پرش به محتوا

المولود في بيت‌الله الحرام علي(ع) أم حكيم بن حزام: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'حاکم نیشابوری' به 'حاکم نیشابوری ')
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
خط ۳۸: خط ۳۸:
</div>
</div>
==معرفی اجمالی==
==معرفی اجمالی==
'''المولود في بيت الله الحرام علي(ع) أم حكيم بن حزام'''، اثر سید [[حسنی، نبیل|نبیل حسنی]]، پژوهشی است پیرامون این نکته که آیا مولود کعبه، [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] است یا حکیم بن حزام.
'''المولود في بيت الله الحرام علي(ع) أم حكيم بن حزام'''، اثر سید [[حسنی، نبیل|نبیل حسنی]]، پژوهشی است پیرامون این نکته که آیا مولود کعبه، [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] است یا حکیم بن حزام.


===زبان و زمان نگارش===
===زبان و زمان نگارش===
خط ۴۶: خط ۴۶:
کتاب با دو مقدمه از ناشر و نویسنده آغاز و مطالب در پنج مبحث و هر مبحث در چندین مسئله، تنظیم شده است.
کتاب با دو مقدمه از ناشر و نویسنده آغاز و مطالب در پنج مبحث و هر مبحث در چندین مسئله، تنظیم شده است.


نویسنده در ابتدا به مطالعه و بررسی نصوصی پرداخته که مبین شخصیت حکیم بن حزام بوده و سپس به بررسی خصوصیت ولادت در کعبه پرداخته و پس از آن، اقوال مختلف پیرامون ولادت در کعبه و مناقشات واردشده درباره هریک را بررسی نموده است. در پایان، به بررسی اقوال واردشده پیرامون ولادت حکیم بن حزام در کعبه و نیز نصوصی که بر ولادت [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] در خانه خدا تأکید دارند، پرداخته است.
نویسنده در ابتدا به مطالعه و بررسی نصوصی پرداخته که مبین شخصیت حکیم بن حزام بوده و سپس به بررسی خصوصیت ولادت در کعبه پرداخته و پس از آن، اقوال مختلف پیرامون ولادت در کعبه و مناقشات واردشده درباره هریک را بررسی نموده است. در پایان، به بررسی اقوال واردشده پیرامون ولادت حکیم بن حزام در کعبه و نیز نصوصی که بر ولادت [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] در خانه خدا تأکید دارند، پرداخته است.


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
خط ۵۷: خط ۵۷:
در مسئله اول، به بررسی اقوال صاحبان تراجم پیرامون شخصیت حکیم بن حزام پرداخته شده و دو طریق زیر، برای آگاهی از شرح حال وی، مورد مطالعه قرار گرفته است:
در مسئله اول، به بررسی اقوال صاحبان تراجم پیرامون شخصیت حکیم بن حزام پرداخته شده و دو طریق زیر، برای آگاهی از شرح حال وی، مورد مطالعه قرار گرفته است:
# ابن حجر (متوفی 852ق): وی ابن حزام را چنین معرفی کرده: «حکیم بن حزام بن خویلد بن اسد بن عبدالعزی بن قصی اسدی، پسر برادر خدیجه همسر پیامبر(ص) و نام مادرش صفیه و به قولی فاخته و به قولی دیگر زینب دختر زهیر بن حارث بن اسد بن عبدالعزی بوده است. کنیه او ابوخالد است و حدیثی در کتب شش‌گانه از وی نقل شده... از خود او شنیده شده که گفته است: من سیزده سال پیش از عام الفیل به دنیا آمدم...».<ref>ر.ک: متن کتاب، ص18</ref>
# ابن حجر (متوفی 852ق): وی ابن حزام را چنین معرفی کرده: «حکیم بن حزام بن خویلد بن اسد بن عبدالعزی بن قصی اسدی، پسر برادر خدیجه همسر پیامبر(ص) و نام مادرش صفیه و به قولی فاخته و به قولی دیگر زینب دختر زهیر بن حارث بن اسد بن عبدالعزی بوده است. کنیه او ابوخالد است و حدیثی در کتب شش‌گانه از وی نقل شده... از خود او شنیده شده که گفته است: من سیزده سال پیش از عام الفیل به دنیا آمدم...».<ref>ر.ک: متن کتاب، ص18</ref>
#[[ابن عساکر، علی بن حسن| ابن عساکر]] (متوفی 571ق): وی شرح حال مفصلی در «[[تاریخ مدینة دمشق|تاریخ دمشق]] » آورده و علی‌رغم این شرح حال مفصل، به منقبت خاصی که وی آن را در کنار پیامبر به دست آورده باشد، اشاره نکرده است. اساسا او چگونه می‌تواند منقبت ویژه‌ای با نبی(ص) داشته باشد، درحالی‌که وی در سال فتح مکه اسلام آورد و جزو «المؤلفة قلوبهم» بود....<ref>ر.ک: همان، ص22-23</ref>
#[[ابن عساکر، علی بن حسن| ابن عساکر]] (متوفی 571ق): وی شرح حال مفصلی در «[[تاریخ مدینة دمشق|تاریخ دمشق]] » آورده و علی‌رغم این شرح حال مفصل، به منقبت خاصی که وی آن را در کنار پیامبر به دست آورده باشد، اشاره نکرده است. اساسا او چگونه می‌تواند منقبت ویژه‌ای با نبی(ص) داشته باشد، درحالی‌که وی در سال فتح مکه اسلام آورد و جزو «المؤلفة قلوبهم» بود....<ref>ر.ک: همان، ص22-23</ref>


در مسئله دوم، نقش حکیم بن حزام در حیات سیاسی در خلال نیمه قرن اول هجری، پیرامون وقایعی همچون قتل عثمان بن عفان و نقش وی در دفن عثمان و نیز جنگ جمل، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.<ref>ر.ک: همان، ص31-45</ref>
در مسئله دوم، نقش حکیم بن حزام در حیات سیاسی در خلال نیمه قرن اول هجری، پیرامون وقایعی همچون قتل عثمان بن عفان و نقش وی در دفن عثمان و نیز جنگ جمل، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.<ref>ر.ک: همان، ص31-45</ref>
خط ۶۳: خط ۶۳:
در مبحث دوم، به بحث پیرامون خصوصیت ولادت در کعبه در خلال دو محور اساسی پرداخته شده است که عبارت است از اینکه آیا حرمت ولادت در کعبه، حرمت ذاتی است یا اکتسابی است که پس از بررسی ادله، چنین نتیجه‌گیری شده است که چنین خصوصیتی اکتسابی است و در گرو این است که شخص برای خانه کعبه قائل به احترام و تعظیم باشد.<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص12</ref>
در مبحث دوم، به بحث پیرامون خصوصیت ولادت در کعبه در خلال دو محور اساسی پرداخته شده است که عبارت است از اینکه آیا حرمت ولادت در کعبه، حرمت ذاتی است یا اکتسابی است که پس از بررسی ادله، چنین نتیجه‌گیری شده است که چنین خصوصیتی اکتسابی است و در گرو این است که شخص برای خانه کعبه قائل به احترام و تعظیم باشد.<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص12</ref>


در مبحث سوم، در ضمن دو مسئله، به بررسی اقوال مختلف پیرامون ولادت در کعبه و مناقشات واردشده درباره هریک پرداخته شده است. در مسئله نخست اقوال مطرح گردیده و در مسئله دوم، هریک به ترتیب، مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. این اقوال مربوط به [[قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج|مسلم بن حجاج]] ([[قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج|صاحب صحیح مسلم]]) (متوفی 261ق)، نووی (متوفی 676ق)، [[ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله|ابن ابی‌الحدید معتزلی]] (متوفی 656ق)، حلبی (متوفی 1044ق)، [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم نیشابوری]] (متوفی 405ق) و [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانی]] (متوفی 582ق) است .<ref>ر.ک: متن کتاب، ص80-89</ref>
در مبحث سوم، در ضمن دو مسئله، به بررسی اقوال مختلف پیرامون ولادت در کعبه و مناقشات واردشده درباره هریک پرداخته شده است. در مسئله نخست اقوال مطرح گردیده و در مسئله دوم، هریک به ترتیب، مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. این اقوال مربوط به [[قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج|مسلم بن حجاج]] ([[قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج|صاحب صحیح مسلم]]) (متوفی 261ق)، نووی (متوفی 676ق)، [[ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله|ابن ابی‌الحدید معتزلی]] (متوفی 656ق)، حلبی (متوفی 1044ق)، [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم نیشابوری]] (متوفی 405ق) و [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانی]] (متوفی 582ق) است .<ref>ر.ک: متن کتاب، ص80-89</ref>


در مبحث چهارم، پس از بررسی اقوال واردشده پیرامون ولادت حکیم بن حزام در کعبه، به این نتیجه رسیده شده است که سرچشمه انتشار چنین روایاتی در جامعه اسلامی، زبیر بن بکار و مصعب بن عبدالله بوده که مخالفت و دشمنی شدیدی با [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] داشته و به‌منظور تحت‌الشعاع قرار دادن و کم‌رنگ کردن فضیلت ولادت آن حضرت در کعبه، دست به جعل و انتشار چنین اخبار و روایاتی زدند.<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص13</ref>
در مبحث چهارم، پس از بررسی اقوال واردشده پیرامون ولادت حکیم بن حزام در کعبه، به این نتیجه رسیده شده است که سرچشمه انتشار چنین روایاتی در جامعه اسلامی، زبیر بن بکار و مصعب بن عبدالله بوده که مخالفت و دشمنی شدیدی با [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] داشته و به‌منظور تحت‌الشعاع قرار دادن و کم‌رنگ کردن فضیلت ولادت آن حضرت در کعبه، دست به جعل و انتشار چنین اخبار و روایاتی زدند.<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص13</ref>


در آخرین مبحث، به بررسی نصوصی پرداخته شده است که بر ولادت [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] در خانه خدا تأکید داشته و آن را از جمله فضایل مخصوص آن حضرت دانسته است. از جمله موضوعات مهم مطرح‌شده در این مبحث، عبارتند از: حکمت ولادت [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] در کعبه؛ حکمت‌هایی همچون: تلازم میان کعبه و [[امام على(ع)|علی بن ابی‌طالب(ع)]]؛ تشابه بین امام و بیت الحرام در ارتباط با مردم؛ تحقق امان در التجا و پناه بردن به بیت الحرام و [[امام على(ع)|امام [[امام على(ع)|علی بن ابی‌طالب(ع)]] و تلازم؛ تلازم میان امامت و اقامه نماز؛ تلازم بین اذان و دوران زمین و امامت.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص109-119</ref>
در آخرین مبحث، به بررسی نصوصی پرداخته شده است که بر ولادت [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] در خانه خدا تأکید داشته و آن را از جمله فضایل مخصوص آن حضرت دانسته است. از جمله موضوعات مهم مطرح‌شده در این مبحث، عبارتند از: حکمت ولادت [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] در کعبه؛ حکمت‌هایی همچون: تلازم میان کعبه و [[امام على(ع)|علی بن ابی‌طالب(ع)]]؛ تشابه بین امام و بیت الحرام در ارتباط با مردم؛ تحقق امان در التجا و پناه بردن به بیت الحرام و [[امام على(ع)|امام [[امام على(ع)|علی بن ابی‌طالب(ع)]] و تلازم؛ تلازم میان امامت و اقامه نماز؛ تلازم بین اذان و دوران زمین و امامت.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص109-119</ref>


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش