قلائد الدرر في مناسك من حج و اعتمر
| قلاید الدرر فی مناسک من حج و اعتمر | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | کاشف‌الغطاء، احمد (نویسنده) |
| ناشر | مؤسسه کاشف الغطاء العامة |
| مکان نشر | نجف اشرف - عراق |
| سال نشر | 1367 ق |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
قلائد الدرر في مناسك من حج و اعتمر تأليف آیت‌الله شيخ احمد آل كاشف الغطا كه مطابق با فتاوى برادرش علامه شيخ محمدحسین كاشف الغطا نگاشته شده است.
اين متن فقهى از جمله كتب كتاب‌خانه كاشف الغطا در نجف اشرف است كه انتشارات علميه نجف آن را در سال 1367ق - 1948م منتشر كرده است.
انگيزه تأليف
مؤلف انگيزه خود را از تدوين آن در مقدمه كتاب چنين بيان كرده است: تشويق و رغبت مخاطبين (مقلدين) در نگاشتن اين كتاب مؤثر بوده است. وى براى پاسخ‌گويى به پرسش‌هاى مؤمنينى كه به ايشان مراجعه مى‌كرده‌اند اين كتاب را نگاشته است.
ساختار
اين متن به روش معهود فقهى نگارش يافته است كه حاوى فقه فتوايى در موضوع «حج و عمره» مى‌باشد كه در قالب يك مقدمه و چند مقصد و يك خاتمه تدوين يافته است.
گزارش محتوا
در مقدمه اين كتاب به چند نكته اساسى اشاره شده است:
- مؤلف در ابتدا به بيان فضيلت حج و در ادامه به بيان ويژگى‌هاى آن مى‌پردازد بدين گونه كه حج از رياضات نفسانى و طاعت مالى، عبادت بدنى، قولى، فعلى، وجودى و عدمى مى‌باشد.
- سپس اين نكته را بيان مى‌كند كه حج، واجبى است كه داراى اجزاى گوناگون است به همين دليل فهم فروضات آن دشوار است و تفقه و تحقيق ويژه فقهى را مى‌طلبد.
- در پايان به بيان برخى از اسرار و فوايد حج مى‌پردازد كه در نظر برخى از ملحدين از جمله ابن ابى العوجا كوچك شمرده است.
بدنه كتاب با بحث آداب شرعى سفر به صورت عام و سفر حج به صورت ويژه آغاز شده است. در آثار عالمان اسلامى آداب متعددى براى آمادگى سفر به ويژه رفتن به حج ذكر گرديده كه در اين كتاب مؤلف به برخى از اين موارد اشاره كرده است، از قبيل توبه، رد مظالم و پرداخت ديون.
مستحب است كه مسافر هنگام خروج از منزل دعاهاى وارده را بخواند و هنگام سوار شدن بر مركب صدقه بدهد. هنگام فرود آمدن از مركب دو ركعت نماز به جا آورد.
هم‌چنين مسافر بايد حسن خلق داشته باشد.
ادامه بحث، در قالب مقصد دنبال مى‌گردد كه مقصد نخست حاوى توضيح حقيقت حج و تفاوت آن با حج قِران و اِفراد و اعمال پنج‌گانه حج تمتع نظير احرام، طواف، نماز طواف، سعى و تقصير، افعال مستحب، مكروه و واجب عمره تمتع و بحث مواقيت كفاره‌هاى احرام، احكام و شرايط و طواف عمره تمتع است.
پس از پرداختن به عمره تمتع، مؤلف به تفصيل، افعال و احكام واجب حج تمتع را پى مى‌گيرد و در ادامه، مباحث مشروحى درباره حج تمتع و واجبات، مستحبات و مكروهات وقوف در عرفات، واجبات، مستحبات و مكروهات وقوف در مشعر، سر بريدن قربانى، مسائل پيرامون قربانى، حج قران، نذر و كفارات ارائه مى‌دهد.
در ادامه، مصنف يكى از مناسك منا را حلق دانسته است كه بايد در مكه انجام شود.
رساله عمره، در بحث‌هاى پايانى كتاب آمده و درآن مؤلف مطالبى را تحت عنوان رساله‌اى در عمره بيان مى‌كند كه ادامه آن در مورد پى‌گيرى آنچه در حج فوت شده و مستحبات وداع هنگام خروج از مكه و آداب و احكامى است كه در مدينه براى حاجى بيان شده است.
از جمله اين مستحبات، زيارت امام حسن مجتبى(ع)، امام زين‌العابدين(ع)، امام باقر(ع)، امام صادق(ع)، جناب عبدالله پدر بزرگوار رسول خدا(ص)، حمزه عموى رسول‌الله، ابراهيم فرزند پيامبر و فاطمه بنت اسد است كه به اذعان نویسنده، زيارت اين بزرگواران داراى ثواب بى‌شمار مى‌باشد.
در خاتمه مستحبات وداع در هنگام خروج از مدينه النبى بيان شده است.