تقريب المرام في شرح تهذيب الكلام

    از ویکی‌نور
    ‏تقريب المرام في شرح تهذيب الكلام
    تقريب المرام في شرح تهذيب الكلام
    پدیدآورانسنندجي، عبدالقادر بن محمد (نویسنده)

    کردستاني، محمد وسيم (نویسنده)

    تفتازانی، مسعود بن عمر (نویسنده)
    عنوان‌های دیگرتهذيب المنطق و الکلام. شرح

    حاشيه المحاکمات

    تهذيب الکلام
    ناشردار البصائر
    مکان نشرمصر - قاهره
    موضوعتفتازانی، مسعود بن عمر، 722 - 792؟ق. تهذيب المنطق و الکلام - نقد و تفسير منطق - متون قدیمی تا قرن 14
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏‏BC‎‏ ‎‏66‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏4‎‏ ‎‏ت‎‏720‎‏2‎‏8
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    تقريب المرام في شرح تهذيب الكلام، اثر شیخ عبدالقادر سنندجی کردستانی (متوفی 1304ق)، شرحی است بر «تهذيب الكلام في تحرير المنطق و الكلام»، سعدالدین مسعود بن عمر تفتازانی (متوفی 792ق). این کتاب به‌همراه حاشیه‌ای با نام «حاشية المحاكمات» تألیف شیخ محمد وسیم کردستانی و مقدمه فرج‌الله زکی کردستانی منتشر شده است.

    نام کامل کتاب تفتازانی همان ‎گونه که در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی آمده، «تهذيب الكلام في تحرير المنطق و الكلام و تقريب المرام من تقرير عقائد الإسلام» است. این کتاب که به «تهذيب المنطق و الكلام» مشهور است، رساله‌ای از تفتازانی در منطق و کلام به زبان عربی است. این رساله با همه فشردگی و اختصار، از متون معتبر در حوزه‌های آموزشی قدیم بوده و بر آن شرح‎ها و حواشی فراوان نوشته شده است. تفتازانی این اثر را در 789ق، به پایان رساند. او در این چکیده مباحث منطقی و کلامی، با حذف زواید، اصول مطالب را در غایت ایجاز بیان می‌کند و همین ساختار، مجالی فراخ برای تهیه متون گسترده‌تری بر اساس این اثر فراهم ساخته است. برخی از حاشیه‌ها و شرح‎های تهذيب المنطق، به‌حدی اهمیت یافته‌اند که بر خود آنها به چند واسطه نیز حاشیه‌هایی نوشته شده است.[۱].

    بر کتاب تهذيب المنطق تفتازانی، شروح بسیاری نوشته شده است. از شرح‎های متأخری که حاصل تدریس کتاب در کردستان بوده است، «تقريب المرام في شرح تهذيب الكلام» اثر عبدالقادر بن محمد سنندجی است که در دو جلد با حواشی محمد وسیم کردستانی و فرج‌الله زکی کردستانی در 1318-1319ق، در بولاق انتشار یافته است. ترجمه‌ای فارسی از این شرح نیز با عنوان «تذهيب المرام» به قلم فخرالدین بن احمد رودباری، از علمای کردستان به کوشش محمدرئوف توکلی در 1381ش، در تهران به چاپ رسیده است.[۲].


    کتاب با مقدمه فرج‌الله زکی کردستانی منتشر شده است. او سبب نگارش این شرح را اشتیاق فراوان محصلین به دو علم حکمت و کلام و نبود کتابی جامع در حکمت طبیعی و کلیات فلسفه دانسته است[۳].

    شیوه نگارش اثر بدین ترتیب است که متن اثر در پرانتز و شروح عبدالقادر در بیرون از آن ذکر شده است. در پاورقی اثر نیز حاشیه محمد وسیم کردستانی درج گردیده است.

    پانویس

    1. ر.ک: میرزایی، عطیه، ص670
    2. ر.ک: همان؛ مقدمه، ص3
    3. ر.ک: مقدمه، ص2

    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن کتاب.
    2. میرزایی، عطیه، دائرة‎المعارف بزرگ اسلامی، ج15، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1387.

    وابسته‌ها