سفرنامه ناصری: تفاوت میان نسخه‌ها

}}

   

==ساختار==

یکی از جهات اهمیت این سفرنامه‎این است که در واقع حاوی دو سفرنامه (سفرنامه فرنگ و سفرنامه مکه) در یک سال است. «مقایسه این دو سفرنامه و در واقع، مقایسه تعریف و توصیفی که وی از زندگی اقتصادی، اجتماعی و تمدنی دو جامعه متفاوت دارد، بسیار جالب و قابل توجه است. وی در سفرنامه مکه، به‎ویژه آنچه از پیاده شدن در بندر ینبع تا سوار کشتی شدن در جده می‎نویسد با آنچه که وی از زندگی اروپایی از رفتن به بلغارستان تا بازگشت به دربند و از آنجا به تبریز نوشته، بسیار مهم و قابل توجه است. نویسنده خود به این مقایسه توجه دارد و اگرچه به‎صورت مستقیم و صریح مقایسه نمی‎کند، اما توصیفات او در هر دو بخش، دقیقا زمینه یک مقایسه جدی را فراهم می‎کند»<ref>ر.ک: همان، ص11-12</ref>.

«اهمیت دیگر آن، جدای از وصف آنچه دیده، قضاوت‎های خود نویسنده است. وی از یک خانواده اشرافی روحانی و درعین‎حال خود دولت‎مردی قاجاری، در یک مقطع زمانی بسیار مهم، یعنی دوره تغییر بوده است. او تجربه نظام سیاسی داخله ایران را داشته، با اوضاع اقتصادی و وضع درآمدها و هزینه‎ها آشنا بوده و پس از دیدن تمدن غرب، مجبور به اظهار نظر و مقایسه تمدنی میان ایران و اروپا شده است. در اینجاست که نکات قابل تأملی را مطرح کرده و به‎ویژه روی بحث عقب‎ماندگی و تفاوت‎ها، تأکید ویژه دارد»<ref>همان</ref>.

همان طور که خود نویسنده در پایان سفرنامه یادآور می‎شود، نگارش آن از خانه خودش در تهران آغاز شده و در همان جا پایان یافته است<ref>ر.ک: همان، ص13</ref>.