نظام‌الاعرج، حسن بن محمد
| نام | نظام الاعرج، حسن بن محمد |
|---|---|
| نام های دیگر | اعرج
قمی نیشابوری، حسن بن محمد نیشابوری، حسن بن محمد نظام الدین نیشابوری نظام نیشابوری قمی نیسابوری، نظام الدین حسن بن محمد بن حسین ادیب نیشابوری، ابومحمد نظام الدین |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 728 ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | تفسير غرائب القرآن و رغائب الفرقان |
| کد مؤلف | AUTHORCODE2821AUTHORCODE |
نظام‌الدين حسن بن محمد بن حسين خراسانى نيشابورى معروف به نظام اعرج متوفاى بعد از 728ق 1328م از حافظان و مقريان صاحب نام دنياى اسلام.گويند خاندان و قبيلۀ او در ديار قم مى زيسته‌اند، امّا او در نيشابور به دنيا آمده و در آنجا پرورش يافته است.فضل، ادب، تحقيق، تبحّر، دقت نظر و جودت قريحۀ او در ميان متأخرين مشهور بوده است.وى در علوم عقلى صاحب نظر بوده و در فنون زبان و ادبيات عرب دستى توانا داشته است.دربارۀ او نوشته‌اند كه بسيار پرهيزكار و پارسا و اهل تصوّف بوده و برخى او را به تشيع منتسب دانسته‌اند.رويكرد صوفيانۀ وى در تأليفات او بويژه تفسيرش به روشنى هويداست.و نيز از ديباجۀ تفسيرش به حسب ظاهر عدم تشيع وى ثابت مى‌شود.وى در عقيده شهرت به مذهب شافعى اشعرى دارد.
تأليفات
از وى آثار بسيارى بر جاى مانده است كه مهمترين آنها كتاب 1-غرائب القرآن و رغائب الفرقان است.ديگر تأليفات وى عبارتند از:2-اوقاف القرآن 3-البصائر فى مختصر تنقيح المناظر 4-تفسير التحرير كه شرح تحرير مجسطى خواجه نصير طوسى است.5-لب التأويل در تفسير قرآن 6-توضيح التذكرة كه شرح تذكرۀ خواجه نصير طوسى در علم هيئت بوده است.7- رساله‌اى در حساب و به زعم بعضی «خلاصة الحساب»شيخ بهايى از همين رساله اخذ شده است 8-شرح شافيۀ ابن حاجب در علم صرف معروف به شرح نظام.9-ترجمۀ فارسى قرآن البته در بعضى نسخ تفسير، عبارتى از مفسر نقل گرديده كه اتمام آن را اوائل صفر سال 730 هجرى در دولت‌آباد هند، نشان مى‌دهد.