفته است؛ شیوه‌ای نو که موجب ارائه دیدگاه‌ها و نقطه نظرات پرباری در زمینه سیره پیامبر(ص) در اروپا گردید.

نظرات وی در خصوص منابع سیره، روش وی در تدوین سیره و حاصل تحقیقات او در این کتاب، او را از پیشینیانش متمایز ساخته است. در شرایطی که حاصل تحقیقات خاورشناسان قرن نوزدهم، تشکیک در روایات سیره و بی اعتمادی به همه منابع روایی و تاریخی اسلام و در نتیجه یأس از امکان ارائه شرح حالی صحیح از پیامبر اسلام(ص) را به همراه آورده بود، رژی بلاشر، ضمن تشریح مشکلات موجود برای استفاده از قرآن و داده‌های کتاب سیره به عنوان منابع شرح حال نویسی، ادعا کرد که اگر چه امروزه مستنداتی که امکان نگارش تاریخ زندگی پیامبر اسلام با جزئیاتی شامل وقایع‌نگاری دقیق و منسجم را فراهم سازد، در دست نیست؛ اما می‌توان به کمک قرآن، تنها منبع معاصر پیامبر، شرایط و فضایی را که رسالت پیامبر اسلام(ص) در آن تکوین و تکامل یافته، بازآفرینی کرد. بلاشر در مسئله محمد، شرح حال پیامبر(ص) را صرفا بر اساس شواهد قرآنی تدوین نموده و از اخبار و اطلاعات سیره تنها به منظور تأیید داده‌های قرآنی بهره گرفته است.

شمار نقدها و مقالاتی که در دهه اخیر، در رابطه با نظریات بلاشر پیرامون قرآن با استفاده از کتاب در آستانه قرآن (ترجمه شادروان رامیار از کتاب مقدمه‌ای بر قرآن بلاشر) نوشته شده و همچنین آمادگی اندیشمندان مسلمان برای پاسخگویی علمی و مستدل به شرق‌شناسانی چون بلاشر که به کار علمی و بی طرفانه شهره‌اند، مؤید ضرورت ترجمه کتاب مسئله محمد و دستیابی به دیدگاه‌های وی در خصوص سیره پیامبر اسلام(ص) است.

منابع مقاله

کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران