نزهة الأنام في محاسن الشام
| نزهة الأنام فی محاسن الشام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بدری دمشقی، ابوبکر بن عبدالله (نویسنده) |
| ناشر | المطبعة السلفیة |
| مکان نشر | قاهره - مصر |
| سال نشر | 1341 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | دمشق |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DS 99 /د8ب4 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نزهة الأنام في محاسن الشام، تأليف ابوالبقاء، عبدالله بن محمد بدرى مصرى دمشقى، از علماى قرن نهم، به زبان عربى و در موضوع بيان محاسن و فضايل شام است.
ساختار
كتاب، شامل مقدمه ناشر، مقدمه مؤلف و متن(بدون باب‌بندى و فصل‌بندى) است.
متن كتاب، مجموعه‌اى است زيبا و ادبى كه همراه با نظم و نثر مى‌باشد و در آن به وصف شعرا و ادباى شام، بيان نواحى و اماكن، طبيعت، ابواب، مساجد، قلعه‌ها، كوه‌ها، گل‌ها، درختان، ادويه‌ها، صنايع و... شام پرداخته است.
مؤلف، در بيان مطالب كتاب، از روايات و اشعار عرب استفاده نموده است.
گزارش محتوا
مؤلف، در ابتداى متن كتاب، رواياتى را پيرامون شام و اهميت آن بيان مى‌كند؛ رواياتى از اين قبيل: عن عبدالله بن حوالة: قال رسول‌الله(ص): «انكم ستجندون بعدى اجنادا ثلاثة؛ جندا الى اليمن و جندا الى الشام و جندا الى العراق»؛ قال عبدالله: «خر لى يا رسول‌الله»! قال: «عليك بالشام، فانها خيرة الله فى ارضه يجتبى اليها خيرته من عباده و ان الله قد تكفل لى بالشام و اهله».
سپس در مورد اشتقاق اسم شام(قال بعض الشراح و المورخين و المفسرين: انما سميت الشام شاما، لان قوما من بنى كنعان نزلوها فتشاءموا اليها، فسميت شاما لذلك)، بانى دمشق(عازر غلام حضرت ابراهيم يا بيوراسف يا دمشقش غلام اسكندر يا...)، بناى قصر جيرون و بريد، ابواب دمشق(باب صغير، باب كيسان، باب شرقى، باب توما، باب جنيق، باب جابيه و...)، فتح شام به دست صحابه، فضيلت مسجد دمشق(عن عمرو بن الدونس الغسانى فى تفسير «و التين» قال: التين مسجد دمشق كان بستانا لهود(ع) و فيه تين قديم)، بناى مسجد توسط وليد بن عبدالملك، مناره‌هاى مسجد(عروس، غربى، شرقى)، وصف جامع دمشق با نثرى زيبا و ادبى توسط بدرالدين حسن بن حبيب حلبى(دمشق چونان خالى است بر گونه گيتى، زينت شهرهاست همچون پر طاووس يا طوق كبوتر و...)، وصف جامع دمشق با شعر
| اى يگانه شده در حسن و جمالش به جهان | مردم اندر طرب از آنكه تويى معبدشان |
قلعه شام و حسن بنا و وسعت آن، بين النهرين، وصف ناعوره، محصولات گياهى دمشق(نرگس، ياسمين، سوسن، زنبق، شقايق، نيلوفر و...)، خوردنى‌هاى شهر دمشق(زيتون، خيار و سبزى، لوبياى دمشق، ترخون، اسفناج و كرفس، نارنج و ليمو و...)، صناعات و تجارت‌هاى شام و... مفصلا سخن مى‌گويد.
وضعيت كتاب
فهرست مطالب و موضوعات در پايان كتاب و پاره‌اى از توضيحات و اختلاف نسخ در پاورقى ذكر شده است.
كتاب، جزء كتب خطى دارالسلام بغداد بوده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.