المواكب الإسلامية في الممالك الشامية
| المواکب الإسلامية في الممالک الشامية | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بحیری، ایمن عبدالجابر (محقق) ابن کنان، محمد بن عیسی (نویسنده) |
| ناشر | دار الآفاق العربية |
| مکان نشر | قاهره - مصر |
| سال نشر | 1421 ق یا 2001 م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 977-5727-79-0 |
| موضوع | ادبیات عربی - شام - تاریخ و نقد
دمشق - جغرافیا شام - تاریخ شام - سرگذشتنامه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DS 99 /ش2الف2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
المواكب الإسلامية في الممالك الشامية، تأليف محمد بن عيسى بن كنان صالحى دمشقى حنبلى، معروف به زين‌الدين بن زين التقاة(1074 - 1153ق)، به زبان عربى و در معرفى ممالك شام قديم مى‌باشد.
ساختار
كتاب، شامل دو مقدمه از محقق و مؤلف، متن كتاب و ملحقات است.
متن كتاب، مشتمل بر پنج عنوان «المملكة...»(پيرامون پنج شهر و منطقه مهم سرزمين شام) و شش فصل است.
گزارش محتوا
متن كتاب، شامل شرح و توضيح درباره پنج مملكت و شهر از منطقه شام است؛ ممالكى از قبيل دمشق، حلب، حماة، طرابلس و صفد.
هر كدام از ممالك اول(دمشق) و پنجم(صفد) در سه فصل بيان شده است. بيشترين حجم كتاب مربوط به دمشق مى‌باشد كه مؤلف آن را مهم‌ترين شهر از سرزمين شام مى‌داند.
مؤلف، اقوال مختلف را پيرامون وضعيت، تاريخ، نام، اهميت و... پاره‌اى از اين مناطق پنج‌گانه بيان كرده و به ذكر ابواب، مدارس و دانشگاه‌هاى موجود در برخى از آنها پرداخته است.
وى، در يكى از فصول كتاب، از ويژگى‌ها و خواص و انواع گياهان و مزروعات دمشق سخن گفته است؛ گياهانى همچون گل، بنفشه، گل گاوزبان، نرگس، قرنفل، هندباء و...
در فصلى ديگر، احاديث و رواياتى را در مورد فضيلت شام نقل كرده است؛ مثلاًاز زبان حضرت على(ع) نقل كرده است كه آن حضرت فرمودند: «ابدال، در ميان مردم شامند و تنها به واسطه آنهاست كه يارى مى‌گرديد و فقط به سبب آنان است كه روزى داده مى‌شويد».
محقق كتاب، ايمن عبدالجابر بحيرى، در مقدمه خويش، به مسائل گوناگونى همچون اهميت و ارزش علم تاريخ در اسلام مى‌پردازد و بيان مى‌نمايد كه آنچه از قرآن، اخبار و روايات، غزوات رسول(ص)، قصص انبياء، قصص امت‌هاى قبل، سيره پيامبر(ص) و ائمه معصومين، به دست ما رسيده است، به بركت تاريخ است.
محقق، اسامى تعدادى از كتب تاريخى، مانند تاريخ كبير طبرى، تاريخ بغداد، سيره ابن هشام، معجم البلدان و... را ذكر مى‌نمايد و در مورد اهميت و ارزش آنها مطالبى را بيان مى‌كند.
هم‌چنين در مورد كتاب، نسخه‌هاى خطى كتاب و مؤلف آن شرح مى‌دهد و مختصرى از زندگى مؤلف را كه شامل اسم مؤلف، ولادت، تأليفات و وفات وى مى‌باشد، بيان مى‌نمايد.
وضعيت كتاب
فهرست موضوعات و مطالب، فهرست آيات قرآن، فهرست اعلام، فهرست امم و قبايل، فهرست كتب، فهرست جوامع، فهرست مدارس، فهرست اماكن و فهرست نباتات در آخر كتاب بيان شده است. توضيحات لازم با ذكر شماره در پاورقى كتاب بيان شده است.هم‌چنين در پايان كتاب، پيش از فهرست‌ها، نقشه‌هاى مختلفى را از شام قبل از ميلاد و اطراف آن و راه‌هاى تجارى در جهان اسلام و... تحت عنوان «الملاحق» درج نموده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.