۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
توضيح المراد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - ' ؛' به '؛') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
مؤلف چنين بيان مى‌كند از آنجايى كه شرح تجريد الاعتقاد [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]]، مورد استقبال محصلين مى‌باشد، اما داراى ابهاماتى بوده كه نياز به توضيح دارد، تصميم گرفتم كه تعليقى بر اين كتاب بنگارم. | مؤلف چنين بيان مى‌كند از آنجايى كه شرح تجريد الاعتقاد [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]]، مورد استقبال محصلين مى‌باشد، اما داراى ابهاماتى بوده كه نياز به توضيح دارد، تصميم گرفتم كه تعليقى بر اين كتاب بنگارم. | ||
== سبك و روش كتاب [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسى]] | == سبك و روش كتاب [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسى]] == | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
[[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] شاگرد برجسته‌ى خواجه نيز با فراگيرى كتاب استاد به نزد وى به شرح آن همت گماشت و سائر كتاب‌هاى كلامى خود را بر همين شيوه سامان داد، جز آن كه خود نيز باطرح مباحث معرفت شناسى در آغاز كتاب نهج الحق و نهايه المرام بناى عقلى آن را كامل‌تر ساخت. | [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] شاگرد برجسته‌ى خواجه نيز با فراگيرى كتاب استاد به نزد وى به شرح آن همت گماشت و سائر كتاب‌هاى كلامى خود را بر همين شيوه سامان داد، جز آن كه خود نيز باطرح مباحث معرفت شناسى در آغاز كتاب نهج الحق و نهايه المرام بناى عقلى آن را كامل‌تر ساخت. | ||
نكته‌ى قابل توجه اين است كه از زمان خواجه به بعد، فلسفه گرايش كلامى به خود گرفت، زيرا كه تمام فيلسوفان بعد از خواجه، همچون خاندان دشتكى، دوانى، باغنوى، [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]]، [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]]، و بالاخره مكتب فلسفى اصفهان بنياد انديشه‌ى فلسفى خود را در سير مباحث كلامى تدوين نمودند، از اين رو كلام متاخر از [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسى]] | نكته‌ى قابل توجه اين است كه از زمان خواجه به بعد، فلسفه گرايش كلامى به خود گرفت، زيرا كه تمام فيلسوفان بعد از خواجه، همچون خاندان دشتكى، دوانى، باغنوى، [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]]، [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]]، و بالاخره مكتب فلسفى اصفهان بنياد انديشه‌ى فلسفى خود را در سير مباحث كلامى تدوين نمودند، از اين رو كلام متاخر از [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسى]] در واقع ترسيم كننده‌ى نظام فلسفى اسلام است. | ||
== ابتكار [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصيرالدين طوسى]] در تجريد == | == ابتكار [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصيرالدين طوسى]] در تجريد == | ||
| خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
#"شرح تجريد العقائد"، ملا بلال شاخنى قاينى. | #"شرح تجريد العقائد"، ملا بلال شاخنى قاينى. | ||
#"المفيد فى شرح التجريد"، ابوعمرو احمد مصرى. | #"المفيد فى شرح التجريد"، ابوعمرو احمد مصرى. | ||
#"القول السديد"، [[حسینی شیرازی، محمد|سيد محمد شيرازى]] | #"القول السديد"، [[حسینی شیرازی، محمد|سيد محمد شيرازى]] معاصر. | ||
#"[[شوارق الإلهام في شرح تجريد الكلام (انتشارات مؤسسة الإمام الصادق)|شوارق الالهام]] "، [[لاهیجی، عبدالرزاق بن علی|ملا عبدالرزاق لاهيجى]]، اين شرح تا اواسط بخش الهيات مى‌باشد، كه حواشى مختلفى بر آن زده شده است. | #"[[شوارق الإلهام في شرح تجريد الكلام (انتشارات مؤسسة الإمام الصادق)|شوارق الالهام]] "، [[لاهیجی، عبدالرزاق بن علی|ملا عبدالرزاق لاهيجى]]، اين شرح تا اواسط بخش الهيات مى‌باشد، كه حواشى مختلفى بر آن زده شده است. | ||
#"مشارق الالهام"، [[لاهیجی، عبدالرزاق بن علی|ملا عبدالرزاق لاهيجى]]؛ بنا به نقل علامه طهرانى اين شرح فقط بر قسمت امور عامه مى‌باشد. | #"مشارق الالهام"، [[لاهیجی، عبدالرزاق بن علی|ملا عبدالرزاق لاهيجى]]؛ بنا به نقل علامه طهرانى اين شرح فقط بر قسمت امور عامه مى‌باشد. | ||
