كتاب الانصاف: تفاوت میان نسخه‌ها

اولين مطلبى كه قبل از مباحث فصول سه‌گانه، بدان پرداخته شده است، توضيحاتى است راجع به جوهر و اين بدان جهت است كه ارسطاطاليس در اصل مقالة اللام از كتاب ما بعد الطبيعه خود، ابتدا، اصناف جوهر را بررسى كرده، سپس به تشريح آنها پرداخته است؛ شارح نيز تبعاً للماتن، همين مسير را دنبال نموده و ابتدا جمله«ان كانت الجوهر فاسدة فالكل فاسد» را كه ارسطاطاليس در آغاز بحث از جوهر بيان كرده، مورد بررسى قرار داده است، بعد راجع به زمان و اتصال آن سخن گفته و ارتباط آن را با حق اول و همين‌طور چگونگى مبدئيت حق اول را نسبت به حركات و افعال، بيان نموده است.

[[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]]، از ثامسطيوس نقل مى‌كند كه«مبدأ اول، نخست، ذات خود را تعقل مى‌كند، سپس از ذاتش، اشياى ديگر را تعقل مى‌نمايد، پس او عالم عقلى را يك دفعه و بدون نياز به انتقال و تردد از معقول به معقول، تعقل مى‌كند؛ تعقل مبدأ اول اشيا را، از قبيل تعقل امور خارجى نيست، مانند حال ما نسبت به موجودات، بلكه تعقل او اشيا را، فى ذاته مى‌باشد.