جستارهایی در تاریخ علوم دوره اسلامی
| جستارهایی در تاریخ علوم دوره اسلامی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | اعلم، هوشنگ (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | مقالات چاپ شده در دانشنامه جهان اسلام، مجلدات اول تا پنجم |
| ناشر | بنیاد دائرةالمعارف اسلامی |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1381 ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-447-.38-9 |
| موضوع | پزشکی سنتی - مقاله‌ها و خطابه‌ها
علوم - کشورهای اسلامی - مقاله‌ها و خطابه‌ها علوم اسلامی - تاریخ - مقاله‌ها و خطابه‌ها گیاهان دارویی - مقاله‌ها و خطابه‌ها کشورهای اسلامی - تاریخ - مقاله‌ها و خطابه‌ها |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | Q 127 /الف6ج5 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
جستارهايى در تاريخ علوم دوره اسلامى اثر هوشنگ اعلم، مجموعه مقالات وى در حوزه‌هاى گياه‌شناسى، داروشناسى و حيوان‌شناسى در دو حرف «ب و پ» مجلدات اول تا پنجم دانشنامه جهان اسلام است.
ساختار
كتاب با مقدمه‌اى مختصرى از دكتر حداد عادل در اهميت كتاب آغاز شده است. پس از آن مقدمه مؤلف در روش، محتوا، شكل و سبک مقالات است. در متن كتاب نيز واژه‌هاى حرف ب و پ آمده است.
گزارش محتوا
نویسنده با هدف آگاهى يا راهنمايى پژوهشگران جوان و نسبتاً تازه‌كار كنونى و آينده بنياد دائرةالمعارف اسلامى، مقدّمه‌اى درباره روش پژوهش و مقاله‌نويسى دايرةالمعارفى آورده است.[۱]
وى در ادامه درباره چهار خلصت كنجكاوى علمى، اشتياق علمى، وجدان حرفه‌اى، و كمال‌طلبى در كار تحقيقى توضيح مى‌دهد و سپس روش خود در اين كتاب را ذكر مى‌كند. وى در مورد روش اين مقالات چنين مى‌نويسد: بديهى است كه وجود خصلت‌ها و يا عوامل مذكور به خودى خود نمى‌تواند پژوهنده نویسنده‌اى را قادر به تهيه مقاله‌هاى دايرةالمعارفى ارزشمند موثوقى سازد. اتخاذ روش (متد) معقولى نيز لازم است، براى دو منظور: يكى براى گزينش مهمترين موادّ ضرورى از ميان توده‌اى محتملاً بزرگ از موادّى كه به انگيزه «كمال‌طلبى» مفروض يافته است؛ ديگرى براى تلفيق و تنظيم مواد برگزيده به صورت مقاله‌اى براى فلان دايرةالمعارف[۲]
وى درباره محتواى مقالات مى‌نويسد: چندى‌وچونى محتواى مقاله‌هاى دايرةالمعارفى بستگى دارد به نوع، حجم و گاهى مخاطبان/ خوانندگان عمده آن[۳]
شكل (زبانى) و سبک (نگارشى) مقاله‌هاى دايرةالمعارفى هم با آن مقاله‌هاى روزنامه‌اى و مجلّه‌اى، رمانها، داستان‌هاى كوتاه و مانند اين‌ها (كه نويسندگانشان ظاهراً خود را مقيّد به هيچ ضابطه و قاعده نگارشى نمى‌دانند) تفاوت دارد[۴]
به اعتقاد نویسنده بعضى ويژگى‌هايى كه بايد نگارش دايرةالمعارفى را از نوشته‌هاى گروه دوّمى ممتاز كند، اينهاست: 1.سادگى؛ 2. از آفت درازنويسى كه متأسفانه عارض نثر فارسى معاصر (به‌ويژه، نثر روزنامه‌اى و راديو- تلويزيونى) شده است، احتراز شود؛ 3. خوددارى از توسّل به «وجه مجهول» افعال، كه در اثر ترجمه‌هاى تحت‌اللّفظ ناشيانه از زبانهاى فرانسه، انگليسى و غيره از اوايل نهضت ترجمه در ايران (در سده گذشته) آغاز يافته و چهره نثر فارسى را زشت كرده است؛ 4. از حيث جمله‌سازى، احتراز از تعقيد و تكلّف لازم است؛ يعنى، مثلاً، جمله‌هاى مركّبى را كه حاوى يك جمله اصلى/ پايه و بيش از يك جمله تابع/ پيرو و، گاهى، جمله‌اى «معترضه» باشند و خواننده را مجبور به آكروباسى ذهنى كنند، معمولاً مى‌توان با كاربرد درست «نقطه‌گذارى» به چند جمله مستقل يا معطوف به يكديگر تبديل كرد[۵]
وضعيت كتاب
فهرست مطالب كتاب در ابتداى آن ذكر شده و فهرست نمايه‌ى واژه‌هاى عام و نمايه اعلام در پايان كتاب آمده است. در پاورقى‌ها نيز اصطلاحات لاتين الفاظ كتاب ذكر شده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.