مجموعه آثار شیخ محمود شبستری
| مجموعه آثار شیخ محمود شبستری | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شبستری، محمود (نويسنده) موحد، صمد (مصحح) |
| عنوان‌های دیگر | گلشن راز، سعادتنامه، حق الیقین - مرآت المحققین، مراتب العارفین |
| ناشر | طهوری |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1371ش |
| چاپ | 2 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | ش2م3 283 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مجموعه آثار شیخ محمود شبستری مشتمل بر گلشن راز، سعادتنامه، حق‌الیقین، مرآت المحققین، مراتب العارفین، اثر سعدالدین محمود بن عبدالکریم بن یحیی شبستری(720-687ق) عارف و شاعر قرن هفتم و هشتم در مباحث عرفانی و فلسفی است.
منظومه گلشن راز، مهم‌ترین و عمیق‌ترین اثر شبستری، است که در پاسخ به سوالات امیر حسینی هروی سروده شده و مؤلف ضمن پاسخ به سوالات، در باره موضوعات گوناگون عرفانی و فلسفی، بحث می‌کند و این بحث‌ها بیشتر با عنوان تمثیل و یا قاعده از جواب‌ها متمایز می‌شود. این کتاب را می‌توان زبده و چکیده حکمت نظری صوفیه دانست. [۱].
حق‌الیقین فی معرفه رب‌العالمین که رساله‌ای است در یک مقدمه و هشت باب؛ به‌ازای درهای بهشت، و هر بابی از آن مشتمل بر دقایق و لطایف که شبستری در آن لطائف حکمت الهی را به نیکوترین وجه مطرح ساخته و در هر باب دقایق عرفانی را بر وفق عقل و نقل و ذوق، تبیین کرده است. [۲].
مرات المحققین، رساله مختصری در بیان معرفت نفس و علم خداشناسی و مشتمل بر هفت باب است. گرچه برخی این رساله را به ابن سینا یا ناصرخسرو نسبت داده‌اند؛ اما باتوجه‌به اشعاری که از عطار و سنایی در باب چهارم و پنجم رساله آمده است این انتساب مردود است[۳].
سعادتنامه، کتابی است در زمینه مسائل کلامی که مؤلف ضمن مطرح‌کردن عقاید اهل کلام و نقد آرا و عقاید برخی از فرق و مکاتب، به‌رسم عارفان درباره هر موضوع با عنوان‌های علم‌الیقین و عین‌الیقین و حق‌الیقین بحث می‌کند و در بیان هر مطلب، به آیات قرآنی و احادیث نبوی استناد می‌کند. این منظومه مشتمل بر هشت باب است که هر باب هم دارای فصولی است که مشتمل بر حکایات و تمثیلاتی است. گرچه بنای مؤلف این بوده که این منظومه در هشت باب باشد؛ ولی پس از سرودن چهار باب از ادامه آن منصرف می‌شود. [۴].
مراتب العارفین، نیز کتاب دیگری است که به شبستری منسوب شده است؛ اما برخی می‌گویند باتوجه‌به محتوای آن که شیعی بودن مؤلف را می‌رساند، به نظر نمی‌آید که این انتساب، صحیح باشد. [۵].
محقق، مقدمه مفصلی را در ابتدای این نسخه، پیرامون آثار شبستری و زندگانی و شرح‌حال وی نوشته است. ضمن اینکه در نسخه مزبور، صرفا حاوی منظومه گلشن راز است و صفحات مربوط به سایر آثار شیخ، در آن نیامده است.
همچنین به‌ضمیمه کتاب، شرح لغات و اصطلاحات و توضیحاتی پیرامون اشعار منظومه، آورده شده است. [۶].
پانویس
منابع مقاله
- متن کتاب