في رحاب أهل‌البيت(ع): العصمة في النبوة و الإمامة

    از ویکی‌نور
    العصمة في النبوة و الإمامة
    في رحاب أهل‌البيت(ع): العصمة في النبوة و الإمامة
    پدیدآورانحصینی موسوی، سید عبدالرحیم (نویسنده) مجمع جهانی اهل‌بیت علیهم‌السلام، گروه پژوهش و پاسخ به شبهات (نویسنده)
    ناشرمجمع جهانی اهل‌بيت عليهم‌السلام. مرکز چاپ و نشر
    مکان نشرايران - قم
    سال نشر1426ق
    چاپ2
    شابک964-8686-80-7
    موضوعاسلام - مسايل متفرقه عصمت (اسلام)
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    في رحاب أهل‌البيت(ع): العصمة في النبوة و الإمامة، جلد چهلم از مجموعه کتابچه‌هایى است در چهل مجلد که موضوعات مختلف کلامى، فقهى و تاریخى و قرآنى را مورد بررسى قرار داده است. سید عبدالرحیم موسوى و یک گروه تحقیقى، تدوین و تنظیم این مجموعه را به انجام رسانده‌اند.

    اثر حاضر، مباحث مربوط به عصمت در نبوت و امامت را در خود جای داده است.

    ساختار

    کتاب با مقدمه گروه تحقیق و تدوین (كلمة المجمع)، آغاز گردیده و مطالب در هفت مبحث، سامان‌دهی شده است.

    گزارش محتوا

    در مقدمه گروه تحقیق (كلمة المجمع)، به موضوع کتاب و اهمیت آن، اشاره شده است[۱].

    در ابتدای کتاب، به فطرت کمال‌جو و حق‌طلب آدمی و سعی ذاتی او در تحصیل معارف و علوم اشاره شده[۲] و در مبحث نخست، واژه عصمت، از لحاظ لغوی و اصطلاحی، مورد بررسی قرار گرفته است. پیرامون معنای اصطلاحی عصمت، علمای مکتب اهل‌بیت(ع)، در این نقطه اشتراک نظر دارند که نفوس معصومین از توجه به گناهان ابا دارند و تسلیم در برابر خطایا و شهوات را از خویش می‌رانند، اما علمای مکاتب دیگر، در این مسئله اختلاف دارند؛ از جمله برخی قائل به جواز ارتکاب کبیره بر نبی تنها قبل از بعثت و برخی قائل به آن قبل و بعد از بعثت هستند[۳].

    در مبحث دوم، به بحث پیرامون دیدگاه مکتب ‌اهل‌بیت(ع) و مکتب اهل سنت درباره امامت پرداخته شده است و به این نکته اشاره شده است که امامت و خلافت در دیدگاه اهل سنت، بر حول این محور است که امام و خلیفه بعد از پیامبر(ص)، همان قائد و زعیم سیاسی بوده و متولی اداره شئون جامعه اسلامی، بعد از پیامبر(ص) است، ولذا بر طبق این دیدگاه، امام و رهبر جامعه، بر اساس نص و تعیین از قبل خداوند و به بیان پیامبر(ص) نبوده، بلکه انتخاب و انتصاب آن، برعهده جامعه است[۴]. اما از دیدگاه مکتب اهل‌بیت(ع)، امام علاوه بر رهبری سیاسی جامعه، متصدی منصب مرجعیت دینی نیز بوده، ولذا اطاعت و تبعیت از او، واجب است و بنابراین، لازم است که قول، فعل و تقریر او، حجت باشد همچون حجت بودن رسول؛ لذا باید امام معصوم باشد، مثل معصوم بودن پیامبر(ص)[۵].

    در ادامه این مبحث، به بررسی مکتب اصحاب حدیث، معتزله و اشاعره پیرامون عصمت انبیا پرداخته شده و در پایان، به‌منظور تشریح دیدگاه مکتب اهل‌بیت(ع)، از منظر «قاعده لطف»، به موضوع عصمت نگریسته شده و در این رابطه، نظر بزرگان شیعه از جمله شیخ مفید، سید مرتضی، شیخ طوسی و علامه حلی، مطرح شده است[۶].

    به اعتقاد نویسنده، ضرورت عصمت در نبوت، از خلال شناخت و توجه به نقش و وظایف الهی که برعهده انبیا می‌باشد، متجلی می‌گردد. در مبحث سوم، با توجه به آیات قرآن کریم، به ذکر این وظایف پرداخته شده است که عبارتند از: دعوت به‌سوی توحید؛ متحمل شدن رسالت و ایصال و رساندن آن به مردم؛ محقق کردن عدالت در جامعه و بشارت و انذار[۷].

    در مبحث چهارم، رابطه عصمت و اختیار، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است[۸] و مبحث پنجم، به بحث پیرامون رابطه عصمت و عدالت، اختصاص یافته است[۹].

    در مبحث ششم، موضوع عصیان و استغفار و توبه در حیات انبیا و عدم تنافی آن با عصمت ایشان، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در این مبحث، به موضوع سهو و فراموشی پیامبر(ص) پرداخته شده و در پایان، ادله نقلی عصمت انبیا، مورد بررسی قرار گرفته است[۱۰].

    امامیه بر این عقیده‌اند که نبی و امام، چه قبل از نبوت و امامت و چه پس از آن، مطلقا معصوم بوده و منزه از گناه، خطا، نسیان، سهو، جهل و غفلت می‌باشند؛ زیرا معصوم، انسان کاملی است که نقایص بشری و تمایلات نفسانی، از ولادت تا ممات، در او راهی نداشته و در اعتقادات و افعال دینی و نیز تکالیف شرعی و تبلیغ احکام شرعی و الهی، معصوم و مصون است؛ از این‌رو، در آخرین مبحث، به بررسی موضوع عصمت و ضرورت آن در امام پرداخته شده است[۱۱].

    در آخر این مبحث، به ذکر ادله نقلیه بر عصمت امام، پرداخته شده است که عبارتند از: آیه تطهیر، مباهله و امامت و حدیث ثقلین[۱۲].

    نتیجه و خلاصه مباحث کتاب، در انتهای آن آمده است[۱۳].

    وضعیت کتاب

    فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده و در پاورقی‌ها به ذکر منابع پرداخته شده است.

    پانویس

    1. ر.ک: كلمة المجمع، ص7-‌9
    2. ر.ک: متن کتاب، ص11-‌14
    3. ر.ک: همان، ص14-‌15
    4. ر.ک: همان، ص15-‌16
    5. ر.ک: همان، ص18
    6. ر.ک: همان19-‌23
    7. ر.ک: همان، ص23-‌25
    8. ر.ک: همان، ص29-‌30
    9. ر.ک: همان، ص30-‌32
    10. ر.ک: همان، ص33-‌43
    11. ر.ک: همان، ص43-‌48
    12. ر.ک: همان، ص48-‌69
    13. ر.ک: همان، ص70-‌72

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.


    وابسته‌ها