پرش به محتوا

نهج‌السعادة في مستدرك نهج‌البلاغة: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'مثلا ' به 'مثلاً'
جز (جایگزینی متن - '}} '''' به '}} '''')
جز (جایگزینی متن - 'مثلا ' به 'مثلاً')
خط ۷۲: خط ۷۲:
الف) ترتيب تاريخى. در اين ترتيب تمام قسمت‌هاى كتاب، سخنرانى، نامه، دعا، وصايا، كلمات قصار و اشعار به تناسب مسائل تاريخى تنظيم مى‌شود، تا ابعاد مختلف تاريخ از ديدگاه [[امام على(ع)|اميرمؤمنان(ع)]] يك جا روشن شود و مى‌توان گفتار حضرت را براساس زمان تنظيم كرد كه در صورت اول جزئى از ترتيب موضوعى است و در آن جاى مى‌گيرد.
الف) ترتيب تاريخى. در اين ترتيب تمام قسمت‌هاى كتاب، سخنرانى، نامه، دعا، وصايا، كلمات قصار و اشعار به تناسب مسائل تاريخى تنظيم مى‌شود، تا ابعاد مختلف تاريخ از ديدگاه [[امام على(ع)|اميرمؤمنان(ع)]] يك جا روشن شود و مى‌توان گفتار حضرت را براساس زمان تنظيم كرد كه در صورت اول جزئى از ترتيب موضوعى است و در آن جاى مى‌گيرد.


ب) ترتيب موضوعى. اين ترتيب بر حسب مواضع مختلف تنظيم مى‌شود؛ همانند كارى كه شهيد سيد حسن قبانچى در كتاب ده جلدى خويش، مسند ال[[امام على(ع)]] انجام داده است و پنج جلد آن در سال 1420ق توسط چاپخانه اسوه به چاپ رسيد. اين ترتيب موضوعى ابعاد و درجات گوناگونى دارد و مى‌توان آن را به مانند [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام|بحار الانوار]] و وسائل الشيعه تنظيم كرد كه پاسخگوى بخشى از نيازهاست و نيز مى‌توان مسائل اقتصادى، سياسى، امنيتى و... را در آن گنجاند تا پژوهشگران به راحتى مسائل مختلف را از زبان مولاى متقيان(ع) دريافت دارند. البته هر يك از اين شيوه‌ها معايبى دارد و محاسنى؛ مثلا در شيوه ترتيب تاريخى و موضوعى، احاديث تقطيع مى‌شود و در شيوه تلفيقى، تا حدودى احاديث به اجزاى مختلف تقسيم مى‌گردد. از اين رو ناگزير بايد كتاب را به شيوه‌هاى مختلف تنظيم كرد تا از محاسن آن بهره جست و از معايبش دورى كرد.
ب) ترتيب موضوعى. اين ترتيب بر حسب مواضع مختلف تنظيم مى‌شود؛ همانند كارى كه شهيد سيد حسن قبانچى در كتاب ده جلدى خويش، مسند ال[[امام على(ع)]] انجام داده است و پنج جلد آن در سال 1420ق توسط چاپخانه اسوه به چاپ رسيد. اين ترتيب موضوعى ابعاد و درجات گوناگونى دارد و مى‌توان آن را به مانند [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام|بحار الانوار]] و وسائل الشيعه تنظيم كرد كه پاسخگوى بخشى از نيازهاست و نيز مى‌توان مسائل اقتصادى، سياسى، امنيتى و... را در آن گنجاند تا پژوهشگران به راحتى مسائل مختلف را از زبان مولاى متقيان(ع) دريافت دارند. البته هر يك از اين شيوه‌ها معايبى دارد و محاسنى؛ مثلاًدر شيوه ترتيب تاريخى و موضوعى، احاديث تقطيع مى‌شود و در شيوه تلفيقى، تا حدودى احاديث به اجزاى مختلف تقسيم مى‌گردد. از اين رو ناگزير بايد كتاب را به شيوه‌هاى مختلف تنظيم كرد تا از محاسن آن بهره جست و از معايبش دورى كرد.


مؤلف در فاصله حدودا سى ساله چاپ اول هشت جلد با چاپ دوم، استدراكات فراوانى افزوده و كاستى‌هاى چاپ اول را بر طرف و از منابع بيشترى استفاده كرده است.
مؤلف در فاصله حدودا سى ساله چاپ اول هشت جلد با چاپ دوم، استدراكات فراوانى افزوده و كاستى‌هاى چاپ اول را بر طرف و از منابع بيشترى استفاده كرده است.
خط ۸۶: خط ۸۶:
به هر حال، اين كتاب در فن خود و در مقايسه با كتاب‌هاى ديگر كه در اين زمينه نوشته شده، گسترده‌ترين كارى است كه در جهت جمع‌آورى كلمات مولاى متقيان آن هم با ذكر خصوصيات سند و منبع مورد استفاده و اختلاف نسخه‌ها يا منابع صورت گرفته و آينه تمام نمايى است، از آنچه تاريخ براى ما نقل كرده و در كتاب‌هاى مختلف شيعه و سنى جاى گرفته و به [[امام على(ع)|اميرمؤمنان(ع)]] نسبت داده شده است، البته به جز آن قسمت ناچيزى كه با شيوه سخن و راه و روش آن حضرت سازگارى و سنخيتى ندارد.
به هر حال، اين كتاب در فن خود و در مقايسه با كتاب‌هاى ديگر كه در اين زمينه نوشته شده، گسترده‌ترين كارى است كه در جهت جمع‌آورى كلمات مولاى متقيان آن هم با ذكر خصوصيات سند و منبع مورد استفاده و اختلاف نسخه‌ها يا منابع صورت گرفته و آينه تمام نمايى است، از آنچه تاريخ براى ما نقل كرده و در كتاب‌هاى مختلف شيعه و سنى جاى گرفته و به [[امام على(ع)|اميرمؤمنان(ع)]] نسبت داده شده است، البته به جز آن قسمت ناچيزى كه با شيوه سخن و راه و روش آن حضرت سازگارى و سنخيتى ندارد.


مؤلف براى گردآورى سخنان [[امام على(ع)|اميرمؤمنان(ع)]] با تلاشى خستگى‌ناپذير و چهل ساله، از نسخه‌هاى خطى و چاپى عراق، ايران، لبنان و... به ويژه كتاب‌خانه‌هاى علامه امينى(ره) و [[آقا بزرگ تهرانى]] و محقق طباطبائى و نيز از همكارى آنان بهره‌گرفت و حتى بسيارى از كتاب‌هاى بزرگ خطى آن زمان؛ مانند تاريخ [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساكر]] و انساب الاشراف و كتاب‌هاى گذشتگان به ويژه قرن سوم و چهارم را مطالعه كرد و به تلخيص آن‌ها پرداخت و شواهد را يادداشت كرد و براى اين كه برخى از اين مصادر مهم در دسترس ديگران قرار گيرد، به تحقيق و چاپ آن‌ها پرداخت؛ مثلا شش جلد از تاريخ [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساكر]] قسمت‌هاى مربوط به زندگانى [[امام على(ع)|اميرمؤمنان(ع)]]، امام حسن(ع)، امام حسين(ع)، امام زين‌العابدين(ع) و امام محمد باقر(ع) و دو جلد از انساب الاشراف [[بلاذری، احمد بن یحیی|بلاذرى]] قسمت‌هاى مربوط به [[امام على(ع)|اميرمؤمنان(ع)]] و امام حسن(ع) و امام حسين(ع) و بيش از ده كتاب ديگر را نشر داد و در اين راه، آسايش را از خود و خانواده‌اش سلب نمود. ايشان در انتهاى جلد سوم (ص484) در اين‌باره مى‌گويد:
مؤلف براى گردآورى سخنان [[امام على(ع)|اميرمؤمنان(ع)]] با تلاشى خستگى‌ناپذير و چهل ساله، از نسخه‌هاى خطى و چاپى عراق، ايران، لبنان و... به ويژه كتاب‌خانه‌هاى علامه امينى(ره) و [[آقا بزرگ تهرانى]] و محقق طباطبائى و نيز از همكارى آنان بهره‌گرفت و حتى بسيارى از كتاب‌هاى بزرگ خطى آن زمان؛ مانند تاريخ [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساكر]] و انساب الاشراف و كتاب‌هاى گذشتگان به ويژه قرن سوم و چهارم را مطالعه كرد و به تلخيص آن‌ها پرداخت و شواهد را يادداشت كرد و براى اين كه برخى از اين مصادر مهم در دسترس ديگران قرار گيرد، به تحقيق و چاپ آن‌ها پرداخت؛ مثلاًشش جلد از تاريخ [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساكر]] قسمت‌هاى مربوط به زندگانى [[امام على(ع)|اميرمؤمنان(ع)]]، امام حسن(ع)، امام حسين(ع)، امام زين‌العابدين(ع) و امام محمد باقر(ع) و دو جلد از انساب الاشراف [[بلاذری، احمد بن یحیی|بلاذرى]] قسمت‌هاى مربوط به [[امام على(ع)|اميرمؤمنان(ع)]] و امام حسن(ع) و امام حسين(ع) و بيش از ده كتاب ديگر را نشر داد و در اين راه، آسايش را از خود و خانواده‌اش سلب نمود. ايشان در انتهاى جلد سوم (ص484) در اين‌باره مى‌گويد:


اين كتاب را از هزاران كتاب خطى و چاپى تهيه نمودم و به خاطر آن آسايش و راحتى خود را كنار گذاشتم و به اندكى از قوت دنيا براى خود و خانواده‌ام اكتفا نمودم....
اين كتاب را از هزاران كتاب خطى و چاپى تهيه نمودم و به خاطر آن آسايش و راحتى خود را كنار گذاشتم و به اندكى از قوت دنيا براى خود و خانواده‌ام اكتفا نمودم....
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش