أصول النحو

    از ویکی‌نور
    ‏أصول النحو
    أصول النحو
    پدیدآورانصالح، محمد سالم (نويسنده)
    عنوان‌های دیگردراسة في فکر الأنباري
    ناشردار السلام
    مکان نشرمصر - قاهره
    سال نشر1427ق - 2006م
    چاپ1
    شابک-
    موضوعابن انباری، عبد الرحمن بن محمد، 513 - 577ق. - نقد و تفسیر - زبان شناسان عرب - نقد و تفسیر - زبان عربی - نحو - تاریخ
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    1427 ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ص‎‏2 6070 PJ
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf


    أصول النحو دراسة في فکر الأنباري اثر محمد سالم صالح استاد گروه صرف و نحو و عروض دانشکده دارالعلوم دانشگاه قاهره، تلاشی برای روشن‌کردن شواهد و ادله اصول نحو در اندیشه ابوالبرکات عبدالرحمن انباری از خلال بررسی‌های نظری و کاربردهای گسترده در نوشته‌های نحوی ایشان است.

    اهمیت این مطالعات در اندیشه ابن انباری به دلیل نقش به سزایی است که این شخصیت در ریشه‌یابی علم نحو و رساندن آن به مراحل نهایی پختگی و کمال این علم دارد. [۱]

    این کتاب از یک مقدمه و سه باب و خاتمه تشکیل شده است.

    در مقدمه مختصری از دوران ابی‌البرکات انباری و زندگانی و اخلاق و استادان و شاگردانش و نیز فرهنگ و کتاب‌های ایشان آورده است. [۲]

    باب اول با عنوان اصول علم نحو قبل از انباری و علوم مؤثر بر آن نوشته شده است. [۳]

    این باب از دو فصل تشکیل شده است. در فصل اول با عنوان اصول نحو قبل از انباری است که در آن سیر هر یک از (نقل (سماع) [۴]، قیاس [۵]، علت [۶] و استصحاب حال) [۷] را از پیدایش آن تا عصر «ابن جنی» ترسیم نموده که آخرین مرحله رشد قبل از ابن انباری است. [۸]

    در فصل دوم با عنوان عوامل مؤثر بر علم اصول نحو سخن گفته است و در آن در مورد مهم‌ترین علومی که در علم اصول نحو تأثیر گذاشته، صحبت نموده است [۹] و مشتمل بر سه نکته است:

    نکته اول در تعامل بین فقه، نحو و اصول آن دو توضیح داده است و تأثیر نحو در فقه و اصول آن از یک سو و سپس تأثیر اصول فقه در علم اصول نحو را از سوی دیگر روشن نموده است و مهم‌ترین حوزه‌های این تأثیرات و مظاهر آن را با بیان مختصری از مظاهر این اثر نزد ابن انباری بیان نموده است. [۱۰]

    نکته دوم: به تأثیر علم کلام در نحو و اصول آن ذکر شده است. [۱۱]

    در نکته سوم به تأثیر منطق یونانی در نحو و اصول آن با تمرکز بر اصالت فکر نحوی در خواستگاه و رویکرد آن پرداخته شده است. [۱۲]

    باب دوم با عنوان ادله نحوی نزد ابوالبرکات است که به تعریف ادله نحوی (اصول نحو) و فایده و تقسیمات ادله آن یعنی (نقل، قیاس و استصحاب) پرداخته و برای هر یک فصلی را اختصاص داده است. [۱۳]

    باب سوم با عنوان قواعد توجیه و اصول جدل نحوی نزد ابن انباری است که نویسنده در این باب به قواعد توجیه پرداخته و حقیقت ارتباط بین این قواعد و ادله نحو را بیان نموده و اصول جدل نحوی را شرح داده است. [۱۴]

    فهرست محتوا در آغاز کتاب آمده است.

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه، ص5
    2. ر.ک: تمهید، ص11
    3. ر.ک: متن، ص41
    4. ر.ک: همان، ص45
    5. ر.ک: همان، ص57
    6. ر.ک: همان، ص71
    7. ر.ک: همان، ص80
    8. ر.ک: همان، ص80-81
    9. ر.ک: همان، ص83
    10. ر.ک: همان، ص84-111
    11. ر.ک: همان، ص112
    12. ر.ک: همان، ص127-144
    13. ر.ک: همان، ص145-450
    14. ر.ک: همان، ص451-532

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب

    وابسته‌ها