مدرسی طباطبایی، سید حسین
| مدرسی طباطبایی، سید حسین | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | مدرسی طباطبایی، سید حسین |
| نام‌های دیگر | مدرسي طباطبائي، حسين |
| ولادت | 1942م |
| اطلاعات علمی | |
| برخی آثار | مقدمه‌ای بر فقه شیعه میراث مکتوب شیعه از سه قرن نخستین هجری قم‌نامه تربت پاکان |
سید حسین مدرسی طباطبایی (متولد 1331 یا 1321ش)، فقیه، مجتهد، پژوهشگر، دانش‌آموخته حوزه علمیه قم و دانشگاه آکسفورد انگلستان، مدرس دانشگاه پرینستون، کلمبیا و ییل آمریکا و عضو شورای عالی نظارت بر دانشگاه هاروارد.
تحصیلات
سید حسین مدرسی در قم به دنیا آمد. پس از گذراندن تحصیلات جدید، به حوزه علمیه پیوست. سطوح عالی فقه و اصول را نزد حضرات آیات: فاضل لنکرانی، حسین نوری، یوسف صانعی و سلطانی و متون فلسفی را خدمت حضرات آیات: محمد محمدی گیلانی، جوادی آملی، محمد شاه‌آبادی و مرتضی مطهری فراگرفت. خارج فقه و اصول را عمدتاً در محضر مرحوم آیت‌الله سید محمد محقق داماد (یک سال) و آیت‌الله مرتضی حائری (ده سال) شاگردی کرد. هم‌زمان به تدریس متون درسی رایج در حوزه نیز می‌پرداخت که تا سطوح عالی ادامه داد.
ایشان از سال ۱۳۵۵ متناوباً و از سال ۱۳۵۸ مستمراً، برای ادامه تحصیلات جدید در انگلستان به سر برد. در سال ۱۳۶۱ دوره دکتری خود را در دانشگاه آکسفورد به پایان برد.
او برای تدریس به دانشگاه پرینستون آمریکا دعوت شد که در همان جا مقیم و عهده‌دار کرسی Bayard Dodge آن دانشگاه است. هم‌زمان در دانشکده مطالعات بین‌المللی دانشگاه کلمبیا در شهر نیویورک و در کالج سینت انتونی دانشگاه آکسفورد نیز عهده‌دار کرسی مهدی (کلمبیا) و گلستانه (آکسفورد) است. همچنین به‌تناوب در دانشکده حقوق دانشگاه ییل و هاروارد نیز تدریس کرده و مدّت نه سال عضو شورای عالی نظارت بر دانشگاه هاروارد بوده است.
آثار
از ایام نوجوانی در اواسط دهه چهل به نوشتن مقالات اجتماعی و سپس مذهبی در روزنامه‌ها و مجلات مذهبی (مانند مجله مکتب اسلام) می‌پرداخت که سپس با پژوهش‌های تاریخی در مجلات ادبی تهران (مانند ماهنامه‌های وحید و بررسی‌های تاریخی) ادامه داد. در سال‌های ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۵ شماری کتاب در مورد پیشینه تاریخی شهر قم و اسناد تاریخی به چاپ رسانید. در بیست‌وپنج سال اخیر، تحقیقات و نوشته‌های اسلامی او در دو زمینه فقه اسلامی و تاریخ تشیع متمرکز شده است. موضوعات و مقالات مختلفی که او تاکنون به آن پرداخته است، عبارتند از: علیت نهایی در فلسفه ابن سینا، زنان و روایت احادیث در تاریخ اسلام، مرزهای جامعه شیعی اولیه، تاریخ هستی‌شناسی، فاطمه زهرا(س) در حافظه جمعی مسلمانان، مکتب یگانگی وجود و چهره هنرمند در جامعه اسلامی[۱].
کتب منتشرشده او عبارتند از:
- An introduction to Shiite law: a bibliographical study
- مقدمه‌ای بر فقه شیعه: کلیات و کتاب‌شناسی؛
- Crisis and consolidation in the formative period of Shiite Islam
- مکتب در فرایند تکامل: نظری بر تطور مبانی فکری تشیع در سه قرن نخستین؛
- تطور المباني الفكرية للتشيع في القرون الثلاثة الأولی؛
- Kharaj in Islamic law
- Tradition and survival: a bibliographical survey of early Shiite literature
- میراث مکتوب شیعه: از سه قرن نخستین هجری؛
- اسناد و احکامی از خاندان افشار ارومی (اسناد و نامه‌های تاریخی)؛
- آشنایی با چند نسخه خطی (فهرست نسخه‌های خطی مدرسه رضویه قم)؛
- برگی از تاریخ قزوین؛
- پنج نامه از فتحعلیشاه قاجار به میرزای قمی؛
- تاریخیات؛
- تذکره مشایخ قم؛
- تربت پاکان؛
- جامع التواریخ حسنی؛
- خاندان علی‌صفی، شهریارانی گمنام؛
- خاندان فتحان؛
- ذیل نفثة المصدور؛
- راهنمای جغرافیای تاریخی قم؛
- رسالة إبليس إلى إخوانه المناحيس؛
- روابط ایران با حکومت مستقل نجد؛
- زمین در فقه اسلامی؛
- سندیات؛
- فرمان‌های ترکمانان قراقویونلو و آق‌قویونلو؛
- فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مدرسه رضویه قم؛
- قاضی احمد قمی؛
- قم در قرن نهم هجری؛
- قم‌نامه؛
- قمیات؛
- کتاب‌شناسی آثار مربوط به قم؛
- کتابیات؛
- مثال‌های صدور صفوی؛
- مکاتبات فیض و قاضی سعید قمی؛
- Shiite Islam: the legacy of the house of the prophet
- هفت فرمان دیگر از پادشاهان ترکمان[۲].
پانویس
منابع مقاله
- وب‌سایت مرکز کتابخانه و مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی، 19 مرداد 1400، به آدرس:
- ویکی‌پدیای عربی، به آدرس: