رویانی، محمد بن هارون
| نام | |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | هارون |
| متولد | حدود 210ق |
| محل تولد | رویان |
| رحلت | 307ق |
| اساتید | بندار
مزنی |
| برخی آثار | مسند الروياني و بذيله المستدرك من النصوص الساقطة |
| کد مؤلف | AUTHORCODE45853AUTHORCODE |
ابوبکر محمد بن هارون رویانی رازی (آملی) (متوفی 307ق)، عالم و محدّث قرن سوم و چهارم، صاحب کتاب «مسند الروياني».
ولادت
سال تولد ایشان به‌روشنی معلوم نیست. شاید طبق برخی قرائن بتوان گفت که او حدود 210ق، یا کمی قبل از آن متولد شده است[۱].
درباره شرح احوال او مطلبی در منابع ذکر نشده است؛ فقط بر اساس شهرت او به رویانی، شاید بتوان گفت که او در رویان به دنیا آمده و همان جا سکونت داشته است[۲].
اساتید
رویانی برای شنیدن حدیث به مناطق بسیاری سفر کرد، هرچند اطلاعات تفصیلی درباره سفرهای او در دست نیست. یکی از سفرهای او به مصر با دیدار محمد بن جریر طبری، ابن خُزَیمه و محمد بن نصر مروزی هم‌زمان بود. او از کسانی چون جعفر بن عبدالله بُندار فَنّاکی روایت کرده است و کسانی چون جعفر بن یعقوب فناکی از او روایت کرده‌اند[۳].
علاوه بر این به عراق، مدینه، مکه، شام و واسط مسافرت نمود. در عراق از بندار حدیث شنید و در مصر از مزنی[۴].
او نسبت به شیوخ عراقی خود اعتماد داشت؛ لذا از محمد بن بشار، محمد بن اسحاق صغانی، محمد بن مثنی، عمرو بن علی فلاس، سفیان بن وکیع، نصر بن علی جهضمی، ابوسعید اشج، عباس بن محمد دوری، محمد بن معمر بحرانی، ابوکریب محمد بن علاء، ابوعبدالله زیادی و دیگرانی که از اهالی بغداد، بصره، کوفه، حلوان عراق بودند، روایات بسیاری نقل نموده؛ به‌گونه‌ای که دو ثلث روایاتش را از طریق این اساتیدش نقل نموده است[۵].
شاگردان
مهم‌ترین شاگردان او عبارتند از:
- ابوبکر اسماعیلی؛
- ابراهیم بن احمد قرمیسینی؛
- جعفر بن عبدالله بن فناکی؛
- ابوالعباس محمد بن احمد بن علی آملی؛
- ابوالعباس احمد بن مظفر بکری[۶].
وفات
ابوبکر رویانی، در سال 307، درحالی‌که بیش از 95 سال داشت از دنیا رفت[۷].
آثار
ابویعلی خلیلی قزوینی از آثار او در فقه و حدیث سخن گفته، اما عناوین آنها را ذکر نکرده است. سمعانی نیز از کتاب «الغرر و الدرر» رویانی سخن گفته که نسخه‌ای از آن به روایت ابوسهل محمد بن ابراهیم اصفهانی (متوفی 530) در روزگار او متداول بوده است. اثر مشهور رویانی «مسند الصحابة» یا «مسند الروياني» است که نسخه کامل آن باقی نمانده و فقط جزء شانزدهم آن در دست است که با مسند بُرَیدَة بن حصیب آغاز شده و با روایتی از ابوجمعه انصاری خاتمه یافته است[۸].
پانویس
منابع مقاله
- ابویمانی، ایمن علی، «مسند الروياني»، تألیف ابوبکر محمد بن هارون رویانی، مؤسسه قرطبه، چاپ اول، 1416ق.
- رضایی، علی‌اکبر، دانشنامه جهان اسلام، زیرنظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرة‌المعارف اسلامی، چاپ اول، 1394.