پرش به محتوا

بررسی صحت و اعتبار روایات تفسیر منسوب به امام عسکری علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

لینک درون متنی
بدون خلاصۀ ویرایش
(لینک درون متنی)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
<div class="wikiInfo">
[[پرونده:NUR11092J1.jpg|بندانگشتی|بررسی صحت و اعتبار روایات تفسیر منسوب به امام عسکری علیه‌السلام]]
[[پرونده:NUR11092J1.jpg|بندانگشتی|بررسی صحت و اعتبار روایات تفسیر منسوب به امام عسکری علیه‌السلام]]
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
|+ |
|+  
|-
|-
! نام کتاب!! data-type='bookName'|بررسی صحت و اعتبار روایات تفسیر منسوب به امام عسکری علیه‌السلام
! نام کتاب!! data-type="bookName" |بررسی صحت و اعتبار روایات تفسیر منسوب به امام عسکری علیه‌السلام
|-
|-
|نام های دیگر کتاب  
|نام های دیگر کتاب  
|data-type='otherBookNames'|
| data-type="otherBookNames" |
|-
|-
|پدیدآورندگان  
|پدیدآورندگان  
|data-type='authors'|[[هاشمی، فاطمه]] (نويسنده)
| data-type="authors" |[[هاشمی، فاطمه]] (نويسنده)
|-
|-
|زبان  
|زبان  
|data-type='language'|فارسی
| data-type="language" |فارسی
|-
|-
|کد کنگره  
|کد کنگره  
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏102‎‏/‎‏1‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏5‎‏ ‎‏ت‎‏7089
| data-type="congeressCode" style="direction:ltr" |‏BP‎‏ ‎‏102‎‏/‎‏1‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏5‎‏ ‎‏ت‎‏7089
|-
|-
|موضوع  
|موضوع  
|data-type='subject'|تفاسیر (سوره بقره)
| data-type="subject" |تفاسیر (سوره بقره)


تفاسیر (سوره فاتحه)
تفاسیر (سوره فاتحه)
خط ۳۰: خط ۳۰:
|-
|-
|ناشر  
|ناشر  
|data-type='publisher'|آستان قدس رضوی، بنياد پژوهشهای اسلامى
| data-type="publisher" |آستان قدس رضوی، بنياد پژوهشهای اسلامى
|-
|-
|مکان نشر  
|مکان نشر  
|data-type='publishPlace'|مشهد مقدس - ایران
| data-type="publishPlace" |مشهد مقدس - ایران
|-
|-
|سال نشر  
|سال نشر  
|data-type='publishYear'| 1387 هـ.ش  
| data-type="publishYear" | 1387 هـ.ش  
|-class='articleCode'
|- class="articleCode"
|کد اتوماسیون  
|کد اتوماسیون  
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE11092AUTOMATIONCODE
| data-type="automationCode" |AUTOMATIONCODE11092AUTOMATIONCODE
|}
|}
</div>
</div>
خط ۴۸: خط ۴۸:
در انگيزه تألیف و به عنوان مقدمه مى‌آيد: شيعه معتقد است كه فهم كلام وحى و و قوف بر دقائق آيات قرآن كريم جز با تمسّك به حاملان و ورثه‌ى حقيقى قرآن يعنى اهل بيت پيامبر(ع) و سنّت آنان كه مكمّل سنت نبوى است ميسّر نمى‌گردد، [[التفسير المنسوب إلى الإمام أبي‌محمد الحسن بن علي العسكري عليهم‌السلام|تفسير منسوب به امام عسکرى]](ع) يكى از تفاسير مأثور برجاى مانده از قرن سوم هجرى است كه شامل تفسير سوره حمد و سوره بقره تا آيه 282 مى‌باشد. مأثور از پيامبر(ع) و اهل بيت عليهم‌السلام است و يكى از منابع مهم شيعه محسوب مى‌شود.
در انگيزه تألیف و به عنوان مقدمه مى‌آيد: شيعه معتقد است كه فهم كلام وحى و و قوف بر دقائق آيات قرآن كريم جز با تمسّك به حاملان و ورثه‌ى حقيقى قرآن يعنى اهل بيت پيامبر(ع) و سنّت آنان كه مكمّل سنت نبوى است ميسّر نمى‌گردد، [[التفسير المنسوب إلى الإمام أبي‌محمد الحسن بن علي العسكري عليهم‌السلام|تفسير منسوب به امام عسکرى]](ع) يكى از تفاسير مأثور برجاى مانده از قرن سوم هجرى است كه شامل تفسير سوره حمد و سوره بقره تا آيه 282 مى‌باشد. مأثور از پيامبر(ع) و اهل بيت عليهم‌السلام است و يكى از منابع مهم شيعه محسوب مى‌شود.


