جاحظ، عمرو بن بحر

    از ویکی‌نور
    (تغییرمسیر از جاحظ)
    جاحظ، عمرو بن بحر
    نام جاحظ، عمرو بن بحر
    نام‎های دیگر جاحظ، ابوعثمان عمرو بن بحر

    جاحظ البصری

    عمرو بن بحر الجاحظ

    ابی‌عثمان عمرو بن بحر بن محبوب

    نام پدر بحر
    متولد 146،150 و 160ق
    محل تولد بصره
    رحلت 255 يا 256ق
    اساتید ابوعبيده

    اصمعى

    ابوزيد انصارى

    ابوزيد انصارى

    نظّام

    برخی آثار شرح علی المائة كلمة لأميرالمومنين علی بن أبی‌طالب علیه‌السلام (ابن میثم - عبدالوهاب -وطواط)

    رسائل الجاحظ

    البخلاء

    البرصان و العرجان و العمیان و الحولان

    البغال

    کد مؤلف AUTHORCODE02166AUTHORCODE

    ابوعثمان عمر بن بحر (۱۶۰-۲۵۵ق)، معروف به جاحظ، متكلم و اديب معتزلى

    او دایی یموت بن مزرع عبدی است.

    ولادت

    در بصره زاده شد.در تعيين تاريخ ولادت او بين سال‌هاى 146،150 و 160ق اختلاف نظر وجود دارد.

    اساتید

    وى در لغت و ادبيات شاگرد ابوعبيده، اصمعى و ابوزيد انصارى و در كلام شاگرد نظّام و مصاحب و هم مباحثۀ حنين بن اسحاق و سلمويه مى‌باشد.جاحظ گرايش سياسى مشخصى نداشت و غالباً تابع جريان‌هاى حاكم بود. کتاب‌هاى خود را به درباريان تقديم كرده، صله مى‌گرفت و تا آخر عمر به اين روش ارتزاق نمود.او در جوانى در بغداد و مدتى نيز در سامرا اقامت كرد و سپس به بصره بازگشت، همچنين به دمشق و انطاكيه نيز سفر كرد. جاحظ داراى هوش بسيار و حافظه‌اى قوى بود. به گفته مبرّد، وى شيفتۀ مطالعه بود و وقتى كتابى به دست مى‌گرفت تا تمام آن را نمى‌خواند كنارش نمى‌گذاشت.

    جاحظ در كلام، ادبيات عرب، حديث، تفسير، تاريخ و حتى علوم طبيعى سرآمد و در فنون گوناگون صاحب تأليف بود.وى توان آن را داشت كه بصورت مستدل با زيركى به اثبات مطلبى بپردازد و سپس با همان روش به ردّ آن اقدام نمايد. جاحظ به دروغ‌پردازى شهرت داشت و احاديث را به سخره مى‌گرفت. خواهرزاده‌اش، يموت بن مزرّع او را بى‌دين خوانده است. با وجود اين گفته‌اند کتاب‌هايش داراى الفاظى شيوا و ساده است و در آنها تناسب معنا و لفظ از هرنوعى(عاميانه، ادبى و غيره)حفظ شده است و با داشتن برخى انحرافات، نقش مهمى در روشن‌سازى اذهان دارد. جاحظ به محتواى برخى آثارى كه مى‌نگاشت هيچگونه اعتقادى نداشت و صرفا در قبال پولى كه دريافت مى‌كرد به نگارش آنها اقدام مى‌نمود.

    وفات

    جاحظ در محرم سال 255 يا 256ق بر اثر بيمارى فلج و نقرس در بصره درگذشت.

    آثار

    كتاب «العثمانيه» كه بعداً خود مؤلف نقض آن را نوشت و نيز «كتاب النساء» که در برترى زنان نوشته از اين دسته‌اند.

    از جاحظ بيش از صد اثر برجاى مانده كه به موضوعات مختلف دينى، سياسى، تاريخى، علم اخلاق، پيشه‌ها و اصناف، حيوانات، جغرافيا، جدل، بازيها، قصه و غيره مى‌پردازد.


    وابسته‌ها