تفسير الثمرات اليانعة و الأحكام الواضحة القاطعة

    از ویکی‌نور
    تفسیر الثمرات الیانعة و الأحکام الواضحة القاطعة
    تفسير الثمرات اليانعة و الأحكام الواضحة القاطعة
    پدیدآورانثلایی، یوسف بن احمد (نویسنده)
    عنوان‌های دیگرالثمرات الیانعه و الاحکام الواضحه لما تضمنه الایات من الانوار الساطعه و الادله القاطعه
    ناشرمکتبة التراث الإسلامي
    مکان نشرصعده - یمن
    سال نشر1423 ق یا 2002 م
    چاپ1
    موضوعتفاسیر زیدی - قرن 9ق.

    تفاسیر فقهی - زیدی

    قرآن - احکام و قوانین
    زبانعربی
    تعداد جلد5
    کد کنگره
    ‏‎‏BP‎‏ ‎‏99‎‏/‎‏7‎‏ ‎‏/‎‏ث‎‏8‎‏ت‎‏7
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    تفسير الثمرات اليانعة و الأحكام الواضحة القاطعة اثر يوسف بن احمد ثلايى، تفسير آيات الاحكام مى‌باشد كه به زبان عربى و در سال 1111ق نوشته شده است.

    ساختار

    كتاب با سه مقدمه از آغاز و مطالب در پنج جلد تنظيم شده است.

    نویسنده در تدوين و تأليف اثر حاضر، از منابع و كتب فراوانى استفاده كرده كه مهم‌ترين آنها، عبارتند از: «التهذيب» حاكم جشمى، «الكشاف» زمخشرى، «الانتصار» امام يحيى بن حمزه، «شرح القاضى» زيد بن محمد الكلارى، «الشرح» قاضى زيد، «الروضه و الغدير»، «السفينه» حاكم جشمى، «الوافى في فقه الحنفيه»، «البيان» ابن مظفر، «التذكره» حسن نحوى، «الحفيظ و شرحه»، «الياقوته»، «عيون المعانى»، «مسالك الابرار»، «منتخب الإحياء»، «اللمع»، «الشفاء» امير الحسين، «الجوهره»، «الکافی»، «المهذب» امام عبدالله بن حمزه، «المهذب» شافعى، «سنن» أبى داود، «البخارى»، «معالم السنن»، «سنن» ترمذى، «شمس الشريعه» سحامى و «المناهج» امام محمد بن مطهر[۱]

    گزارش محتوا

    در مقدمه محقق، در ابتدا زندگى‌نامه مختصرى از نویسنده ارائه و در آن توضيحاتى پيراموين نام، نسب، مولد، جايگاه علمى، شيوخ و شاگردان وى، داده شده است. سپس به بررسى روش تفسيرى نویسنده در كتاب و معرفى اهم منابع مورد استفاده وى پرداخته شده است.[۲]

    مقدمه نویسنده، داراى دو فصل مى‌باشد. در فصل اول، به توضيح و تشريح نوزده واژه پرداخته شده است كه عبارتند از: حقيقت و مجاز، مجمل و مبين، ظاهر و مؤول، نص، عام و خاص، مطلق و مقيد، مفرد و مشترك، محكم و متشابه، امر و نهى و ناسخ و منسوخ[۳]

    در فصل دوم، به چگونگى دلالت الفاظ بر مراد اختصاص داشته و به توضيح موارد زير پرداخته شده است: وجوه سه گانه دلالت لفظ بر معنا كه عبارتند از دلالت مطابقى، دلالت تضمنى و دلالت التزامى؛ دلالت منطوق و مفهوم شروط عمل به مفهوم مخالف[۴]

    نویسنده در اين اثر، به تفسير و بحث پيرامون آياتى پرداخته است كه دربردارنده احكام فقهى مى‌باشند[۵]

    از جمله ويژگى‌هاى اين كتاب، آن است نویسنده در تدوين آن، روش متحد و يكنواختى را بكار برده است، به گونه‌اى كه در ابتدا، مقدمه اصولى مهمى ذكر كرده كه در آن، به تبيين قواعد اصول فقه و آنچه كه مجتهد در استنباط احكام فقهى از ادله تفصيلى آنها نياز دارد، پرداخته است. پس از اين امر، آيه مورد نظر ذكر شده و به بررسى اسباب نزول بر اساس مصادر متعدد پرداخته شده است كه مهمترين اين مصادر، «التهذيب» حاكم جشمى و «الكشاف» مى‌باشد[۶]

    نویسنده بعد از ذكر مجموعه‌اى از آيات، شأن نزول آن‌را متذكر مى‌شود سپس نتيجه گيرى فقهى مى‌كند. در مواردى نيز اقوال مختلف را يادآورى مى‌كند[۷]

    اقدامات بعدى نویسنده عبارت است از: ذكر قراءات و وجوه اختلاف در آن‌ها، اشاره به احكام استنباط شده به اعتبار اختلاف قرائت، ذكر قرائت شاذ و توضيح آن، اشاره به ثمرات به دست آمده از هر آيه[۸]

    استشهاد به شعر، لغت عربى و قواعد اساسى كه تفسير قرآن كريم مبتنى بر آن مى‌باشد، توضيح آراء مذاهب اسلامى مانند ائمه اهل‌بيت(ع)، شافعيه، حنفيه و... و نسبت اقوال به صاحبان آن در اكثر كتاب به صورت واضح، مدلل و موجه، از ديگر امتيازات و ويژگى‌هاى ارزنده كتاب مى‌باشد[۹]

    وضعيت كتاب

    فهرست مطالب هر جلد، در انتهاى همان جلد آمده است.

    در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع و اشاره به اختلاف نسخ، به توضيح و تشريح برخى از كلمات و عبارات متن پرداخته شده است.

    پانویس

    1. مقدمه، ص21
    2. مقدمه محقق، ج1، ص11- 22
    3. مقدمه نویسنده، ج1، ص34
    4. همان، ص74- 91
    5. مقدمه محقق، ج1، ص20
    6. همان، ص20- 21
    7. همان، ج3 ص253
    8. همان، ص21
    9. همان

    منابع مقاله

    مقدمه و متن كتاب.

    وابسته‌ها