دور الزهراوي في تأسیس علم الجراحة (+ 404هـ/ 1013م)
| دور الزهراوي في تأسیس علم الجراحة (+ 404ه/ 1013م) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عبدالغنی، مصطفی لبیب (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | التصریف لمن عجز من التأليف. برگزیده |
| ناشر | دار الثقافة للنشر و التوزيع |
| مکان نشر | قاهره - مصر |
| سال نشر | 2000 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | جراحی - متون قدیمی تا قرن 14 جراحی - واژهنامهها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | RD 30 /ع2د9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
دور الزهراوي في تأسیس علم الجراحة تألیف مصطفى لبيب عبدالغنى پيرامون شخصيت علمى ابوالقاسم زهراوى (متوفى 404ق) از بزرگترين پزشکان دوره اسلامى است كه شايد بتوان به جرأت او را در زمينه جراحى بزرگترين پزشک دوران اسلامى دانست.
نویسنده در نگارش اين اثر از كتاب «التصريف لمن عجز عن التأليف» و بويژه بخش سى‌ام اين كتاب بهره برده است.
ساختار
كتاب در دو جزء به نگارش درآمده است. در جزء اول كه بيشترين بخش كتاب را به خود اختصاص داده از كليات تشريح و جراحى و اهميت جراحى سخن به ميان آمده است. در اين بخش پس از بيان مقدمات و مباحث مطرح شده در آن عبارت زهراوى در كتاب التصريف لمن عجز عن التأليف را با ذكر موضع بيان مى‌كند. در پايان كتاب تحت عنوان ملحق، آلات و ابزارى كه زهراوى در مقاله سوم كتاب التصريف ذكر كرده، ارائه شده است. در اين ملحق 164 وسيله همراه با شكل و كاركرد آنها ذكر شده است.
در جزء دوم اصطلاحات علمى‌اى كه زهراوى آنها را استعمال كرده گردآورى شده است.مؤلف در ابتدا به شيوه به‌كارگيرى اين اصطلاحات توسط زهراوى پرداخته است. آنگاه اين اصطلاحات را به ترتيب حروف الفبا تدوين و به موضع استعمال آن در كتاب التصريف نيز اشاره نموده است.
گزارش محتوا
نویسنده در اين كتاب به نقش مهم ابوالقاسم زهراوى در رشته جراحى و تأثير او در پايه‌گذارى جراحى در اروپاى قرون وسطى مى‌پردازد.
گزارش آلات و ابزار جراحى‌اى كه زهراوى مبتكر آن بوده است، ذكر مصطلحات و بيان شيوه‌هاى جراحى از ويژگى‌هاى اين اثر است.
اين اثر مى‌تواند هم به عنوان مقدمه‌اى براى مطالعه و استفاده از كتاب التصريف لمن عجز عن التأليف مورد توجه قرار گيرد و هم اثرى است كه به گوشه‌اى از تاريخ علم پزشکى -خصوصاً شاخه جراحى- مى‌پردازد و از اين جهت نيز قابل استفاده است.
تدوين فرهنگ‌نامه همراه با ذكر معادل فرانسوى و انگليسى نيز بر ارزش اين اثر مى‌افزايد و خود به‌گونه‌اى مجزا مى‌تواند مورد استفاده محققین قرار گيرد.
وضعيت كتاب
كتاب دور الزهراوى به سال 2000م در قاهره به عنوان سومين اثر چاپ و منتشر شده است.
پاورقى‌هاى نسبتاً مفصل اين اثر نيز به تخريج مصادر و يا توضيح نكات مرتبط با متن اختصاص دارد.
در پايان اين اثر نيز فرهنگ‌نامه مختصرى پيرامون مصطلحات جراحى تدوين و تنظيم شده است.
مؤلف در تدوين اين فرهنگ‌نامه نام عربى، انگليسى و فرانسوى هر اصطلاح را ذكر كرده و توضيح مختصرى پيرامون هر اصطلاح به عربى نگاشته است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب