ظریفی چلبی، حسن
| نام | ظریفی چلبی، حسن |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | علی |
| متولد | 953ق |
| محل تولد | سیروز ترکیه |
| رحلت | 1012م |
| اساتید | ابراهیم گلشنی |
| برخی آثار | کاشف الأسرار و مطلع الأنوار (نسخه خطی) |
| کد مؤلف | AUTHORCODE11275AUTHORCODE |
حسن ظریفی چلبی (953-1012ق)، فقیه، از صوفیان، شاعران و نویسندگان قرن دهم هجری
ولادت
حسن چلبی بن علی بن امرالله بن عبدالقادر حمیدی رومی حنفی معروف به ابن حنایی[۱]، ظاهرا از مردم سیروز ترکیه امروزی بوده است[۲].
عمر رضا کحاله در معجم المؤلفین تولد ایشان را در سال 953ق برابر با 1546م دانسته است.[۳]
تحصیلات
تحصیلات مقدماتی خود را هم در همان دیار فراگرفت. سپس به طریقت مولویه گروید. او همواره در تکمیل معلومات و شناخت معرفت به دنبال راهنما و هدایتگری بوده، تا به نیروی وی به ارشاد و به کمال معرفت نایل گردد.
وی پس از مسافرت‌های طولانی و زیارت خانه خدا راهی مصر شده و در پی گم‌گشته خویش می‌گردد. در این شهر از همه افراد سئوالاتی را جویا می‌شود، در نهایت وی را به شخصی در جامع مؤیدیه برای یافتن پاسخ سؤالات هدایت می‌كنند. این فرد همان ابراهیم گلشنی بود كه چلبی به نزد او می‌رود و از مریدان او می‌گردد. ابراهیم گلشنی بردعی (متوفای 940ق) نویسنده، شاعر و عارف ایرانی بوده که بنیان‌گذار مکتب گلشنیه در آسیای صغیر و مصر محسوب می‌شود.[۴]
چلپی در حلقه درس ابراهیم گلشنی شرکت جست و از پیروان و مبلغان سرسخت گلشنیان مصر گردید.[۵]
ظریفی چنان‌که از مطاوی کاشف الاسرار و مطلع الانوار برمی‌آید، به زبان فارسی، ادبیات تازی، دانش حدیث، تفسیر و دیگر معارف اسلامی تسلط داشته و به‌مناسبت شروح ابیات، جلوه‌هایی از علوم یادشده را در اثرش بروز داده است. او طبع شاعرانه نیز داشته و نمونه‌هایی از سروده‌های پارسی و تازی او در کاشف الاسرار و مطلع الانوار با تخلص حسن آمده است[۶].
وفات
از احوالات اواخر عمر او خبر نداریم؛ علیرضا قوجه‌زاده محقق کتاب کاشف الاسرار بر این اعتقاد است که حسن چلبی ظاهرا در سال 977 یا 980ق از دنیا رفته است.[۷] اما اسماعیل بغدادی (متوفای 1339ق) کتاب‌شناس و فهرست‌نگار مشهور عثمانى در هدیة العارفین[۸] و کحاله از کتاب‌شناسان معاصر در معجم المؤلفین[۹] بر این اعتقادند که ایشان در سال 1012ق (1603م) وفات کرده است.
آثار
- حاشیة على درر الحكام ملا خسرو
- كاشف الاسرار فی شرح بعض ابیات المثنوی[۱۰]
پانویس
منابع مقاله
- بغدادی، اسماعیل، «هدیة العارفین، أسماء المؤلفین و آثار المصنفین»، دار إحیاء التراث العربی، چاپ اول، بیروت
- كحاله، عمر رضا، «معجم المؤلفین»، دار إحیاء التراث العربی، چاپ اول، بیروت، 1376ق
- قوجه‌زاده، علیرضا، مقدمه بر کاشف الأسرار و مطلع الأنوار (شرح ابیاتی از مثنوی معنوی)، حسن چلپی، چاپ اول، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل، بهار 1389