رامهرمزی، حسن بن عبدالرحمن
| نام | رامهرمزی، حسن بن عبدالرحمن |
|---|---|
| نام‌های دیگر | ابو محمد حسن بن عبدالرحمن بن خلاد رامهرمزی
رامهرمزی، ابو محمد حسن |
| نام پدر | عبدالرحمن |
| متولد | 265ق |
| محل تولد | رامهرمز خوزستان |
| رحلت | 340ق یا 360ق |
| اساتید | ابوعبدالرحمن بن خلاد رامهرمزی
ابوحصین محمد بن حسین وادعی ابوجعفر محمد بن حسین حشمی ابوجعفر عمر بن ایوب سقطی |
| برخی آثار | المحدث الفاصل بین الراوی و الواعی |
| کد مؤلف | AUTHORCODE13609AUTHORCODE |
ابومحمد حسن بن عبدالرحمن بن خلاد رامهرمزی (265-360ق)، محدث شاعر و نویسنده‌ای پرتوان و نیکنگار قرن سوم و چهارم هجری است.
ولادت
در رامهرمز خوزستان مى‌زیسته‌است. او را محدث عجم نیز خوانده‌اند.
عجاج خطیب در مقدمة المُحدَّث الفاصل با توجه به روزگار زندگانى شیوخ ابن خَلاّد، تولد او را در حدود 265ق/879م دانسته است.
تحصیلات
ابن ندیم (متوفی 385ق) او را به حسن تألیف و زیبایی تصنیف ستوده است. وی برای فراگرفتن دانش و جمع‌آوری حدیث، محضر بیش از دویست تن از محدثان و مشایخ را درک نموده و از آن‌ها حدیث فراگرفته است. وی مردی پرکار و در نگارش توانمند بوده و آثار مختلفی از خود بجای نهاده است[۱].
مرحوم سید محسن امین (متوفی 1371ق) در کتاب أعیان الشیعة شرح‌حال تفصیلی رامهرمزی را آورده و از برخی آثار و روابط وی، شیعه بودن او را استظهار کرده است.
اساتید و شیوخ
از جمله شیوخ و کسانی که وی از آن‌ها روایت کرده، عبارتند از:
- ابوعبدالرحمن بن خلاد رامهرمزی؛
- ابوحصین محمد بن حسین وادعی (متوفی 296ق)؛
- ابوجعفر محمد بن عبدالله خضرمی (202- 297ق)؛
- ابوجعفر محمد بن حسین حشمی (221- 315ق)؛
- ابوجعفر عمر بن ایوب سقطی (متوفی 303ق)؛
- ابوعبدالله حسین بن محمد بن عفیر انصاری (219- 315ق)؛
- ابوبکر جعفر بن محمد فریابی (207- 301ق)؛
- ابوبکر اهوازی احمد بن محمود بن حرزاذ (متوفی 356ق)؛
- ابویحیی زکریا بن یحیی بن عبدالله ساجی (217- 307ق)؛
- ابوالقاسم عبدالله بن محمد بن عبدالعزیز بغوی (214- 317ق)؛
- ابومحمد یحیی بن محمد بن صاعد (228- 318ق)؛
- ابوبکر محمد بن حسین بن مکرم بغدادی (متوفی 309ق)؛
- ابوجعفر محمد بن عثمان بن ابی شیبه (متوفی 297)؛
- ابومحمد عبدان اهوازی عبدالله بن احمد بن موسی (216- 306ق)؛
- ابوجعفر احمد بن یحیی بن زهیر تستری (متوفی 310ق)؛
- ابومحمد یوسف بن یعقوب بن حماد (208- 297ق)؛
- ابوعلی حسن بن طیب بلخی شجاعی (متوفی 307)؛
- ابومحمد عبدالله بن صالح بن عبدالله بخاری (متوفی 305ق)؛
- ابوالخباز احمد بن محمد عسکری (زنده در 317ق)؛
- ابویعلی احمد بن علی موصلی (210- 307ق)؛
- ابوبکر محمد بن خلف بن مرزبان آجری (متوفی 303ق)؛
- ابوالحسین یعقوب بن ابراهیم انماطی (متوفی 303ق)؛
- ابوعمران موسی بن سهل جونی (متوفی 307ق)؛
- احمد بن هارون بن روح بردیجی (متوفی 301ق)؛
- ابوعلی حسین بن ادریس انصاری (متوفی 301ق)؛
- ابوبکر موسی بن اسحاق خطی (210- 297ق)؛
- ابویعقوب اسحاق بن ابراهیم انماطی (متوفی 302ق)؛
- ابوبکر محمد بن یحیی بن سلیمان مروزی (متوفی 298ق)؛
- ابوجعفر احمد بن یحیی حاوانی (181- 276ق)؛
- ابوخلیفه فضل بن حباب جحمی (متوفی 305ق) و...[۲].
وفات
رامهرمزی در سال 360ق جهان را بدرود گفت[۳].
آثار
در میان کتب فهرست و معاجم شیوخ، پانزده کتاب به وی منسوب شده است که عبارتند از:
- أدب الموائد؛
- أدب الناطق؛
- إمام التنزیل «فی القرآن الكریم»؛
- أمثال النبی؛
- ربیع المتیم فی أخبار العشاق؛
- رساله السفر؛
- الرثاء و التعازی، (در بعضی از مصادر «المراثی و التغازی» نیز ذکر شده است)؛
- کتاب الریحانتین: الحسن و الحسین(ع)، (در بعضی از مصادر «کتاب الرجحان بین الحسن و الحسین(ع)» نامیده شده است)؛
- الشیب و الشباب؛
- العلل فی مختار الأخبار؛
- الفلك فی مختار الأخبار و الأشعار؛
- مباسطة الوزراء؛
- النوادر و الشوارد؛
- المحدث الفاصل بین الراوی و الراعی؛
- المناهل و الأعطان و الحنین إلی الأوطان[۴].
پانویس
منابع مقاله
- الخطیب، محمد عجاج، «المحدث الفاصل بین الراوی و الواعی»، تألیف حسن بن عبدالرحمن رامهرمزی، دمشق، دارالفکر، چاپ سوم 1404ق/ 1984م.
- بی‌نام، «نگاهی به منابع حدیثشناسی»، نشریه حوزه، شماره 14، اردیبهشت‌ماه 1365، ص67-85 درج در پایگاه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- فکرت، محمدآصف، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج3، چاپ اول 1377