#"تسديد القواعد فى شرح تجريد العقائد"، شرح قديم شمس‌الدين محمود اصفهانى. وى در ابتداى شرح خود ابراز داشته كه شرح [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] اولين شرح اين كتاب است و اگر آن نبود اين متن شرح نمى‌شد. | #"تسديد القواعد فى شرح تجريد العقائد"، شرح قديم شمس‌الدين محمود اصفهانى. وى در ابتداى شرح خود ابراز داشته كه شرح [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] اولين شرح اين كتاب است و اگر آن نبود اين متن شرح نمى‌شد. | ||
#"حاشيه‌ى شريفه"، [[جرجانی، علی بن محمد|مير سيد شريف جرجانى]]، اين حاشيه خود داراى 26 حاشيه‌ى ديگر مى‌باشد. | #"حاشيه‌ى شريفه"، [[جرجانی، علی بن محمد|مير سيد شريف جرجانى]]، اين حاشيه خود داراى 26 حاشيه‌ى ديگر مى‌باشد. | ||
#"شرح تجريد العقائد"، علاءالدين على [[قوشچی، علی بن محمد|قوشجى]] | #"شرح تجريد العقائد"، علاءالدين على [[قوشچی، علی بن محمد|قوشجى]] معروف، به فاضل [[قوشچی، علی بن محمد|قوشجى]]؛ اين كتاب نيز داراى حواشى مختلفى مى‌باشد. | ||
#"حاشيه‌ى جلاليه"، ملاجلال الدين دوانى، وى ابتدا حاشيه‌اى بر اين شرح كه به نام حاشيه‌ى قديم خوانده مى‌شد، نگاشت. اين حاشيه مورد خورده‌گيرى معاصر وى صدرالدين محمد دشتكى قرار گرفت. وى سپس حاشيه‌اى ديگر در مقام پاسخگويى به وى نوشت كه به نام حاشيه‌ى جديد خوانده مى‌شود. دشتكى در مقام دفاع از خود برآمد و حاشيه‌ى جديدى بر رد دوانى نگاشت كه دوباره دوانى پاسخى به وى داد كه به نام حاشيه‌ى "اجد" خوانده مى‌شود. عمر دشتكى به پاسخگويى از وى وفا ننمود تا اين كه فرزند وى غياث افلدين در مقام پاسخ به دوانى "تجريد الغواشى" را نگاشت. حدود 18 حاشيه بر حاشيه قديم نگاشته شده است. | #"حاشيه‌ى جلاليه"، ملاجلال الدين دوانى، وى ابتدا حاشيه‌اى بر اين شرح كه به نام حاشيه‌ى قديم خوانده مى‌شد، نگاشت. اين حاشيه مورد خورده‌گيرى معاصر وى صدرالدين محمد دشتكى قرار گرفت. وى سپس حاشيه‌اى ديگر در مقام پاسخگويى به وى نوشت كه به نام حاشيه‌ى جديد خوانده مى‌شود. دشتكى در مقام دفاع از خود برآمد و حاشيه‌ى جديدى بر رد دوانى نگاشت كه دوباره دوانى پاسخى به وى داد كه به نام حاشيه‌ى "اجد" خوانده مى‌شود. عمر دشتكى به پاسخگويى از وى وفا ننمود تا اين كه فرزند وى غياث افلدين در مقام پاسخ به دوانى "تجريد الغواشى" را نگاشت. حدود 18 حاشيه بر حاشيه قديم نگاشته شده است. | ||
#"حاشيه صدريه"، صدرالدين محمد دشتكى وى دو حاشيه در پاسخ به حاشيه‌ى دشتكى دارد. | #"حاشيه صدريه"، صدرالدين محمد دشتكى وى دو حاشيه در پاسخ به حاشيه‌ى دشتكى دارد. | ||
#"حاشيه‌ى [[خفری، محمد بن احمد|خفرى]] "، شمس‌الدين محمد [[خفری، محمد بن احمد|خفرى]] | #"حاشيه‌ى [[خفری، محمد بن احمد|خفرى]] "، شمس‌الدين محمد [[خفری، محمد بن احمد|خفرى]] وى بر بخش الهيات شرح جديد حاشيه‌ى مبسوط و دقيقى نگاشت كه پس از وى حواشى مختلفى بالغ بر 19 حاشيه بر آن نگاشته شد. | ||
#"شروح مير سيد احمد علوى رياض القدس" كه شرح جامعى بر بخش‌هاى مختلف كتاب مى‌باشد. | #"شروح مير سيد احمد علوى رياض القدس" كه شرح جامعى بر بخش‌هاى مختلف كتاب مى‌باشد. | ||
#"حظيره الانس من اركان كتاب رياض القدس"، مير سيد احمد علوى عاملى كه خلاصه‌اى از شرح رياض القدس بر شرح تجريد است. | #"حظيره الانس من اركان كتاب رياض القدس"، مير سيد احمد علوى عاملى كه خلاصه‌اى از شرح رياض القدس بر شرح تجريد است. | ||
#"مصابيح القدس و قنادى الانس"، مير سيد احمد علوى عاملى، شرحى تحليلى از آغاز تجريد تا بخش نبوت. وى در اين شرح به تحليل آراء دوانى، [[خفری، محمد بن احمد|خفرى]] | #"مصابيح القدس و قنادى الانس"، مير سيد احمد علوى عاملى، شرحى تحليلى از آغاز تجريد تا بخش نبوت. وى در اين شرح به تحليل آراء دوانى، [[خفری، محمد بن احمد|خفرى]] وغيره پرداخته است. | ||
#"عقد الجواهر المتعلقه به كتاب التجريد الزاخر"، مير سيد احمد علوى عاملى، شرح بخش جواهر واعراض. | #"عقد الجواهر المتعلقه به كتاب التجريد الزاخر"، مير سيد احمد علوى عاملى، شرح بخش جواهر واعراض. | ||
#"روضه المتقين"، مير سيد احمد علوى عاملى، شرح بر بخش امامت و معاد. | #"روضه المتقين"، مير سيد احمد علوى عاملى، شرح بر بخش امامت و معاد. | ||