تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة: الوقف و الصدقة و الوصية و الأيمان و النذور و العهد و الكفارات و الصيد و الذباحة

تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله - الوقف، الوصیه، الایمان و النذور، الکفارات، الصید
پدیدآوران	فاضل موحدی لنکرانی، محمد (نویسنده)
عنوان‌های دیگر	تحریر الوسیله. برگزیده. شرح الوقف والصدقه و الوصیه و الایمان و النذور و العهد و الکفارات و الصید و الذباحه
ناشر	مرکز فقه الأئمة الأطهار علیهم‌السلام
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1382 ش
چاپ	1
شابک	‎964-7709-11-0
موضوع	خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران، 1279 - 1368. تحریر الوسیله - نقد و تفسیر ذبح (فقه) سوگند (فقه) شکار (فقه) صدقه (فقه) فقه جعفری - رساله عملیه فقه جعفری - قرن 14 نذر (فقه) وصیت (فقه) وقف (فقه) کفارات (فقه)
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏183‎‏/‎‏9‎‏ ‎‏/‎‏خ‎‏8‎‏ ‎‏ت‎‏30237‎‏ ‎‏1382‎‏الف
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

برای دیگر کاربردها، تحریر الوسیله (ابهام زدایی) را ببینید.

تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة: الوقف و الصدقة و الوصية و الأيمان و النذور و العهد و الكفارات و الصيد و الذباحة تأليف آیت‌الله محمد فاضل لنكرانى، موضوعات متعدد فقهى را ذيل كتاب تحرير الوسيلة نوشته آیت‌الله سيد روح الله خمينى (امام خمينى) مورد بررسى استدلالى قرار داده است.

اين كتاب توسط مركز فقه الأئمه الأطهار عليهم‌السلام، مورد تحقيق و نشر قرار گرفته است.

انگيزه تأليف

نویسنده با انگيزه تفسير و تفصيل ديدگاه‌هاى فقهى امام خمينى و مستدل كردن كتاب فتوايى تحريرالوسيله به دليل‌هاى فقهى به نگارش اين كتاب دست زده است.

ساختار

از نظر چينش مطالب و ساختار، پيرو كتاب تحريرالوسيله است؛ و هر بابى را كه در اين كتاب مطرح شده با همان سرفصل‌ها مطرح مى‌كند و در آغاز متن تحرير را مى‌آورد و پس از آن توضيحات خود را ذيل متن به صورت جداگانه بيان مى‌دارد.

مصنف سعى كرده به شيوه استدلالى و به طور اختصار مطالب را ارائه كند.

گزارش محتوا

در اين كتاب 5 باب از ابواب فقهى به ترتيب زير مورد بررسى و شرح قرار گرفته است:

الوقف و اخواته:

در اين باب احكام و شرايط وقف، حبس و صدقه و تعاريف آنها ارائه شده است.

در آغاز، وقف به مفهوم نگهدارى عين و جريان منفعت و يا صدقه جاريه مورد توجه و اهميت قرار گرفته و روايات متعددى در فضل اين عمل خيرخواهانه مطرح مى‌گردد. پس از آن در چند محور درباره اين موضوع بحث شده است: لزوم جارى كردن صيغه براى ايجاد وقف و شيوه اجراى آن، وقف مساجد و لزوم نيت و قصد قربت در آن، كفايت عقد معاطاتى براى وقف مسجد و امثال آن، وكالت در وقف، لازم نبودن قبول در وقف عام و لزوم آن در وقف خاص (البته با اختلافاتى كه در اين زمينه وجود دارد و مؤلف به آنها نيز پرداخته است)، مشروط شدن صحت وقف به قبض و تحويل دادن و بيان اختلافات فقها در آن.

مؤلف همچنين در پايان فرع‌هاى متعددى را مورد بررسى فقهى قرار داده است.

در ادامه به بحث حبس پرداخته و آن را اعم از وقف مى‌داند و يا اين‌كه وقف را دائمى و حبس را به اختيار حابس مشروط كرده است.

اين موضوع از نظر احكام و شرايط همانند وقف مى‌باشد و همان احكام در اينجا نيز جارى مى‌شود. 

بحث بعدى درباره صدقه و احكام و شرايط اين عمل نيكو و مستحب است. 

كتاب الوصيه:

در آغاز اين باب، وصيت به تمليكى و عهدى تقسيم شده و وصيت تمليكى وصيت به مالى كه به ملكيت موصيله درآيد و وصيت عهدى به تعهدى كه وصيت‌كننده مى‌گيرد براى امور مربوط به خودش بعد از فوت مثل دفن كردن او در مكان خاصى، تعريف گرديده است.

مؤلف مباحث وصيت را با ذكر كلياتى درباره وجوب وصيت و شرايط آن، کیفیت وصيت كردن و اعتبار يا عدم اعتبار قبول در وصيت ادامه داده، پس از آن شرايط وصيت‌كننده و موصيله و احكام و فروع مختلف درباره وصيت را مطرح كرده است. 

كتاب الايمان والنذر:

ابتداى اين كتاب مباحث قسم مطرح شده و قسم را به 3 صورت بيان كرده است:

1. قسم خوردن براى تأكيد بر اخبار كه گوينده از حال يا گذشته ارايه مى‌كند.
2. قسم دادن مخاطب به برآورده كردن سؤال يا طلب خود.
3. قسم خوردن براى كارى كه تصميم به انجامش دارد و تأكيد بر آن و متعهد كردن خود براى انجام آن كار.

مؤلف محترم انعقاد دو نوع اول از قسم را مورد اشكال قرار داده و احكام و شرايط قسم را كه در كتب فقهيه آمده در قسم نوع سوم قابل بحث مى‌داند.

در اين باب احكام و شرايط قسم خورنده و اصل قسم را به صورت مفصل مورد بحث قرار مى‌دهد.

در بخش بعدى نذر به عنوان يك تعهدى كه شخص نذركننده با خدا مى‌كند براى انجام عمل خاصى مطرح مى‌شود و مهم‌ترين شرط آن ذكر صيغه نذر بيان شده است.

اين عمل كه به دست خود مكلف بر عهده‌اش مى‌آيد داراى شرايطى است كه مؤلف مطرح مى‌كند و به بيان احكام و فروع متعددى درباره آن مى‌پردازد. 

كتاب الكفارات:

كفارات از ديدگاه مؤلف 4 قسم هستند: مرتب، مخيره، هم مرتب و هم مخيره و كفاره جمع. او كفاره ظهار و كفاره قتل غيرعمد را مرتب مى‌داند بدين نحو كه بايد يك بنده آزاد كند و اگر نتوانست دو ماه روزه بگيرد و اگر آن را نيز قادر نبود شصت مسكين را طعام دهد. اما كفاره مخيره آن است كه يك مورد از جريمه‌هايى كه از طرف شارع مشخص شده است را انتخاب كند؛ مانند كفاره روز ماه رمضان.

نوع سوم مانند كفاره حنث قسم است كه مكلف بايد يك بنده آزاد كند، يا ده مسكين را طعام دهد و يا ده مسكين را لباس بپوشاند و اگر نتوانست، سه روز روزه بگيرد. كفاره جمع در قتل عمد و افطار روزه ماه رمضان از راه حرام، واجب مى‌شود كه بايد هم بنده آزاد كند، هم شصت روز روزه بگيرد و هم شصت مسكين را طعام دهد.

نگارنده احكام متعددى را براى اين مسائل ذكر كرده است. 

كتاب الصيد والذباحه:

در آغاز اين بخش احكام و شرايط شكار و صيد كردن حيوانات مختلف خشكى و دريايى ذكر شده و در ادامه احكام و شرايط ذبح كردن حيوانات اهلى مانند گاو و گوسفند بيان گرديده است. 

منابع مقاله

متن کتاب