تاریخ طبق الحلوی و صحاف المن و السلوی المعروف بتاريخ اليمن
| تاریخ طبق الحلوی و صحاف المن و السلوی المعروف بتاريخ اليمن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | جازم، محمد عبدالرحیم (محقق) وزیر، عبدالله بن علی (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | تاریخ طبق الحلوی و صحاف المن و السلوی |
| ناشر | مرکز الدراسات و البحوث اليمني |
| مکان نشر | صنعا - یمن |
| سال نشر | 1429 ق |
| چاپ | 2 |
| موضوع | یمن - تاریخ - قرن 11ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DS 247 /ی47 و4 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
طبق الحلوى و صحائف المنّ و السّلوى يا «تاريخ يمن»، تألیف عبدالله بن علی وزیر و تحقیق محمد عبدالرحیم جازم، كتابى است به زبان عربى كه به بررسى تاريخ يمن بين سال‌هاى 1046ه.ق. تا 1090ق. مى‌پردازد.
هدف از پرداختن مؤلف به اين برهه از تاريخ يمن، آن است كه وى مى‌ديده مورخان ديگر به اندازه كافى به ثبت وقايع تاريخى يمن در قبل از اين سال‌ها پرداخته‌اند.
اين كتاب داراى اهميت است، زيرا به ثبت بره‌هاى از تاريخ يمن مى‌پردازد كه هيچ يك از مورخان و پژوهشگران تاريخ اين سرزمين به نحو كامل بدان نپرداخته‌اند. اين برهه عبارت است از تاريخ يمن پس از رهایى از سلطه امپراتورى عثمانى اول در سال1045ق..
ساختار
كتاب؛ مشتمل بر بخش‌هاى ذيل است:
كلمه المركز، تصدير و ملاحظات، التقديم(بقلم محقق المخطوطة) و مقدمه‌اى از نویسنده است.
كتاب فاقد تبويب و فصل‌بندى است و مطالب آن بر اساس ترتيب سال‌هاى 1046 تا 1090ه.ق. تنظيم گرديده است.
كتاب به شيوه سال شمار (حوليات) نگارش يافته؛ يعنى نویسنده به يادكرد سالى كه به بررسى وقايع آن مى‌پردازد با عبارت: و دخلت سنه...، اكتفا كرده و احيانا گاهى به ماه وقوع حادثه مورد نظر نيز اشاره مى‌كند. هدف مؤلف از ذكر نكردن ماه وقوع حادثه مورد نظر و اكتفا به سال وقوع آن، بهره‌مندى كتاب از دقت بيشتر است. از اين رو است كه وى يكى از مورخان رسمى روزگار خويش را كه با نگارش كتابى كه در آن به سال و ماه و حتى روز وقوع حادثه نيز پرداخته و بدين وسيله قصد تقرب به حاكم عثمانى را داشته است، مورد انتقاد قرار مى‌دهد.
گزارش محتوا
مؤلف در اين كتاب به بررسى وقايع اجتماعى، اقتصادى و طبيعى يمن، پس از استقلال اين كشور از سلطه عثمانى‌ها در سال 1046ق. مى‌پردازد. وى همچنين از وقايعى كه در كشورهاى اسلامى همجوار رخ داده، يمن ياد مى‌كند. وقايعى چون نبرد ایران با عثمانى در خاک عراق، حملات دريايى دولت عثمانى براى فتح جزيره مالطه، درگيرى اشراف مكه با يكديگر و تمايل برخى از ايشان به حكومت عثمانى و تمرد گروهى ديگر از حكومت مذكور و....
از موضوعات مهمى كه در اين كتاب بدان پرداخته شده، گزارش نبرد نيروهاى عمانى با نيروهاى پرتغالى در خليج فارس و سواحل آن و نيز سواحل درياى سرخ است.
اين كتاب در برخى موارد حاوى مطالب خرافى و اشارات غيبى نيز هست كه متاثر از فضاى فكرى زمان حيات مؤلف مى‌باشد.
وضعیت کتاب
نسخه حاضر در برنامه، حاوى پاورقى‌هایى به قلم محقق كتاب؛ محمد عبدالرحيم جازم، فهرست منابع، فهرست كتاب‌هایى كه در اين اثر از آنها نام برده شده است، فهرست اعلام، فهرست قبائل و فرق و شعوب، فهرست اماكن و فهرست مطالب مى‌باشد.
منابع مقاله
1- مقدمه محقق؛ محمد عبدالرحيم جازم.
2- متن كتاب.
3- مقدمه عبدالصمد القليسى؛ مدير اداره النشر بمركز الدراسات و البحوث اليمنى، بر كتاب.