عمده‌ترين منابعى كه به نقد و بررسى سندى يا محتوايى اين تفسير پرداخته‌اند سيزده مورد مى‌باشد كه از جمله آنها، [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] در خاتمه‌ى [[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك الوسائل]]، [[اشعری، علی بن اسماعیل|ابوالحسن اشعرى]] در حاشيه تفسير مجمع البيان، [[خویی، ابوالقاسم|آیت‌الله خويى]] در معجم رجال الحديث و....  
عمده‌ترين منابعى كه به نقد و بررسى سندى يا محتوايى اين تفسير پرداخته‌اند سيزده مورد مى‌باشد كه از جمله آنها، [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] در خاتمه‌ى [[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك الوسائل]]، [[اشعری، علی بن اسماعیل|ابوالحسن اشعرى]] در حاشيه [[مجمع البيان في تفسير القرآن|تفسير مجمع البيان]]، [[خویی، ابوالقاسم|آیت‌الله خويى]] در [[معجم رجال الحديث و تفصيل طبقات الرواة|معجم رجال الحديث]] و....  


آنچه مهم است اين مسئله است كه بايد انتساب و صحت و اعتبار اين تفسير معلوم گردد تا مورد عمل و احتجاج قرار گيرد.
آنچه مهم است اين مسئله است كه بايد انتساب و صحت و اعتبار اين تفسير معلوم گردد تا مورد عمل و احتجاج قرار گيرد.
خط ۶۲: خط ۶۲:
از مباحث مطرح شده، چنين برمى‌آيد كه انتساب تفسير به امام عسکرى(ع) محل ترديد است. زيرا راويان اين تفسير از نظر وثاقت، مجهول هستند و تاكنون طريق قطعى بر اثبات آن ارائه نشده است و لذا علماى زيادى به همين جهت، اين تفسير را بى‌اعتبار مى‌دانند.  
از مباحث مطرح شده، چنين برمى‌آيد كه انتساب تفسير به امام عسکرى(ع) محل ترديد است. زيرا راويان اين تفسير از نظر وثاقت، مجهول هستند و تاكنون طريق قطعى بر اثبات آن ارائه نشده است و لذا علماى زيادى به همين جهت، اين تفسير را بى‌اعتبار مى‌دانند.  


آنچه مسلم است اينكه شيخ صدوق در كتب مختلف خود اين تفسير را به نقل از استرآبادى روايت كرده است، امّا صرف نقل شيخ صدوق از شخص دلالت بر توثيق وى ندارد. وانگهى در طريق اين تفسير، اضطراب و ضعف ديده مى‌شود. حتى طريق شيخ صدوق به اين تفسير در كتبش با آنچه صراحتاً در ابتداى تفسير آمده است منافات دارد، البته عده‌اى از علماء در صدد توجيه برآمده‌اند، بادر نظر گرفتن تمامى اين توجيهات، باز هم اين ضعف و اضطراب در روايت ديده مى‌شود.  
آنچه مسلم است اينكه شيخ صدوق در كتب مختلف خود اين تفسير را به نقل از استرآبادى روايت كرده است، امّا صرف نقل [[ابن بابویه، محمد بن علی|شيخ صدوق]] از شخص دلالت بر توثيق وى ندارد. وانگهى در طريق اين تفسير، اضطراب و ضعف ديده مى‌شود. حتى طريق [[ابن بابویه، محمد بن علی|شيخ صدوق]] به اين تفسير در كتبش با آنچه صراحتاً در ابتداى تفسير آمده است منافات دارد، البته عده‌اى از علماء در صدد توجيه برآمده‌اند، بادر نظر گرفتن تمامى اين توجيهات، باز هم اين ضعف و اضطراب در روايت ديده مى‌شود.  


امّا در بررسى محتواى اين تفسير معلوم مى‌شود كه سبك نگارش تفسير چنان است كه در تفسير آيات بيشتر به مصاديق و تأويل آنها كه اغلب در زمينه معجزات و فضايل پيامبر(ص) است با تكيه بر روايات توجه شده است. مضمون نگارش مطالب و روايات به گونه‌اى است كه گويا هدف از آن تربيت و آشنايى روايان تفسير با معارف قرآنى و جايگاه اهل بيت عليهم‌السلام در قرآن بوده است، اضطراب در متن نشانگر نقل به معنا يا خطا و سهو روايان است و گاهى معلول خطاى نسّاخ مى‌باشد.  
امّا در بررسى محتواى اين تفسير معلوم مى‌شود كه سبك نگارش تفسير چنان است كه در تفسير آيات بيشتر به مصاديق و تأويل آنها كه اغلب در زمينه معجزات و فضايل پيامبر(ص) است با تكيه بر روايات توجه شده است. مضمون نگارش مطالب و روايات به گونه‌اى است كه گويا هدف از آن تربيت و آشنايى روايان تفسير با معارف قرآنى و جايگاه اهل بيت عليهم‌السلام در قرآن بوده است، اضطراب در متن نشانگر نقل به معنا يا خطا و سهو روايان است و گاهى معلول خطاى نسّاخ مى‌باشد.  
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش