المحدث الفاصل بين الراوي و الواعي

    از ویکی‌نور
    المحدث الفاصل بين الراوي والواعي
    المحدث الفاصل بين الراوي و الواعي
    پدیدآورانرامهرمزی، حسن بن عبدالرحمن (نویسنده) خطیب، محمد عجاج (مصحح)
    ناشردار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع
    مکان نشردمشق - سوریه
    سال نشر1404 ق یا 1984 م
    چاپ3
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    المحدث الفاصل بين الراوي و الواعي، اثر قاضى حسن بن عبدالرحمن رامهرمزى (260-360ق)، با تحقيق محمد عجاج خطیب، كتابى است در موضوع دراية الحديث كه به زبان عربى و در قرن چهارم هجرى نوشته شده است.

    آنچه باعث اهميت كتاب مى‌شود، اين است كه اين اثر، اولین مجموعه‌اى است كه در دانش درايه تدوين يافته است.[۱]

    ساختار

    كتاب با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز و مطالب در عناوين و ابواب مختلف و متعددى، تنظيم شده است.

    از جمله اقدامات ارزشمندى كه محقق در مورد كتاب انجام داده، آن است كه لغات و اصطلاحات كتاب را شرح كرده و موارد اختلاف را به دقت نشان داده است و در نهایت، كتاب را با فهرست منابع، مراجع نام‌هاى استادان مؤلف، اعلام، احاديث، اشعار، امثال و... به پایان برده است.[۲]

    گزارش محتوا

    محقق در ضمن مقدمه مفصل و تحقيقى خود، پيرامون مؤلف، عصر وى، استادان و آثار او، كتاب و جايگاه آن در اين فن، سخن گفته و در پانوشت‌ها به شرح حال استادان رامهرمزى پرداخته و احاديث را به منابع ارجاع داده و تاثير كتاب را بر مؤلفان بعدى نشان داده است.[۳]

    در مقدمه نویسنده، مطالبى پيرامون حديث و فهم آن، بيان گرديده است.[۴]

    مطالب با تبيين جايگاه حديث و راويان آن در فرهنگ اسلامى آغاز شده و با فضيلت دانش‌آموزى و حديث‌شناسى ادامه يافته است. در فصل‌هاى ديگر كتاب، ويژگى‌هاى دانشجو، آداب دانش‌اندوزى، شايستگى‌ها و بايستگى‌هایش و بالاخره مسائل مربوط به مصطلح الحديث آمده است.[۵]

    از جمله عناوين و مطالب مطرح‌شده در كتاب، عبارتند از: طلب حديث؛ فضيلت جمع بين روايت و درايت و فهم آن؛ اجازه در اخذ حديث؛ قرائت بر محدث؛ كثرت روايت و...

    كتاب سرشار است از آثار نبوى و اقوال متفكران اسلامى. كتاب حاضر، ازآن‌رو كه در اين فن، اولین اثر مى‌باشد، داراى نواقص و كاستى‌هایى است كه همين امر باعث شد تا پس از رامهرمزى، محدث بزرگ و محقق سخت‌كوش و پراطلاع، حاكم نيشابورى، كتاب «معرفة علوم الحديث» را نگاشته و با ترتيبى نوين و افزودن اطلاعات و مباحثى ديگر، كار رامهرمزى را به كمال نزدیک سازد.[۶]

    از جمله ويژگى‌هاى كتاب، اين است كه محقق آن، در تحقيق تعليق و عرضه شايسته كتاب رنج گرانى را متحمل شده و كوشيده است تا كتابى منقح و پرثمر عرضه كند. او با پانوشت‌ها و تلاش‌هاى خود، ارزش كتاب را دوچندان نموده است. بجا و شايسته است كه كسانى كه دست به تحقيق كتابى مى‌زنند، از اين نمونه‌هاى عالى درس بگيرند.[۷]

    وضعيت كتاب

    اين كتاب براى اولین بار در سال 1391ش، بر اساس چهار نسخه، به‌وسيله محمد عجاج خطیب تصحيح شده و با افزايش پانوشت‌هاى سودمند و پرفايده‌اى منتشر شده است.[۸]

    فهارس كتاب، در انتهاى آن جاى گرفته است. اين فهرست‌ها به ترتيب عبارتند از: فهرست مصادر و منابع تحقيق و تعليق مورد استفاده محقق؛ احاديث نبوى؛ شيوخ و اساتيد نویسنده و همچنين فهرست اعلام؛ اشعار؛ امثال؛ اماكن، مشاهد و غزوات مذكور در متن، به‌همراه فهرست مطالب و خطا و صواب.

    در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر زندگى‌نامه مختصرى از اعلام مذكور در متن، به توضيح و تشريح برخى از لغات آن پرداخته شده است.

    پانويس

    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن كتاب.
    2. «نگاهى به منابع حديث‌شناسى»، برگرفته از پايگاه اطلاع‌رسانى حوزه در تاريخ 9 آذرماه 1393،

    وابسته‌ها