المحب المحبوب، أو، شرح تائية الحراق و إبن الفارض في الحب الإلهي
| المحب المحبوب، أو، شرح تائیة الحراق و إبن الفارض فی الحب الإلهی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | کتانی، عبدالحق (نویسنده)
ابن فارض، عمر بن علی (نویسنده) حراق، محمد بن محمد (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | تائیة. شرح |
| ناشر | دار الکتب العلمیة |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1427ق. = 2007م. |
| چاپ | چاپ یکم |
| موضوع | حراق، محمد بن محمد، - 1261ق. تاییه - نقد و تفسیر
شعر عربی - قرن 7ق. - تاریخ و نقد شعر عرفانی عربی - قرن 7ق. - تاریخ و نقد شعر عرفانی عربی - قرن 13ق. - تاریخ و نقد ابن فارض، عمر بن علی، 576 - 632ق. تائیه - نقد و تفسیر |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ت2028 / 4244 PJA |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
المحب المحبوب أو شرح تائیة الحراق وابن الفارض فی الحب الإلهی اثر عبدالحق الکتانی، شرح و مقایسه‌ای است بین قصیده تائیه ابوعبدالله محمد بن محمد حراق (متوفی 1261ق) و قصیده تائیه ابن فارض، ابوحفص شرف‌الدين عمر بن على بن مرشد بن على (576 -632ق)، معروف به «نظم السلوک یا نظم الدر» که قصیده‌ای است عرفانی در احوال و مراتب سلوک.
در مقدمه‌ای که شارح به ابتدای کتاب افزوده، به این نکته اشاره نموده است که در این کتاب، ادعای شرح قصیده و توضیح معانی آنها را ندارد، بلکه فقط به دنبال قرائت مرحله به مرحله آن، به منظور فهم بیشتر و بهتر این قصیده ارزشمند می‌باشد[۱].
شارح معتقد است شاید بتوان قصیده حراق را از نوع عرائض دانست، برخلاف قصیده ابن فارض که سرودن شعر را نوعی از مسابقه و صنعت نمایش استعداد می‌دانست و به صورت «معاوضه» شعر می‌سرود[۲].
آنچه مسلم است، این است که حراق پس از ابن فارض زیسته و بدین جهت از قصیده وی، اطلاع داشته است و همین امر باعث گردیده تا آن را مطالعه نموده و در سرودن قصیده خود، در حکم شاگردی که درس استاد را پس می‌دهد، از آن استفاده می‌کند[۳].
برخی معتقدند قصیده تائیه ابن فارض، در حقیقت معراج‌نامه یا شرح احوال شاعر است و نمونه‌ای از احوال مشترک سالکان را در مراحل سلوک نشان می‌دهد. ابن فارض در این قصیده مراتب عشق و احوال خود را با یکی از مریدان حقیقی یا خیالی خود در میان می‌گذارد. وی در این قصیده، صنایع لفظی و معنوی بسیاری به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کار برده و ضمن آنها اشارات متعددی به آیات قرآن، احادیث نبوی، سخنان صحابه، مشایخ صوفیه و اصطلاحات عرفانی کرده است. ازینرو در فهم معانی آن دشواری‌ها و اختلافاتی هست که برخی به همین سبب از شرح کردن آن خودداری کرده‌اند. با این حال، کمتر شعر عرفانی است که همچون تائیة ابن فارض شرح شده باشد. بسیاری از عرفا و بخصوص پیروان ابن عربی از این قصیده استقبال کرده و بر آن شروح بسیاری نوشته‌اند[۴].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه کتاب.
- سجادی، سید جعفر؛ عروج‌نیا، پروانه، «دانشنامه جهان اسلام»، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، به آدرس:
http://lib.eshia.ir/23019/1/3197