الفعل و الانفعال

    از ویکی‌نور
    رسائل ابن سینا
    الفعل و الانفعال
    پدیدآورانابن سینا، حسین بن عبدالله (نویسنده)
    ناشربيدار
    مکان نشرقم - ایران
    سال نشر1400 ق
    چاپ1
    موضوعفلسفه اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BBR‎‏ ‎‏362‎‏ ‎‏1359
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    الفعل و الانفعال، اثر ابن سينا، به زبان عربی و در موضوع تأثير و تأثر اشياء است.

    این رساله به همراه بیست و دو رساله دیگر در مجموعه‌ای به نام رسائل ابن سينا، به چاپ رسیده است.

    گزارش محتوا

    در اين رساله، بوعلی افعال و انفعالات را به حسب تفاوت امور عقليه‌ي نفسانيه و جسمانیه متفاوت می‌داند و میگويد: هر چقدر شيء اقوا و اتم از غيرش باشد تأثيري كه از آن صادر میگردد، آشكارتر و ملموس‌تر خواهد بود.

    وي اقسام فعل و انفعال را بدين صورت ذكر كرده است: نفسانیدر نفساني، نفسانى در جسمانى، جسمانى در نفسانى و جسمانى در جسمانى. اولى مانند تأثير عقول مفارقه در يك‌ديگرت و...

    مؤلف، وحي و كرامات را دخل در تأثير نفسانیدر نفسانیمی‌داند، زيرا حقيقت وحي القايي خفي از امرى عقلي به اذن الهي در نفوس بشريه می‌باشد كه اگر در حال بيداري باشد، وحي و اگر در حال خواب باشد، نفث در روع ناميده مى‌شود. او برخى از آيات و معجزات را از قبيل تأثير نفسانیدر نفسانیو بعضى ديگر را از قبيل تأثير نفسانیدر جسمانی می‌داند.

    مؤلف، به مناسبت در اين‌جا راجع به نبوت و جايگاه نبي بحثی را مطرح میكند كه در ميان آثار وى موقعيت ويژه‌ای دارد. وى منامات و الهامات را نيز از جمله‌ي تأثيرات امور نفسانیدر نفسانیمی‌داند و در توضيح آن رؤياهای صادقه و غير صادقه را از هم‌ديگر جدا كرده و علتش را بيان می‌نماید.

    مؤلف، قسمي از سحر را از قبيل تأثير نفسانیدر نفسانیو قسمي ديگر را از قبيل تأثير جسمانی در نفسانیمی‌داند و سحر ساحران فرعون را كه در آيه‌ي«سحروا اعين الناس و استرهبوهم و جاءوا بسحر عظيم» به آن اشاره شده است، از قبيل قسم اول می‌شمارد. وى، انواع طلسمات و نيرنجات را از قبيل تأثير جسمانی در جسمانی به حساب آورده و در ذيل اين قسمت تأثير اجسام معدنيه را نيز توضيح داده است.

    وابسته‌ها